اسامي ديگر سرنشينان اين خودرو هنوز اعلام نشده اما چنانچه مسعود اظهر، رهبر لشكر طيبه پاكستان كه از چهره‌هاي نزديك به اختر منصور به شمار مي‌رود هم در اين حمله كشته شده باشد، ابعاد اين ماجرا مي‌تواند بسيار گسترده شود.اما تا اينجا، چند حالت احتمالي را مي‌توان پيش‌بيني كرد. كشته‌شدن اختر منصور ممكن است به تقويت روند صلح منتهي شود چرا كه با مرگ او در خاك پاكستان، رهبران طالبان متوجه مي‌شوند كه ديگر چه در خاك افغانستان و چه در خاك پاكستان امنيت نخواهند داشت. نيروهاي طالبان هميشه در خاك پاكستان از يك حاشيه امنيت برخوردار بوده‌اند، اما مرگ رهبر طالبان در اين كشور، حتي اين احتمال را هم تقويت مي‌كند كه ممكن است پاكستاني‌ها در اين عمليات با آمريكا همكاري كرده باشند. از اين منظر، ممكن است سران طالبان به اين نتيجه برسند كه بايد در نهايت به روند صلح با دولت افغانستان بپيوندند.
از سوي ديگر، كشته شدن ملا اختر منصور باعث مخدوش شدن انسجام گروه‌هايي مي‌شود كه زير لواي طالبان با دولت افغانستان مشغول جنگ بوده‌اند. در اين كشور، گروه‌هاي مختلفي ازجمله لشكر طيبه و شبكه حقاني تحت فرماندهي اختر منصور و جريان شوراي كويته فعاليت مي‌كردند كه اكنون مرگ منصور باعث آشفتگي در وضعيت آنها مي‌شود. منصور از سال گذشته يعني زماني كه به‌عنوان جانشين ملاعمر تعيين شد، توانسته بود گروه‌هاي مختلف را تحت كنترل خود در آورد و جايگاه رهبري خود در طالبان را مستحكم كند.
در پي از دست رفتن انسجام طالبان، موضوع جانشيني اختر منصور مطرح خواهد شد. طالبان و آن چيزي كه تحت عنوان شوراي كويته مطرح است، متشكل از دو جريان اصلي است: طالبان افغانستان و شبكه حقاني. اختر منصور، جلال الدين حقاني رهبر شبكه حقاني را به‌عنوان معاون خود معرفي كرده بود. انتظار مي‌رود بلافاصله حقاني به‌عنوان رهبر جديد طالبان و جانشين اختر منصور معرفي شود.
اما معرفي حقاني ممكن است به‌صورت موقت باشد، چرا كه او در ميان سران طالبان، رقباي جدي دارد. يكي از اين افراد عبدالمنان، برادر ملاعمر است كه حتي پيش از به قدرت رسيدن ملا اختر منصور انتظار داشت پس از مرگ ملا عمر به‌عنوان رهبر طالبان انتخاب شود. چهره ديگري كه مدعي رهبري طالبان است، ملا محمد يعقوب، پسر بزرگ ملاعمر است. غيراز اين دو، برخي فرماندهان مهم طالبان در مناطق مختلف نيز مدعي جانشيني اختر منصور هستند. پيش‌بيني مي‌شود، نيروهاي طالبان در كوتاه‌مدت رهبري حقاني را بپذيرند اما در دراز مدت با تشكيل جلساتي به‌دنبال تعيين رهبر دائمي خود باشند.
فرماندهان زيرمجموعه اختر منصور، حقاني را به‌دليل ارتباطات بسيار نزديكي كه با پاكستان دارد، در مجموع فرد مناسبي براي رهبري طالبان نمي‌دانند. فارغ از اين، اخيرا خبرهايي نيز در مورد تمايل جلال الدين حقاني براي مذاكره با دولت افغانستان منتشر شده است. شبكه حقاني در شرايط فعلي با دو مسئله مهم روبه‌رو است. برادر كوچك‌تر جلال الدين حقاني اكنون در افغانستان در زندان به سر مي‌برد. حكم اعدام او صادر شده اما اشرف غني، رئيس‌جمهور افغانستان، با اعدام او مخالفت كرده است.
گفته مي‌شود مذاكراتي ميان اشرف غني و حقاني در مورد برادرش صورت گرفته كه اين، احتمال معامله ميان دو طرف را افزايش مي‌دهد. از سوي ديگر، طي ماه‌هاي اخير آمريكا دولت پاكستان را به‌شدت تحت فشار قرار داده تا شبكه حقاني را به پاي ميز مذاكره بكشاند. هر دوي اينها، احتمال برگزاري مذاكره نهايي ميان شبكه حقاني به‌عنوان بخش مهمي از گروه طالبان و دولت مركزي افغانستان را تقويت مي‌كند.
مرگ اختر منصور به‌طور حتم ضربه بزرگي بر پيكره گروه طالبان است. اما فارغ از اين پيش‌بيني‌ها، با توجه به كشته شدن او در خاك پاكستان، اين احتمال هم وجود دارد كه نيروهاي طالبان به اين نتيجه برسند كه بايد خاك اين كشور را ترك كرده و بار ديگر به‌طور كامل در نقاط مختلف افغانستان مستقر شوند. اين خود مي‌تواند به افزايش درگيري‌ها ميان نيروهاي طالبان و نيروهاي دولتي منجر شود كه با هدف تصرف مناطق جديد توسط گروه طالبان دنبال خواهد شد.
- كارشناس مسائل افغانستان
نظر شما