محله
-
عطر آشنای قیمه نذری تکیه دربند
اهالی دربند و ساکنان محله‌های اطراف آن با عطر قیمه نذری محرم در تکیه دربند آشنا هستند. روز عاشورا وقتی مراسم روضه، عزاداری و دسته‌روی به پایان می‌رسد، عزادارن برای صرف غذای نذری گرد هم می‌آیند. قیمه نذری دربند اما ماجرایی خواندنی دارد که با تاریخچه این آبادی شمیران پیوند خورده است.
-
پدر داروسازی ایران که بود؟ | حرکت به سوی خودکفایی از سه‌راه امین‌حضور
شاید باورش سخت باشد که بزرگ‌ترین کارخانه تولید دارو در ایران کارش را در خانه‌ای قدیمی در سه‌راه امین‌حضور تهران آغاز کرد. در روزگاری که شیوع بیماری‌های واگیردار قربانی می‌گرفت و قیمت داروهای خارجی نیز بالاتر از توان مردم بود، جوانی تحصیل‌کرده برای تاسیس کارخانه تولید دارو آستین همت بالا زد.
-
این زن موسس نخستین موسسه تاکسیرانی تهران است | تصاویر اولین تاکسی های تهران را ببینید
از فخرالدوله دختر مظفرالدین‌شاه به عنوان بانویی نیکوکار و کارآفرین یاد شده است. همسر محسن خان امین‌الدوله و عروس علی‌خان امین‌الدوله صدراعظم ناصرالدین‌شاه که بانی مسجد فخرالدوله بود و اقدامات هبسیاری از جمله راه‌اندازی نخستین موسسه تاکسیرانی تهران و نیز دستگیری از افراد بی‌بضاعت انجام داد.
-
هفدهمین نشست مرکز تهران‌شناسی همشهری و بررسی«ورود اقوام به تهران»؛ روزی‌روزگاری بنیسی‌ها
«مصیب درخشانی»؛ شروع‌کننده‌ای که از الهه خورشید الهام گرفت
ورود اقوام مختلف از شهرهای دیگر به تهران، تغییر و تحولاتی را در این شهر که رو به توسعه بود ایجاد کرد.اقوامی که از شهرهای مختلف به تهران مهاجرت و ساکن این شهر شده بودند تلاش می‌کردند تا نقش اجتماعی موثری در محله های مختلف تهران داشته باشند.
-
چه کسی برق را وارد ایران کرد؟ | کارآفرینی با کارخانه برق روسی
او را پدر برق ایران می‌نامند. محمد حسین امین‌الضرب را می‌گوییم؛ کسی که در دوران قاجار، وقتی که شب‌ها گذرهای شهر در سیطره تاریکی بود، با راه‌اندازی نخستین کارخانه برق، به دوران چراغ‌های نفتی و روغنی پایان داد و با راه‌اندازی این کارخانه به یکی از نخستین کارآفرینان و تجار مدرن پایتخت تبدیل شد.
-
از «هِروه سَرَک» تا «قهوه نذری» | نذری‌های متفاوت اهالی پس‌قلعه و شمیران
مشارکت اهالی یک محله در تهیه مواد اولیه و پختن نذری‌های متفاوت به دلیل تغییر بافت محله‌ها و گسترش آپارتمان‌نشینی از بین رفته است، اما هنوز هم معدود محله‌هایی با بافت قدیمی می‌توان پیدا کرد که به این رسم پایبندند.
-
بررسی «ورود اقوام به تهران؛ روزی‌روزگاری بنیسی‌ها» در هفدهمین نشست مرکز تهران‌شناسی همشهری
حاج جعفر طیار، خیر معروف بنیسی‌ها که بود؟
جمعیت خیریه بنیسی‌ها اقدمات خیرخواهانه بسیاری از جمله حمایت تحصیلی از دانش‌آموزان محروم و خانواده‌های نیازمند را در کارنامه دارد. این جمعیت خیریه با همدلی اهالی روستای بنیس که چند دهه پیش برای سکونت به تهران مهاجرت کردند تاسیس شد. آنها این یادگاری پرخیر و برکت را از نسلی به نسل دیگر منتقل کرده‌اند.
