همشهری آنلاین_ سمیرا باباجانپور: دردورجدید فعالیت‌سراهای محله در۲۹۶ محله مدیرمحله انتخاب شده است و از این تعداد حدود ۱۲۰ نفراین توافقنامه را امضا کرده‌اند و ستاد مدیریت محله تهران برای ۶۶ مدیر حکم صادر کرده است. با این حال هنوز هم با تعامل‌ها و توافق‌های انجام شده برخی از مدیران گله‌مند هستند و امضای این قرارداد را منوط بر تغییرات اساسی در آن می‌دانند. تلاش برای برطرف کردن نگرانی مدیران محله و استمرار فعالیت‌سراهای محله به‌عنوان مردمی‌ترین مرکز آموزشی، فرهنگی و اجتماعی در محله‌ها، یکی از دغدغه‌های مهمی است که رئیس دبیرخانه راهبردی و ساماندهی مشارکت‌های اجتماعی محله‌های تهران مطرح می‌کند. «مهدی شیرزاد» در گفت‌وگو با «همشهری محله» از دغدغه حقوقی مدیران محله‌های پایتخت می‌گوید و از سوءتفاهمی صحبت می‌کند که موجب شده تا اعتراض‌هایی را طی هفته‌های اخیر از سوی برخی ازمدیران محله‌ها به دنبال داشته باشد. بی شک مدیران محله نخستین مدیرانی بوده‌اند که تلاش کرده‌اند تا مدیریت یک مرکز مردمی که قرار بود تنها با مشارکت مردم و با رویکرد محلی هدایت شود به نحو احسن انجام دهند. اینکه در این زمینه چقدر موفق بوده‌اند را باید اهالی محله قضاوت کنند.
- مدیران محله سرمایه انسانی شهرند
در دور جدید فعالیت مدیران محله، موضوع قرارداد و حق و حقوق آنها مطرح شده است که اعتراض بسیاری از آنها را برانگیخته است. مدیر ستاد مدیریت محله تهران با بیان اهمیت فعالیت مدیران محله‌ها، می‌گوید: «همیشه دغدغه نخست ما در معاونت اجتماعی شهرداری تهران، حمایت از مدیران محله و قدردانی از زحمات و تلاش‌هایی بوده است که این دوستان انجام داده و می‌دهند. به هر حال مجموعه مدیران محله را یک سرمایه انسانی بزرگ و مهم برای شهرتهران می‌دانیم و همه تلاشمان این بوده است که بتوانیم در شرایط بهتری از همکاری و پتانسیل این دوستان استفاده کنیم.»
- ۲۶۰ پرونده شکایت از مدیران محله
مهدی شیرزاد، درباره مشکل حقوقی و عقد قرارداد با مدیران محله، می‌گوید: «واقعیت این است که ما در زمینه‌سراهای محله با چالش‌های بزرگی مواجه بوده و هستیم. منشأ آن به این بر می‌گردد که متأسفانه درگذشته جایگاه حقوقی سرای محله و محاسبات و روابطی که لازم است، تعریف نشده و ابهامات حقوقی در این زمینه وجود دارد. اینکه سرای محله یک مرکز حقوقی مستقل است یا ادامه ساختار شهرداری است، هیچ‌گاه مشخص نشد. نتیجه این روشن نبودن مسئله حقوقی سرای محله این شده است که اکنون بخش قابل توجهی از کارکنان سرای محله دور قبل از مدیران محله‌ها شکایت کرده‌اند وطلب حق بیمه، حقوق و دست مزد کرده‌اند. در حال حاضر، حدود ۲۶۰ پرونده شکایت بیمه داشته‌ایم که این عدد، جریمه‌ای را به سرای محله و شهرداری تهران تحمیل کرده است. در حقیقت مسئله مهم این است که اگر فردی در محیطی کار می‌کند باید حق و حقوق قانونی‌اش در نظر گرفته شود به هر حال، باید شرایط به گونه‌ای باشد که فرد متناسب با ساعاتی که کار می‌کند، برایش حق بیمه رد شود. متأسفانه در بیشتر سرای محله، برای کارکنان بیمه‌ای رد نمی‌شد. در حال حاضر، از حدود ۳۵۰۰ نفری که درسراهای محله مشغول به کار هستند، ۷۰درصد نیرویی داریم که به شکل پاره وقت در سرای محله کار می‌کنند و به دلیل اینکه قرارداد مشخصی درباره روابط‌کاری و شرح وظایف آنها وجود نداشته است، در عمل آن فرد دچار چالش شده و شکایت کرده است، خودش را نیروی تمام وقت معرفی کرده، درحالی که احتمالاً پاره وقت بوده است. البته من در این زمینه داوری نمی‌کنم ولی چون قرارداد وجود نداشته، معلوم نیست آن فرد چند ساعت در هفته در سرای محله کار کرده است. نتیجه این شده است که در بسیاری از پرونده‌ها، خسارتی که برای سرای محله و شهرداری تهران حاصل شده، عدد بسیار بزرگی است.»
