چهارشنبه ۲۲ خرداد ۱۳۸۷ - ۱۶:۲۲
۰ نفر

مهدی جدی‌نیا: اینترنت را می‌توان بزرگترین انقلاب ارتباطی سده اخیر نامید چه این پدیده عصاره تام و تمام فناوری و امتزاج آن با شیوه‌های گوناگون زندگی است

اینترنت به خودی خود موجب وقوع انقلابی بزرگ نیز در عرصه ارتباطات شده است به گونه‌ای که توانایی بسیج و گردهم‌آوری هزارها بلکه میلیون‌ها نفر را به صورت مجازی و در لحظه‌ای از زمان را دارد.[چطور زیرساخت‌های اینترنت کار می‌کنند؟]

این اتفاق بسیار مهم در ابعاد مختلف زندگی بشری منصه‌ظهور یافته است که می‌تواند برای هر رویداد قابل تصور زندگی کارکرد خاص خودش را داشته باشد. کارکردی مثل ترغیب رای‌دهندگان به حضور در پای صندوق‌های رای و مشارکت بیشتر مردمی در فعالیت‌های سیاسی...

زمینه‌سازی برای شرکت در انتخابات الکترونیک به خودی خود پدیده بسیار جدیدی است که در نقاط مختلف دنیا به صورت آزمون و خطا مورد بررسی و آزمایش قرارگرفته است حال آنکه استفاده از این پدیده در انتخابات آمریکا نه لزوما به دلیل استفاده کاندیداها یا بهره‌برداری سیاسی که به خودی خود، رویدادی کاملا قابل توجه در تاریخ آمریکا است.

این انتخابات نشان داده است که اینترنت به ابزاری کاملا کارآمد و با کاربردهای گوناگون از جهات گوناگون من‌جمله تهییج طرفداران، تهیه بودجه رقابت و حتی ترغیب سرمایه‌داران به سرمایه‌گذاری برروی نماینده‌ای خاص از حزب، تبدیل شده است.
انتخابات 2008 ایالات متحده فصلی نوین در تاریخ سیاسی آمریکا است. این نه به خاطر سیاست‌گذاری‌ها یا کاندیداها و یا حتی ظهور کاندیدایی سیاه‌پوست و کسب محبوبیت عمومی که به دلیل استفاده گسترده و همه‌جانبه از اینترنت و ابزارهای نوین ارتباطی و ورود عامه مردم به مباحثی چون تبلیغ برای کاندیداها و جمع‌آوری کمک‌های مالی از طریق اینترنت است.

در حالی که پیشتر این امور توسط کارگزاران سیاسی و سیاستمداران و آنهم به شیوه‌های گوناگون تخصصی و چانه‌زنی‌های متعدد در سطوح بالا و حتی مخفیانه و پنهانی صورت می‌پذیرفت.

با اینکه اینترنت پدیده بسیار جدیدی به شمار می‌رود اما استفاده از آن به قدری همه‌گیر شده است که براساس گزارش موسسه Pew در ژوئن 2007 بیش از 50 درصد آمریکایی‌ها به اینترنت پرسرعت دسترسی دارند و 71 درصد از بزرگسالان آمریکایی در منزل اینترنت دارند. این در کنار استفاده روبه‌فزونی جوانان و نوجوانان از اینترنت و آنلاین شدن تقریبا تمامی مدارس و دانشگاه‌های آمریکا نشان می‌دهد که تقریبا تمام این کشور پهناور در سیطره شبکه وب است.

این درحالی است که مطالب قابل مشاهده در اینترنت در سال‌های نخستین عمومی شدن اینترنت، مطالبی بود که توسط کارشناسان و خبرگان در زمینه‌های مختلف تهیه می‌شد اما اینک حجم عمده مطالب موجود در اینترنت، مطالبی کاملا عمومی و غیرتخصصی است و توسط افرادی معمولی تهیه می‌شود.
تولد جوامع و جمعیت‌های اینترنتی نیز موضوع جدیدی نیست و قدمتی به اندازه استفاده عمومی از اینترنت دارد. تاریخچه پیدایش این جمعیت‌ها به دهه 70 میلادی برمی‌گردد. زمانی که جمعیت کاربر اینترنت به فکر استفاده از این ابزار برای ارتباط بیشتر و شکل دادن به فعالیت‌های رسمی و غیررسمی نمود. اما شکل جالبی از این جمعیت آنلاین، در اوایل سال 2000 زمانی که بلاگ‌نویسی به منصه‌ظهور رسید، پدید آمد. خیلی‌ها شروع کردند به ایجاد فضاهای مجازی با عنوان بلاگ و وبلاگ در اینترنت.