-
فیلم | راز یک‌کتی راه رفتن لوطی‌ها
سید حسن شجاعت، پهلوان شهیر پایتخت، به خاطر شغلش -او برنج‌فروش بود- به سید حسن رزاز معروف شد. زور بازوی حیرت‌آور، نفوذ کلام و صلابت رفتار و گفتار، از او شخصیتی ساخته بود که هم معتمد آزادی‌خواهان و علما و مردان سیاست بود و هم محبوب مردم کوچه و بازار.
-
بازگشت پیکر شهید مدافع حرم پس از۷ سال | این آسمان همچنان ستاره دارد
پیکر پاک شهید دانشجو مدافع حرم «مهدی ذاکرحسینی» صبح دیروز در دانشگاه جامع علمی کاربردی حضرت رسول(ص) تشییع شد.
-
هفت لقمه؛ نذر منحصربه‌فرد روستایی در لواسان
ناصرآبادی‌ها ده‌هاست که ظهر عاشورا با نذر «هفت لقمه» همبستگی و همدلی یک آبادی را برای ادای یک نذر کهن به نمایش می‌گذارند. این نذر متفاوت سال‌هاست که اهالی روستا را گرد هم جمع می‌کند تا همگی در ادای نذر و برگزاری مراسم ظهر عاشورا سهیم شوند.
-
چرا زائران امامزاده صالح (ع) نمک نذر می‌کنند؟! | ماجرای یک نذر عجیب تهرانی‌ها
از دیرباز زائران آستان مقدس امامزاده صالح (ع) برای حاجت‌روا شدن نمک نذر می‌کنند. اگرچه نمک در فرهنگ اسلامی جایگاه ویژه‌ای دارد و این نذر میان زائران دیگر امامزاده‌ها و نیز نذر نمک به نیت حضرت فاطمه زهرا(س) رایج است، اما داستان نذر نمک در امامزاده صالح (ع) روایتی جالب و شنیدنی دارد.
-
متفاوت‌ترین حلواپزان تهران | داستان متفاوت این نذری را بخوانید
نذر حلوا در تهران قدیم رایج بود و تهرانی‌ها با نیت‌های مختلف برای حاجت‌روا شدن حلوا نذر می‌کردند. این میان نذرحلوا در چهارراه گلوبندک روایت متفاوتی دارد؛ نذری که چند دهه است از یک نذر خانگی به خیابان کشیده شده و روز تاسوعا ده‌ها نفر با پخت حلوا در این خیابان نذر خود را ادا می‌کنند.
-
راز سیب‌های روی نخل تکیه حصاربوعلی چیست؟
مراسم عزاداری محرم در تکیه حصاربوعلی برای اهالی قدیمی این محله با عطر سیب شمیران آمیخته است. شب تاسوعا اهل محل گرد هم می‌آیند تا مراسم کهن نخل‌گردانی در این تکیه تاریخی اجرا شود. این نذر متفاوت که در مراسم نخل‌گردانی ادا می‌شود ریشه در تاریخ و هویت این محله قدیمی دارد.
-
ماجرای ساخت و سازهای غیرمجاز در دانشگاه الزهرا (س) | شهرداری تهران: مجوز ندارند
هفته گذشته بود که خبرهایی درباره ساخت و ساز غیرمجاز دانشگاه الزهرا(س) در محدوده ده ونک به عنوان طرح توسعه این مرکز دانشگاهی و سکوت و انفعال شهرداری تهران درقبال این موضوع منتشر شد، اما پیگیری ها از شهرداری منطقه ۳ تهران نشان می دهد که اصل ماجرا چیز دیگری است.