- قرار داد به نفع مدیران محله است
او درباره تصمیم ستاد مدیریت محله و معاونت اجتماعی شهرداری تهران برای حل این اختلاف، بیشتر توضیح می‌دهد: «در دور جدید شورای‌شهر و شهرداری تهران، یعنی مجموعه مدیریت شهری، یکی از خطوط قرمزش این بوده است که ما نمی‌توانیم کارکنانی را به شهرداری تهران اضافه کنیم. به شدت شورای‌شهر درباره این مسئله حساسیت دارد. اگر قرار باشد بیمه این افراد را شهرداری تهران رد کند، یک معنی ضمنی ممکن است پیش بیاد که این افراد به‌عنوان کارکنان شهرداری در نظر گرفته شده‌اند که متأسفانه امکان‌پذیر نیست. ما راه‌های مختلفی را دنبال کردیم که متأسفانه به دلایل مختلف برنامه‌ریزی‌ها و راه‌هایی که برای ما مطلوب و ایده‌آل‌تر بود، به نتیجه نرسید. در نهایت، یک برنامه‌ای که در دوران‌های گذشته در ۲ مقطع یکی در سال ۱۳۹۱ و دیگری ۱۳۹۵ مطرح بوده است و حتی گام‌هایی برای اجرای آن در نظر گرفته شده بود، در حال حاضر، مد نظر قرار گرفته است. با این مضموم که مدیر محله به‌عنوان کارفرما از محل درآمد سرای محله برای کارکنان سرای محله بیمه رد کند. با توجه به اینکه‌سراهای محله خودگردان هستند و از اول هم در همه دستورالعمل‌ها قید شده است که‌سراها خودگردان باید مدیریت شوند، مدیر محله برای کارکنانی که می‌خواهد با آنها کار کند، متناسب با میزان ساعاتی که آنها کار می‌کنند، برایشان بیمه رد کند. برای اینکه این اتفاق بیفتد لازم بود که یک قرارداد یا توافقنامه‌ای بین مدیر محله و معاونت فرهنگی و اجتماعی منطقه امضا شود. این توافقنامه تهیه و به مناطق ابلاغ شد.»
- افزایش نگرانی مدیران محله
شیرزاد، اعتراض برخی از مدیران محله را نشئت گرفته از یک سوءتفاهم می‌داند و می‌گوید: «از نظر من، برای مدیران محله یک سوءتفاهمی ایجاد شده است که امضای این توافقنامه، تعهد بزرگی را روی دوش آنها می‌گذارد. در حالی که در بیشتر پرونده‌ها و شکایت‌های اخیر کارکنان، مدیر محله مورد خطاب قرار گرفته است. موارد متعددی داشته‌ایم که حساب مدیر محله توقیف شده و واقعاً زندگی شخصی این افراد در همین حالت هم در معرض تهدید قرار گرفته است. وقتی مدیر محله برای دفاع از خود اقدام می‌کند به سبب اینکه هیچ قراردادی با شهرداری نداشته، کسی که رأی صادر و قضاوت می‌کند، برای مدیر محله، سمتی قائل نمی‌شود. در نتیجه، کمترین حسن امضای این توافقنامه این است که مدیر محله می‌تواند یک کاغذی در دست داشته باشد و با استناد به آن حداقل بتواند از خودش دفاع کند و حد وحدود کارش مشخص باشد. به گمانم بخش بزرگی از اعتراض‌هایی که از جانب مدیران محله‌ها مطرح است، از یکسری نگرانی‌ها نشئت می‌گیرد که معاونت اجتماعی بسیار تلاش کرده است یک اطمینان خاطری به مدیران محله بدهد و تا حد زیادی رفع نگرانی کند. البته به گمانم سوءتفاهم ایجاد شده است و عده‌ای نیز علاقه دارند به این سوءتفاهم دامن بزنند.»
- کمک به هزینه‌های‌سراهای محله در بحران کرونا
مدیر ستاد مدیریت محله درباره فعالیت‌سراهای محله در سال جدید، می‌گوید: «واقعیت این است که همچون بسیاری از فعالیت‌های دیگر،سراهای محله نیز از زمان شیوع «کرونا» بسیار آسیب دیده‌اند. ما در معاونت اجتماعی متوجه این موضوع هستیم. اسفندماه سال گذشته، نامه‌ای از سوی معاون فرهنگی و اجتماعی شهرداری تهران به مناطق ابلاغ شد که از اعتبارات معاونت اجتماعی هر منطقه کمک هزینه‌ای برای سرای محله مدنظر گرفته شود. این روزها نیز در حال رایزنی با معاونت مالی و اداری شهرداری هستیم که بتوانیم کمک هزینه‌ای را برای‌سراهای محله دریافت کنیم. ضمن اینکه چند ماه پیش نامه‌ای را به مناطق ابلاغ کردیم و درخواست کردیم تا در زمینه هزینه انشعابات‌سراهای محله از محل ردیف نگهداشت ساختمان‌های سرای محله، مساعدتی داشته باشند. پیرو مصوبات هیئت وزیران از اراده گاز، برق و آب درخواست فرصت و تخفیف کرده‌ایم. خوشبختانه این مکاتبات انجام شده است تاسراهای محله به‌عنوان زیرساخت محلی بتوانند همچنان به فعالیت خود ادامه دهند.»
- الهه غلامی مدیرمحله نفت/ ۷۰درصد قرارداد تغییر کرده است
«الهه غلامی» مدیر محله نفت در منطقه ۵ که این توافقنامه را امضا کرده است درباره چگونگی آن توضیح می‌دهد: «چندی قبل مدیران محله برای اعلام اعتراض خود بر بندهای مختلف توافقنامه مقابل ساختمان شورای‌شهر تجمع کردند. نتیجه امر ورود کمیسیون فرهنگی شورای اسلامی شهر تهران بر این ماجرا بوده است. تقریباً ۷۰درصد مسئله با دخالت کمیسیون فرهنگی حل شده است ولی هنوز برخی از مدیران امضای این توافقنامه را دردسرساز می‌دانند.
بعداز جلسه ۸ ساعته‌ای که نماینده مدیران محله با اعضای کمیسیون فرهنگی شورای‌شهر داشتندبندبند موضوعات توافقنامه بررسی شد و تقریباً ۷۰درصد قرارداد تغییر کرد. تغییرات مثبت بود. براساس این تغییرات بدهی‌سراهای محله دیگر برعهده مدیر نیست و باید از محل درآمدسراها تأمین شود و درغیر این صورت برعهده شهرداری است. فعالیت‌سراهای محله به‌عنوان یک مرکز آموزشی و فرهنگی شامل مالیات نمی‌شود چون چیزی به‌عنوان شماره ثبت تجارت وجود ندارد.
بحث نگه داشت ساختمان‌ها مورد ارزیابی قرار گرفت چون طی این سال‌ها بسیاری از ساختمان‌سراهای محله فرسوده و تخریب شده است که بر اساس تغییرات توافقنامه مرمت آن برعهده شهرداری خواهد بود. بیمه‌های مسئولیت همچون بیمه آتش‌سوزی، سرقت، سیل و زلزله نیز جزو وظایف شهرداری قرار گرفت. اما بحث بیمه کارکنان همچنان برعهده مدیران است و مدیران محله باید با مدیریت درست این موضوع را ساماندهی کنند. بعد از تغییرات مهمی که در این توافقنامه اعمال شده است ولی هنوز برخی از مدیران محله معترض هستند و توافقنامه را امضا نکرده‌اند. البته باید بدانیم که آرمانگرایی با واقعیت‌گرایی در مدیریت شهر فرق دارد و باید با توافق و پذیرفتن برخی از مسئولیت‌ها کار را شروع کرد.»
- الهه تیرا مدیرمحله اکباتان/ ضمانت‌نامه‌ها سنگین است
مدیر سرای محله اکباتان در منطقه ۵ معتقد است این قرارداد را هیچ حقوق‌دانی تأیید نکرده است. قرار دادی که بین معاونت فرهنگی شهرداری و مدیران محله‌ها شکل گرفته است مسئولیت‌ها را برای دو طرف یکسان در نظر نگرفته یک طرف قرارداد که شهرداری باشد مسئولیتی ندارد و طرف دیگر که مدیران محله هستند همه بار مسئولیت سرای محله و کارکنان را باید برعهده بگیرند. که این اصلاً منطقی نیست. «الهه تیرا»دراین باره بیشتر توضیح می‌دهد: «دراین قرار داد شهرداری تکلیفی ندارد و همه تکالیف برعهده مدیران محله‌ها خواهد بود. علاوه برآن ضمانت‌های بسیاری سنگینی برای مدیران محله در نظر گرفته شده است که هیچ تناسبی بین‌سراها وجود ندارد. یک قرار داد متحدالشکل با ضمانت ۴۰۰ میلیون سفته و ۱۰۰ میلیون چک که این درمورد سرای محله‌ای که شاید خودش ۱۰۰ میلیون درآمد داشته باشد صدق می‌کند و شامل حال سرای محله‌ای که هیچ‌گونه درآمدی ندارد نیز می‌شود.
مثلاً در محله اکباتان سرای محله قابل استفاده مفید نیست. بنده باید الان یک سرای محله مخروبه‌ای را تحویل بگیرم که زمانی که برقش قطع می‌شود پول برق نداریم. پول پرداخت حقوق یک نگهبان را هم نداریم. از طرفی همه‌سراها بدهی و مشکلات دارند و بخش زیادی از این بدهی‌ها مربوط به مطالبات کارکنان می‌شود. درحقیقت ما الفبای دموکراسی را در شورایاری‌ها ومدیریت محله تمرین می‌کنیم. مدیریت محله اگر بناست مجری مصوبات و ابلاغیه‌های شهرداری باشد که این همان فربه شدن بدنه شهرداری است.»
- حامد صفری مدیر محله بهاران/ ساختار مدیریت محله از ابتدا مشکل داشته است
از نظربسیاری از مدیران محله بحث مشکلات‌سراها و مدیریت آن برای امروز و دیروز نیست. «حامد صفری» مدیر محله بهاران در منطقه ۵ می‌گوید: «این موضوعی نیست که امروز پیش آمده باشد بلکه مربوط به ساختار اشتباهی است که از همان ابتدای فعالیت‌سراهای محله در حدود ۱۲ سال است که وجود دارد. بحث مدیریت محله وارتباط با شورایاری و شهرداری از همان ابتدا نامشخص بوده و به شکل غلط این مشکلات انباشته شده است و امروز خودش را نشان داده. این روزها که قرار دادی به مدیران محله پیشنهاد شده است بار حقوقی زیادی دارد و همکاران ما آن را قبول ندارند. از روز اول سنگ بنای رابطه مدیرمحله با شهرداری مشخص نبود نه رابطه استخدامی بود و نه پیمانکاری. باید یک ساختار مشخص ایجاد شود که رابطه مدیران محله را با شهرداری مشخص کند. الان قرارداد چیزی بین پیمانکاری و استخدامی است با وضعیت کاملاً نامشخص.
پیشنهاد مدیران محله این است که ما به‌عنوان نماینده شهرداری یعنی نماینده کارفرما در سرای محله معرفی شویم در این صورت مدیران محله تنها وظایف مدیریتی خواهند داشت ونه وظایف مالکیتی. یعنی اگر در قرارداد ذکر شود نماینده پیمانکار در سرای محله موضوعات قانونی حل می‌شود. این موضوع هم مطرح شده است. البته شهرداری در پذیرفتن این موضوع مشکلاتی دارد چون ۱۲ سال است که این رویه غلط درمدیریت‌سراهای محله دنبال شده و بدهی وهزینه‌های زیادی را همراه داشته است. در این مدت، سراهای محله زیادی متضرر شده‌اند سرای محله‌ای داریم که تا الان ۱۰۰ میلیون تومان حق بیمه کارکنان را پرداخت کرده است. در این روزهای شیوع کرونایی مراجعه‌کننده به‌سراهای محله شاید کمتر از ۱۰درصد شده باشد در نتیجه هنوز درآمدزایی وجود ندارد و این مشکلات را افزایش داده است.»
نظر شما