 به فاصله تنها چند سال هزارها وبلاگ به میلیون‌ها تبدیل شد و بسیاری شروع به درج خاطرات و تحلیل‌های خود از مسایل روز و امور سیاسی نمودند و این رسانه را رساترین رسانه برای ابراز عقاید خود از ایران گرفته تا چین و از هلند گرفته تا هند یافتند. این اتفاق همزمان شکل عملی‌تری نیز در کشوری مثل آمریکا به خود یافت که عبارت بود از ایجاد گروه‌های حزبی و سیاسی و تهییج طرفداران و تلاش برای جلب رای برای کاندیداهای مورد نظر. یکی از اولین نمونه‌های کاربردی این روش از تمرین سیاست، کمپینی بود که در سال 97 میلادی از سوی موسس یک شرکت نرم‌افزاری در سانفرانسیسکو راه افتاد که از دوستان و مشتریان خود خواست تا با ارسال ایمیل از نمایندگان خود بخواهند که روند استیضاح رئیس‌جمهور سابق آمریکا، بیل کلینتون را متوقف کنند و توجه خود را به امور مهمتری معطوف نمایند.

همین ایمیل ساده که با عنوان Move on  ارسال شد به زودی به کمپین بزرگی تبدیل شد که در حال حاضر با عنوان Moveon.org شناخته شده و نوعی از جنبش مدنی و بسیج عمومی در حوزه اینترنت محسوب می‌شود و ابزاری بسیار قدرتمند در تغییر نگر‌ش‌ها و تاثیر بر افکار عمومی به حساب می‌آید.

در سال 2006 و همزمان با انتخابات کنگره در ایالات متحده دو رویکرد جالب توجه در حوزه استفاده از شبکه وب در بسیج سیاسی مشاهده شد:
اولین عامل، انفجار بزرگ تولید فکر و ایده در حوزه عمومی و نشر آن بر روی اینترنت که به اختصار UGC شناخته می‌شود، است. این فرآورده‌ها که شامل کلیه محصولات تهیه شده توسط آماتورها اعم از عکس، متن، صدا و ویدئو است هزارها بار بازار سال (forward) شده و حجم عظیمی از مخاطبان را تحت تاثیر قرار می‌دهد. فیلم اعدام صدام حسین که توسط دوربین موبایل یکی از همین تولیدکنندگان آماتوری تهیه و منتشر شد، نمونه بارزی از این‌گونه از تولیدات به شمار می‌رود.

این نمونه خود نمایشگر مشتی به مثابه خرواری است از عدم وجود محدودیت برای تولید و نشر در اینترنت. در حال حاضر وجود سایت‌هایی برای به اشتراک‌گذاری تولیدات شخصی نیز کار را آسان‌تر کرده‌اند. یوتیوب با امکان به اشتراک‌گذاری تصاویر و کلیپ‌های ویدئویی و فلیکر با امکان مشارکت در تصاویر و عکس‌ها زمینه حضور و بروز در جوامع مجازی را مهیا کرده‌اند. این سایت‌ها در کنار بلاگ‌های مختلف و پایگاه‌های چترگونه (پایگاه‌های که برای کاربران امکان عرضه تولیدات خود در فضاهای بیشتری به دلیل وجود لینک‌ها و پل‌های خودفعال RSS را فراهم می‌آورند) محمل‌های مناسبی برای انتشار عقاید و ایده‌ها به شمار می‌روند.

تحقیق منتشر شده توسط موسسهPew حاکی از آن است که 40 میلیون آمریکایی تولیدات شخصی و آماتوری خود را در فضای عمومی منتشر کرده‌اند حال آنکه از هر هفت کاربر آمریکایی یکی از آنها بلاگ شخصی دارد.

