همشهری آنلاین_بهاره خسروی: همه می‌دانیم که دوران کودکی مهم‌ترین بخش زندگی هر فرد، به لحاظ تربیتی و آموزشی، برای کشف و پرورش استعدادها در بزرگسالی محسوب می‌شود. طرح «شهر دوستدار کودک» هم با همین رویکرد در شهر تهران اجرا می‌شود. طرحی که اجرای آن از سال گذشته آغاز شده و محله هفت‌چنار هم برای اهالی پازل دهم به‌عنوان محله دوستدار کودک انتخاب شده است.
موزه حیات وحش و آثار طبیعی هفت‌چنار یکی از بخش‌های جذاب و دیدنی این محله برای شهروندان و به‌ویژه کودکان است که به‌تازگی چند بخش جذاب برای استفاده و بهره‌مندی کودکان در آن راه‌اندازی شده. با «امیر قاسمی»، مدیر موزه، به بهانه روز کودک، گفت‌وگو کرده‌ایم.
بر اساس قانون، طرح «شهر دوستدار کودک» با هدف تأمین حقوق کودکان، از سوی یونیسف، روی کاغذ آمد و در بیشتر کشورهای جهان اجرا می‌شود. طرحی محله‌محور که در آن کودکان می‌توانند در بوستان‌هایی که مطابق شرایط و نیازهای آنها طراحی شده است، حضور یابند و آزادانه تصمیم‌گیری و ابراز عقیده کنند. اگر این روزها گذرتان به موزه آثار طبیعی و حیات وحش هفت‌چنار افتاده باشد، رد پای این طرح و تغییرات حاصل از آن از همان در ورودی به‌روشنی قابل رؤیت است.
- مزرعه حیوانات
خیابان شهید دعوتی، راسته فلافل‌فروشی‌ها، با اجرای طرح زیباسازی و تبدیل شدنش به پیاده‌راه، حال و هوای شاد و دل‌انگیزی به خود گرفته است، به‌ویژه در این روزهای پاییزی که درختان این خیابان و محوطه داخل موزه آثار طبیعی و حیات وحش هفت‌چنار لباس‌های قهوه‌ای و نارنجی بر تن کرده‌اند و این زیبایی را چند برابر جلوه می‌دهند. دست راست موزه، بر روی دیوارهای آجربهمنی موزه، به‌تازگی، تابلویی نقش‌برجسته از طرح و تصویر حیوانات نصب شده است. خود این تابلوی خوش آب و رنگ سفالی بهترین معرفی‌نامه‌گونه‌های مختلف جانوری است؛ می‌توان کنارش ایستاد و یک عکس یادگاری تماشایی هم به آلبوم شخصی اضافه کرد.
- گذر سنگواره
یکی از طرح‌های جالبی که از سوی اداره آموزش‌های شهروندی مطرح و با مشارکت کودکان در موزه آثار طبیعی و حیات وحش هفت‌چنار ماندگار شد، طرح گذر سنگواره‌ها بود. در این طرح، بچه‌ها روی یکسری سنگ‌های رودخانه‌ای، طرح‌های دلخواهشان را نقاشی کردند و بعد آثارشان را برای بازدید عموم به نمایش گذاشتند. البته کمی بعد، این طرح با کمک هنرمندان و نقاشی از حیوانات مختلف تکمیل شد و حالا این سنگواره تبدیل به بخشی دیدنی برای بازدیدکنندگان موزه آثار طبیعی و حیات وحش هفت‌چنار شده است.
- گردونه حیوانات
«بازی» نقش مهمی در رشد ذهنی و افزایش اطلاعات و آگاهی کودکان دارد. گردونه حیوانات هم با همین رودیکر برای آشنایی کودکان با انواع حیوانات طراحی شده است. کودکان با حرکت دادن این گردونه درباره نحوه رشد، غذا خوردن و مکان زندگی‌گونه‌های جانوری آشنا می‌شوند و درباره آنها اطلاعات کسب می‌کنند.
- باغ گیاه‌شناسی
باغ گیاه‌شناسی یکی از بخش‌های جدید موزه آثار طبیعی و حیات وحش هفت‌چنار است. در این بخش، بازدیدکنندگان، به‌ویژه کودکان، با کمک آموزشگران، باگونه‌های مختلف گیاهی، نحوه کاشت، قلمه زدن و تکثیر گیاهان آشنا می‌شوند. این باغ همچنین فضای زیبایی برای عکاسی در دل طبیعت دارد.
- باغ‌وحش
تماشای حیوانات و پرندگان زنده و غذا دادن به آنها یکی از کارهای لذت‌بخش میان کودکان است. بخش باغ‌وحش موزه این روزها با پرندگانی مانند طوطی، عروس هلندی، مرغ عشق، طاووس و حیوانات خانگی پذیرای بازدیدکنندگان است. علاوه بر این، در فضای باز موزه، حیواناتی مانند خرگوش، جوجه‌تیغی و لاک‌پشت برای بازدید و آشنایی کودکان با این حیوانات رها شده است.
