همشهری آنلاین _ سحر جعفریان: چراکه زیباسازی، تأثیر بسزایی در شیوه فعالیت و تعامل شهروندان دارد. برای همین، شهرداری مناطق از جمله شهرداری نهمین تکه از پایتخت، درصدد فراهم آوردن معابر و محله‌هایی مطابق با مفاهیم علمی و عملی زیبایی‌شناسانه، هنر شهری (رنگ، نور، دیداری و نمادی) است تا ضمن ایجاد شرایط مناسب زندگی افراد، زمینه‌های توسعه و گسترش استاندارد کالبد شهر را همسو با برنامه‌ریزی‌ها و طراحی‌های مدرن فراهم کند. در این گزارش با موضوع بررسی مهم‌ترین طرح‌های زیباسازی و ساماندهی گرافیک شهری منطقه ۹ با رئیس اداره زیباسازی منطقه گفت‌وگو کرده‌ایم.
منطقه۹ با بیش از ۱۹ هکتار مساحت و ۴۸درصد تراکم بافت‌های فرسوده (به جز مساحت فرودگاه بین‌المللی مهرآباد و پادگان‌ها) به اجرای طرح‌های زیبایی‌محور بیشتری نسبت به سایر مناطق نیاز دارد. «رضا هداوند»، رئیس اداره زیباسازی شهرداری منطقه، در این‌باره می‌گوید: «اقداماتی مانند تهیه، نصب و ترمیم تابلوها و علائم معابر، رنگ‌آمیزی المان‌ها و نشان‌های شهری، پاکسازی جداره‌ها، نگهداری و افزایش روشنایی‌ها به‌ویژه در مراکز پر تردد و نقاط بی‌دفاع شهری، رنگ‌آمیزی پل‌های عابرپیاده به‌صورت روزانه که در قالب طرح‌های ضربتی انجام می‌شود.
البته طرح‌های زیباسازی و عمرانی که آمار بافت‌های فرسوده عمومی را کاهش دهند، مانند نوسازی تجهیزات تفریحی و ورزشی، نمادهای شهری در میادین منطقه و عرصه‌گشایی‌های محلی در اولویت هستند.» هداوند می‌افزاید: «برنامه ویژه‌ای نیز از سوی سازمان خدمات شهری و محیط‌زیست تهران با سرفصل بهسازی کیوسک‌های مطبوعاتی و گل‌فروشی مناطق از جمله منطقه ۹ در نظر گرفته شده است تا ضمن کاهش اغتشاشات بصری، جانمایی آنها که تعدادشان در نواحی منطقه ۹ به عدد ۱۹ می‌رسد، به درستی انجام شود. ایستگاه‌های اتوبوس و تاکسی، سطل‌های زباله و سرویس‌های بهداشتی عمومی از دیگر نقاط مشخص شده با هدف تعمیر و رنگ‌آمیزی هستند.» شهروندان می‌توانند با شناسایی نقاط و اماکن عمومی نازیبا و گزارش به سامانه ۱۳۷، مدیریت شهری را در پیشبرد طرح‌های زیباسازی همراهی کنند.
- نقاشی دیواری
طرح‌های نقاشی دیواری‌های منطقه بر چه اساسی گزینش می‌شوند؟ هداوند می‌گوید: «این طرح‌ها با توجه به بافت فرهنگی محله‌ها و ارزش‌های حاکم، از بین طرح‌های پیشنهادی مدیران محله، شهروندان و برگزیدگان جشنواره‌های مرتبط انتخاب و به سازمان «زیباسازی» شهر تهران اعلام می‌شود. سازمان نیز با در نظر گرفتن معیارها و مشخصه‌های ارزیابی هر منطقه، طرح‌های قابل اجرا را به منطقه ابلاغ می‌کند. پس از اجرا، در بازه‌های مختلف زمانی، طرح‌ها مورد بازدید کارشناسان قرار می‌گیرد تا در صورت نیاز به ترمیم و تغییر، اقدامات لازم انجام شود.» رئیس اداره زیباسازی به طرح ویژه رنگ‌آمیزی دیوارهای فرسوده نیز اشاره و بیان می‌کند: «دیوارهای فرسوده منطقه که ظرفیت اجرای طرح و نقاشی را ندارند، شناسایی و پس از فراهم کردن زیرساخت لازم، رنگ‌آمیزی می‌شوند.»