نمونه دیگری که در اینجا ذکر آن جالب است و به کارکرد یوتیوب در حوزه رقابت سیاسی اشاره دارد به سال 2006 و انتخابات کنگره مربوط می‌شود. در این مقطع تمامی سخنرانی‌های سناتور ایالت ویرجینیا جرج آلن به طور مرتب توسط یک فیلمبردار هندی‌الاصل به نام سیدارث که از سوی رقیب این سناتور یعنی جیم وب استخدام شده بود یا به روایتی به صورت داوطلبانه فعالیت می‌کرد، ضبط می‌شد.

وی هدفش از این کار را بررسی افکار رقیبش در قالب سخنرانی‌هایش عنوان کرده بود. در یکی از سخنرانی‌های ماه آگوست جرج آلن که از حضور نماینده رقیب به تنگ آمده بود، عنان صبر از کف داده و با لحنی توهین‌آمیز او را Mecaca (میمون یا سیاه برزنگی) نامید. انتشار فیلم این توهین در سایت یوتیوب و دیگر وب‌سایت‌ها چنان فضای سنگینی را برای سناتور فراهم آورد که وی به سرعت مجبور به عذرخواهی شد و ادعا کرد که قصد توهین جمعی و تبعیض نژادی نداشته است (چرا که این کلمه برای تحقیر برده‌ها نیز به کار می‌رفته).

اما این عذرخواهی دردی را دوا نکرد و این فیلم روزهای متمادی توسط صدها هزار کاربر اینترنت دیده شد و رقابت در این ایالت رقابت مکاکا نام گرفت. در انتخابات ماه نوامبر سناتور رقابت را درحالی به رقیبش باخت که بسیاری دلیل این باخت را انتشار همین فیلم در اینترنت عنوان کردند. تاثیر این فیلم بر فضای رقابتی به گونه‌ای بود که حتی مجله اینترنتی سالون saloon عنوان مرد سال را به سیدارث داد چرا که او توانست با استفاده از دوربین ویوتیوب ذهنیت دنیا را نسبت به این ابزارها تغییر دهد.

دومین عامل اما رشد شبکه فعالان اجتماعی در شبکه است. فعالیت جمعیت‌های آنلاین به سرعت و همزمان با توسعه اینترنت مورد توجه قرار گرفت. اما در سال‌های اخیر تعداد و ابعاد این جمعیت‌های مجازی به موازات توسعه ابزارهای به اشتراک‌گذاری تولیدات و ایده‌ها در اینترنت، رشدی عظیم و فزاینده یافته است.

سایت‌هایی مثل Myspace و Facebook که در ابتدا تنها توسط نوجوانان و دانش‌آموزان و نهایتا دانشجویان کالج‌ها مورد توجه قرار گرفته بود، به سرعت جای خود را در میان فعالان اجتماعی با گرایش‌های سیاسی بازنموده است و ده‌ها میلیون عضو فعال و تاثیرگذار در این رده دارد.

گزارش منتشر شده توسط موسسه آماری Ipsos در ژوئیه 2007 حاکی از آن است که 24 درصد آمریکایی در یک ماه اخیر منتهی به زمان گردآوری اطلاعات در یکی از جمعیت‌های اجتماعی- سیاسی فعالیت کرده‌اند و یک سوم کاربران اینترنتی حداقل یک فیلم یا ویدئو کلیپ را از این سایت‌ها دانلود کرده اند. اهمیت این سایت‌ها به گونه‌ای برای سیاستمداران نیز مهم جلوه کرده است که در رقابت 2006 کنگره، بسیاری از کاندیداها به سمت این سایت‌ها هجوم آورده و با درج رزومه (زندگینامه و فعالیت‌های خود) بر روی این سایت‌ها مبادرت کرده و حتی شعارهای تبلیغاتی و فیلم‌ها و چند رسانه‌ای‌های تبلیغی خود را بر روی این وبسایت‌ها آپلود کردند.