- تصویربرداری ۳۶۰ درجه
شیوع بیماری «کوویدـ ۱۹» باعث قوت گرفتن زندگی مجازی شد و شرکت در بسیاری از برنامه‌ها و بازدید از اماکن فرهنگی رنگ و بوی مجازی به خود گرفت. بر این اساس، یکی از کارهای جالب و مورد توجه برای فراهم کردن امکان بازدید مجازی همه شهروندان از موزه آثار طبیعی حیات وحش هفت‌چنار، تصویربرداری ۳۶۰ درجه‌ای از این موزه است. با این روش، همه بخش‌های موزه از طریق فضای مجازی قابل رؤیت است و شهروندان می‌توانند به این شیوه از موزه آثار حیات وحش هفت‌چنار بازدید کنند.
- نگاهی به اجرای برنامه‌های شهر دوستدار کودک از سوی معاونت اجتماعی و فرهنگی منطقه ۱۰/محله‌ای پویا با کودکان مشارکت‌پذیر
کودکان شهروندان تأثیرگذار جامعه شهری هستند. آنها بیش از سایر شهروندان از فضاها و اماکن عمومی محلی مانند کوچه و خیابان و بوستان‌ها استفاده می‌کنند و ارتقای کیفیت اماکن عمومی و شهری نقش مهمی در تأمین ایمنی، رشد و توانمندسازی کودکان دارد. به عبارت دیگر، برای داشتن شهری پویا نیازمند فراهم ساختن زمینه‌های بالندگی شهروندان و به‌ویژه کودکان هستیم و طرح «شهر دوستدار کودک» با همین رویکرد اجرا می‌شود.
سرپرست معاونت اجتماعی و فرهنگی شهرداری منطقه ۱۰ با اشاره به این مفاهیم، درباره برنامه‌های اجراشده در این طرح توضیح می‌دهد: «در میان محله‌های دهگانه منطقه، محله هفت‌چنار با برخورداری از ظرفیت‌های مطلوب اجرای این طرح فرهنگی اثرگذار انتخاب شد. این محله با داشتن پارک آموزش ترافیک (محیط مناسب برای تفریح و سرگرمی کودکان)، فضاهای سبز طبیعی (بوستان ۲۲ بهمن، هزار شهید، خانواده، صبا) فضاهای باز عمومی و دسترسی مناسب به سیستم حمل‌ونقل عمومی، فضاهای آموزشی (مدیریت آموزش و پرورش منطقه، مجتمع آموزشی دخترانه زهرا مردانی ۱۷ـ ۱۸ـ ۱۹)، پایگاهای بهداشتی (پایگاه شماره ۳ اکبرآباد)، مکان‌های ورزشی (مجموعه ورزشی‌الزهرا(س) ۴۷، زمین چمن مصنوعی و مجموعه ورزشی شهدای بریانک) و موزه آثار طبیعی و حیات وحش هفت‌چنار مناسب‌ترین بخش برای اجرای طرح شهر دوستدار کودک بود.»
به عقیده «سجاد سبحانی»، پویایی شهر و هر محله با شهروندان مشارکت‌پذیر معنا پیدا می‌کند و این فرهنگ باید از دوران کودکی با اجرای برنامه‌های فرهنگی و هنری نهادینه شود. او به اجرای بخشی از برنامه‌های فرهنگی در حوزه کودک در محله هفت‌چنار اشاره می‌کند و می‌گوید: «اجرای طرح سنگواره در خیابان شهید دعوتی در موزه آثار طبیعی حیات وحش هفت‌چنار، اجرای مسابقه نقاشی با عنوان طرح کوچه زیبا (در کوچه پورسان) با موضوع محیط‌زیست، تهیه اطلس شهری کودکان و نوجوانان برای بررسی و تحلیل وضعیت کودکان و نوجوانان، مناسب‌سازی و ساماندهی پیاده‌روها، نصب تابلوها و خط‌کشی معابر برای بهبود کیفیت محیطی محل زندگی کودکان از جمله اقدامات زیربنایی و مطالعاتی است که با هدف شناسایی و کشف نیازهای شهری و اجتماعی کودکان اجرا شده است.»
به گفته سبحانی، بخش عمده فعالیت‌های این معاونت بر برگزاری برنامه‌های فرهنگی، با هدف ارتقای دانش و کسب مهارت‌های اجتماعی و توانمندسازی کودکان و نوجوانان متمرکز بوده است. او در این‌باره توضیح می‌دهد: «تولید محتوا و برگزاری کارگاه‌های آموزش شهروندی برای والدین و کودکان، آشنای کودکان با اماکن و فضاهای شهری در قالب تورهای مجازی طرح شهر در دست بچه‌ها، طراحی و برگزاری مسابقات با کمک شهردار مدرسه و محله (ویژه گروهای سنی مختلف)، اجرای کارگاه‌های آموزش ترافیکی برای آشنایی کودکان در استفاده از وسایل نقلیه ایمن از جمله برنامه‌های فرهنگی و مشارکتی بود که کودکان و نوجوانان از آنها استقبال کردند.»
نظر شما