- کوچه رنگی، مهم‌ترین طرح زیباسازی منطقه
سال ۱۳۹۷ که ابلاغیه تغییر اساسی رنگ در فضاهای شهری به شهرداری مناطق صادر شد، مدیران منطقه دست به کار شدند و کوچه‌های متراکم از بافت فرسوده را در محله‌های قدیمی شناسایی کردند. هداوند توضیح می‌دهد: «نخستین کوچه رنگی منطقه ۹، کوچه شهید «خسرو قدیانی» است که با رنگ و طرح‌های زیبا پوشانده شده است. افزایش حس تعلق، جذب مشارکت اهالی در اجرای طرح، نگهداشت، ارتقای کیفیت زندگی و نشاط اجتماعی، کاهش آلودگی‌های بصری ناشی از بافت‌های فرسوده از جمله اهداف طرح «کوچه رنگی» است که در فازهای بعدی به کوچه‌های ناحیه۲ خواهد رسید.» رئیس اداره زیباسازی منطقه ادامه می‌دهد: «طرح کوچه رنگی، مهم‌ترین و پراقبال‌ترین طرح زیباسازی در منطقه شناخته شده است که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال با توجه به تراکم کوچه‌های خاکستری و فرسوده، در تعداد بیشتری از محله‌ها اجرا شود.
البته نکته حایز اهمیت در اجرای آن، توجه به هویت و تاریخ کوچه و محله است. هویت‌هایی که شناسنامه منطقه و شهر محسوب می‌شوند و نباید در خلال اجرای پروژه‌های خرد و کلانشهری فراموش شوند. علاوه بر کوچه‌های رنگی و دوستی، تغییر کاربردی برخی پاتوق‌های محلی بنا به درخواست اهالی و با توجه به رفع آسیب‌های اجتماعی در حال اجرا است. پاتوق «دادگر» و پاتوق «مخبر» در ناحیه یک، از جمله این موارد هستند که به «مزرعه محلی» و «خانه نقاشی کودکان» تبدیل خواهد شد.»
- سیم‌های آشفته برق
محله‌های قدیمی منطقه بیش از سایر محله‌ها به اجرای طرح‌های زیباسازی نیاز دارد. «محسن قهرمانی»، یکی از اعضای شورایاری محله امامزاده عبدالله(ع) با بیان این مطلب می‌گوید: «تراکم بافت فرسوده با دیوارهای عمومی کهنه و خاکستری در محله امامزاده عبدالله(ع) بسیار زیاد است. بافت فرسوده‌ای که با توجه به شرایط اقتصادی حاکم و برخی قوانین نوسازی شهرداری، امید چندانی به نوسازی پر سرعت آنها نیست. بنابراین، رنگ‌آمیزی دیوارها، اجرای نقاشی دیواری و نصب المان‌های متنوع در معابر می‌تواند تا حدود زیادی بر نمای محله و افزایش روحیه شهروندان تأثیرگذار باشد. البته در کنار این رنگ‌آمیزی نیاز است ابتدا اغتشاشات بصری مانند تابلوهای کهنه و بی‌اثر، موانع فیزیکی و سیم‌های آشفته برق که در این محله بسیار است، رفع شود.»
«محمد صولتی» نیز از اعضای شورایاری محله سرآسیاب است که مهم‌ترین نازیبایی محله را پس از نمای مخدوش بافت فرسوده، زباله‌های انباشته در سطل‌های زباله می‌داند و می‌گوید: «سطل‌های زباله خیابان‌های «شهید حسینی» و «شهید احمدوند» در این محله به سبب تراکم جمعیت و رفت و آمدهای بسیار، همواره مملو از زباله است. بخشی از مسئولیت این نازیبایی متوجه شهروندان و بخشی دیگر متوجه مسئولان شهری است که باید برای آن چارهای اندیشید. در گام‌های بعدی می‌توان نمای مغازه‌های قدیمی را با کمی خوشفکری و ایده‌پردازی نونوار کرد. در این زمینه شهرداری نواحی با برپایی جشنواره‌هایی مانند «انتخاب نماهای تجاری برتر» می‌توانند مؤثر عمل کنند.»
۱۵ سردیس و تندیس از بزرگانی مانند محمد قریب، محمد معین، شهدای مدافع حرم و دفاع‌مقدس در نواحی منطقه نصب شده است.
۳۶ حجم نمادین مختلف با موضوع‌های کتاب، بازی، کودکان و میدان آزادی در بوستان‌ها و معابر پر تردد منطقه جای گرفته‌اند.
۸۰۰ متر از دیواره خیابان استادمعین جنوبی با همراهی دانشجویان و فعالان هنر به‌زودی با نقاشی دیواری آراسته می‌شود.
۳۶ نقاشی دیواری در نواحی مختلف منطقه از ابتدای سال تاکنون اجرا شده است.
نظر شما