این اتفاق که خود به ایجاد رویه‌ای جالب در رقابت انتخاباتی تبدیل شد به نظر می‌رسد که در این دور از انتخابات نیز به شدت پیگیری می‌شود و بسیاری از کشمکش‌ها و جدل‌ها در فضای اینترنتی در حال وقوع است.
باراک اوباما کاندیدای دموکراتی است که بهترین استفاده را از این ابزارها برده است و با استفاده تام و تمام از همه پتانسیل‌های موجود در اینترنت و به خصوص جمعیت‌های مجازی، شبکه‌ای وسیع از طرفداران را ساماندهی کرده و منابع مالی متفاوتی را به سمت خود جذب کرده است.

استفاده از اینترنت برای انتشار تصاویر ویدئویی کاندیداها نیز توسط هر دو حزب عمده رقیب با جدیت دنبال می‌شود به گونه‌ای که این تولید روزمره کلیپ‌های ویدئویی در حال تبدیل شدن به آفتی جدی در این حوزه از سوی بعضی از کارشناسان قلمداد می‌شود.
تامین بودجه‌های تبلیغاتی و ایجاد منابع درآمدی برای رقابت‌های انتخاباتی از طریق شبکه پیچیده‌ای از شرکت‌ها، تامین‌کنندگان عمده و موسسات مالی حامی، فعالیت عمده دیگری است که به وسیله اینترنت با جدیت و تلاش در حال پیگیری است.

یکی از وب‌سایت‌های بسیار موفق و جذاب در این میان سایت Change.org است که با هدف دریافت کمک‌های مردمی برای بهبود شرایط زندگی در کره زمین و با تکیه بر شعار انتخاباتی اوباما یعنی تغییر یا change بنا شده است.

این وب‌سایت که با وصل کردن شاخه‌های مختلف اجتماعی به منابع اقتصادی و ترغیب مردم برای کمک به تغییر در جهت بهبود فعالیت می‌کند در‌حقیقت به نوعی منابع مالی انتخاباتی باراک اوباما را متاثر کرده و باعث افزایش بنیه مالی این کاندیدا شده است.
روش کار این سایت علیرغم پیچیدگی ظاهری، چندان هم پیچیده نیست. فرض کنید یک گروه تولیدکننده پنیر قصد دارند از حقوقشان دفاع کرده و نماینده‌ای داشته باشند که در این زمینه برایشان چانه‌زنی کند. این گروه اقدام به تشکیل کمیته خاص خود در این وب‌سایت کرده و با ارائه کمک‌های مالی به کمیته مزبور، آن را تقویت می‌کنند. فرض می‌کنیم در این شرایط کاندیدایی به این منظور پیدا نشود.

در این شرایط سایت، کمک‌های مالی را حفظ نموده تا این که نماینده‌ای این مهم را در دستورکار خود قراردهد. این کمک‌های مالی و منبع مالی ایجاد شده به سوی این نماینده سرازیر می‌شود در حالی‌که سایر نمایندگان مخالف نیز نامه‌ای دریافت می‌کنند مبنی بر این که میزان کمک‌های ارسال شده به این نماینده چقدر است و چگونه این سایت توانسته است منابع مالی را در این راستا بسیج کرده و سپس کمک‌ها را به سمت این نماینده سرازیر کند.

رقابت انتخاباتی 2008 چند ماهی است که به واقع شروع شده است و این روزها، هر ساعت جدی تر می‌شود اما نکته جالب در این میان تغییر زمین بازی است. زمین بازی رقابت انتخاباتی 2008 ریاست جمهوری ایالات متحده بیش از پیش در فضای مجازی در جریان است. جایی که رقبا چندان یکدیگر را نمی‌بینند، طرفداران با مخالفان چهره به چهره نمی‌شوند و تامین‌کنندگان مالی فقط شماره حساب و میزان کمک خود را توسط صفحه کلید رایانه یا لپ‌تاپ خود وارد می‌کنند.

این درحالی است که کاندیداها نیز دیگر چندان تسلطی بر تفسیر پیام‌های خود ندارند و حرکات و گفته‌هایشان توسط طرفداران یا مخالفانشان به انواع گوناگون و در قالب‌های مختلف در کسری از ثانیه به همه دنیای مجازی مخابره می‌شود.

کد خبر 54631

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار رسانه و روزنامه‌نگاری

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز