بناهای تاریخی و ارزشمند تهران متولیان مختلفی دارند؛ از شهرداری تا بنیاد مستضعفان و حتی وزارتخانه‌ها و دیگر نهادهای دولتی و غیردولتی. آنچه این قوانین را زیر چتر حمایت خود می‌گیرد و از انجام کارهای غیرکارشناسی در آن جلوگیری می‌کند قوانین جهانی میراث فرهنگی است که در ایران هم تأیید شده هستند. با این حال اداره‌ها و سازمان‌های دولتی بیشترین تخلفات را در زمینه دخل و تصرف در بناهای تاریخی شهر تهران دارند. «محسن شیخ الاسلامی» معاون اداره میراث فرهنگی استان تهران می‌گوید: «حقیقت این است که ما در برخورد با این سازمان‌ها قدرت اجرای قوانین را نداریم.»
- اکنون فعالیت‌هایی در موزه دفینه در حال انجام است. آیا عملیات عمرانی در ساختمان دفینه زیر نظر اداره میراث فرهنگی انجام می‌شود و شاهد احیای دوباره موزه پول در این ساختمان خواهیم بود؟
مالکیت ساختمان دفینه در دهه۷۰ به بنیاد مستضعفان واگذار شد و از آن زمان با وجود درخواست‌های میراث فرهنگی، همکاری لازم برای نگهداری و حفظ موزه پول در این ساختمان وجود نداشت. حالا هم فعالیت‌های بنیاد مستضعفان در ساختمان موزه دفینه بدون اطلاع و کارشناسی و تأیید میراث فرهنگی استان در حال انجام است و ما هم به درستی نمی‌دانیم که در این ساختمان قرار است چه اتفاقی رخ دهد. بنیاد مستضعفان هیچ اطلاعی بابت تصمیمی که برای کاربری این ساختمان گرفته به ما نداده است.
- با توجه به متولیان مختلفی که بناهای تاریخی و برخی آثار ملی دارند، آیا قانونی برای الزام این نهادها برای همکاری با میراث فرهنگی در کشور وجود دارد؟
قوانین موجود نه تنها قوانین کشوری بلکه قوانین بین‌المللی هستند. یعنی در تمام دنیا چنین بناهایی که ارزش معماری و تاریخی دارند حتی اگر متولی دیگری داشته باشند باید زیر نظر کارشناسان میراث فرهنگی برای آنها تصمیم‌گیری شود. کمیته ایکوم برای همین کار تشکیل شده است. اما متأسفانه در ایران توجهی به این قوانین نمی‌شود و اگر بنایی تاریخی، موزه یا میراث فرهنگی زیر نظر سازمانی به جز میراث فرهنگی باشد، بدون توجه به قوانین موجود، هر تصمیم و هر تغییری که بخواهند اعمال می‌کنند.
میراث فرهنگی، بناهای تاریخی و ارزشمند از نظر معماری، در کشورهای مختلف ممکن است متولیان مختلفی داشته باشد اما قوانین جهانی میراث فرهنگی می‌گوید هرگونه دخل و تصرف در بنا، تعیین کاربری و حتی نمایش آثار تاریخی و ایجاد سایت گردشگری مثل موزه در آن باید با اطلاع کامل و تأیید کارشناسان میراث فرهنگی انجام شود.
- وقتی شهروندی حقیقی یا حقوقی در محدوده بنایی ثبتی که مالک آن است قصد دخل و تصرف‌هایی داشته باشد با مخالفت‌ها و تهدیدات قانونی اداره میراث فرهنگی مواجه می‌شود. چرا اداره میراث فرهنگی استان تهران در مقابل تخلفات اداره‌ها و ارگان‌های دولتی مثل ساختمان دفینه سکوت می‌کند و برخورد قانونی با آن انجام نمی‌دهد؟
ملاحظاتی در این زمینه برای ما وجود دارد. حقیقت این است که ما در برخورد با این سازمان‌ها قدرت اجرای قوانین را نداریم. درواقع قدرت بنیاد مستضعفان بیشتر از ماست و به‌اخطارها و نامه‌های ما بی‌توجه هستند. این سازمان تاکنون به تمام مراجعات ما، نامه‌نگاری‌ها و تذکراتی که بابت این ساختمان داده شده بی‌توجهی کرده و آن را نادیده می‌گیرد. چون خود را مالک این ساختمان و تصمیم‌گیرنده نهایی در مورد آن می داند.
نظر شما