-
مرام‌نامه عجیب و غریب لوطی‌ها
جماعت لوطی‌ها برای خود مرام‌نامه‌ای نانوشته مبتنی بر نکات اخلاقی و انسانی داشتند. در تهران قدیم، لات‌هایی که توبه می‌کردند و تغییر و تحولی در زندگی‌شان ایجاد می‌شد نیز با بازگشت به مرام لوطی‌گری، خود را ملزم به رعایت این موازین، اصول فتوت و جوانمردی می‌دانستند.
-
لوطی‌ها در کدام هیئت‌ها توبه می‌کردند؟
محرم و صفر که می‌شد انگار از دنیا و متعلقاتش دست می‌کشیدند. آنها را می‌دیدی که اگرچه رخت و لباس‌شان با ظاهر معمول هیئتی‌ها فرق دارد اما پیش از دیگران پای کار آمده‌اند تا چراغ هیئت روشن بماند. لوطی‌ها پای ثابت برپایی تکایا بودند و در همین هیئت‌ها بود که توبه کرده و مسیر دیگری در پیش می‌گرفتند.
-
عبور از تاریکی در فاصله یک دهه
توبه کردن لات‌ها و لوطی‌های تهران هر کدام حکایتی شنیدنی دارد که نشان‌دهنده تحول دورنی آنها و شجاعتشان است که توانستند در پی یک اتفاق شاید ساده اما مهم بهترین تصمیم زندگی خود را بگیرند.
-
مکه لوطی‌ها کجا بود؟ | بازگشت به زندگی پس از «زیارت آقا»
با اینکه زندگی‌شان یک روی تاریک داشت و کسی از قلدری و درگیری‌های خیابانی آنها در امان نبود، اما چرخ گردون برای آنها نیز فرصتی برای توبه و بازگشت مهیا می‌کرد.
-
چطور یک چغاله‌مشدی باباشمل می‌شد؟ | ۷ وصله اختصاصی لوطی‌ها چه بود؟
در جرگه لوطی‌ها سلسله مراتبی وجود داشت که جایگاه لوطی‌ها بر اساس آن تعریف می‌شد. آن لوطی که تازه وارد بود برای صعود در این سلسله مراتب و رسیدن به درجات بالاتر باید آزمون‌ها و امتحان‌های بسیاری را با موفقیت پشت سر می‌گذاشت.
-
حقایقی درباره گنده‌لات‌های تهران
تاریخ تهران پر از عجایبه. اینکه 200 سال پیش، گروهی از قلدرا و غارتگرا و مطربا، در چارراه سیروس، مسجدی می‌سازن به اسم طالانچی یا چالانچی، و دسته‌جمعی از کردار گذشته‌شون توبه می‌کنن، یکی از عجایب شهر ماست.
-
یادی از «جمشید فیضی» قدیمی‌ترین مسئول فنی تله‌کابین توچال که چند روز پیش درگذشت
روز به یادماندنی در تله‌کابین توچال | ۱۰۰ شمیرانی پای کار آمدند
ساخت تله‌کابین در ارتفاعات توچال از آن دست خبرهایی بود که خیلی زود به گوش اهالی شمیران رسید و آنها را خوشحال کرد؛ چرا که قرار بود مرکزی تفریحی در محله‌شان راه‌اندازی شود.
-
ماجرای کتابفروش‌های دوره‌گرد در تهران
وقتی پای صنعت چاپ و دستگاه‌های مختلف چاپ به ایران باز شد، در تهران علاوه بر کتابفروشی شغل جدید دیگری شکل گرفت که تا پیش از آن در پایتخت وجود نداشت. کتابفروش‌های دوره‌گرد را می‌گوییم؛ آنها کتاب‌هایی که خواهان بیشتری داشتند را دسته‌بندی می‌کردند و در کوچه و خیابان به دنبال مشتری می‌گشتند.
-
اولین سازنده قفسه کتابخانه‌ای که بود؟
«احمد تیموری» کار نجاری را در کنار پدر شروع کرد. او تمام ذوق و مهارتش را در ساخت قفسه‌های چوبی کتابخانه‌ای به کار گرفت و خیلی زود به دلیل تبحر در این کار به شهرت رسید.
-
یادداشت | بین‌الحرمین، دروازه دولاب و سوغات خوانساری‌ها
کتاب و کتابخوانی از اواخر دوره ناصری و با انتشار روزنامه رواج پیدا کرد. «کاغذ اخبار» نخستین روزنامه‌ای بود که انتشارش به دوره محمدشاه قاجار برمی‌گردد و بعد از آن هم چاپ و نشر روزنامه‌های دیگر در دوره ناصری ادامه پیدا کرد.
-
فروش کتاب متری و کیلویی در تهران قدیم
شاید باورش کمی سخت باشد که برخی افراد کتاب را به صورت متری و کیلویی می‌خرند. در تهران قدیم و در روزگاری که هنوز صنعت چاپ درست و حسابی پا نگرفته بود خرید و فروش کتاب به صورت متری و کیلویی رایج بود و برخی کتاب‌بازها با این روش کتاب می‌خریدند.
-
پاتوق کتابخوان‌های شمیران «فردوسی» بود
«محمدعلی نودهی‌راد» سال ۱۳۳۸ از خوانسار راهی تهران شد. کار در مشهورترین انتشارات تهران و چند کتابفروشی موجب شد که او با تجربه‌ای که کسب کرده بود در شمال تهران کتابفروشی راه‌اندازی کند.
-
حساب دفتری برای فروش اقساطی کتاب | بدون ضامن کتاب قسطی بخرید!
در تهران قدیم وقتی هنوز صنعت چاپ درست و حسابی پا نگرفته بود و قیمت کتاب‌ها هم گران‌تر از چیزی بود که مردم عادی به کتاب‌های مورد علاقه‌شان دسترسی داشته باشند، پدیده فروش کتاب قسطی رایج شد. در ادامه و در گفت‌وگو با «اردشیر آل عوض» پژوهشگر فرهنگ عامه به کم و کیف خرید و فروش کتاب قسطی پرداختیم.
-
بنیانگذار نشر کتاب‌های پلیسی که بود؟ | کتابفروشی کوچک این ناشر پاتوق جوان‌های تهرانی شد
رمان‌ها و داستان‌های پلیسی و جنایی همیشه از پرطرفدارترین و عامه‌پسندترین داستان‌ها میان کتاب‌بازها بوده‌اند. در تهران قدیم و در روزگاری که صنعت چاپ و نشر به تازگی پا گرفته بود هم این گونه از رمان‌ها در فهرست پرمخاطب‌ترین‌ها قرار داشتند. در ادامه به بنیانگذار نشر کتاب‌های پلیسی در تهران اشاره کردیم.
-
کتاب‌بازها بخوانند؛ اسرار دلبستگی متقابل خیابان‌ها و کتاب‌ها
در حوزه چاپ کتاب نیز مانند بسیاری از مشاغل، کتابفروشی‌هایی در تهران شکل گرفتند که در حوزه‌های تخصصی کتاب عرضه می‌کردند. بنابراین اگر کسی به دنبال کتابی خاص در حوزه تاریخ، فلسفه، ادبیات، عرفان، مذهب و... می‌گشت باید به ناشران اختصاصی این حوزه و یا راسته‌ای که کتاب‌هایی خاص می‌فروختند مراجعه می‌کرد.
-
یادداشت | سهم بانوان در نشر کتاب | معروف‌ترین ناشران زن را بشناسید
اگرچه تاریخ تهران مملو از بانوان نویسنده‌ای است که با وجود همه مشکلات سهم بسزایی در توسعه فرهنگ و ادب داشته‌اند، اما شمار نویسندگان زن در دو و سه دهه اخیر نسبت به سال‌های پیش از پیروزی انقلاب اسلامی رشد قابل توجهی داشته است.