اما اگر جزو كساني هستيد كه در وقت آلودگي هوا خانه‌ماندن را به بيرون رفتن ترجيح مي‌دهند، بايد بدانيد كه هواي داخل خانه هم دست كمي از هواي بيرون ندارد؛ با اين تفاوت كه آلايندههاي درون خانه، منشأ داخلي دارند و از وسايلي نشأت مي‌گيرند كه هر روز با آنها سر و كار داريد. ندا كاوه، كار‌شناس‌ارشد محيط‌زيست در اين صفحه همراه ما شده و در اين‌باره بيشتر برايمان توضيح داده است.
- چرا آلودگي هواي خانه مهم است؟
آلودگي هواي خانه اگرچه پنهان و ناديدني است اما گاهي ميتواند از هواي پردود و دم مركز شهر هم خطرناك‌تر باشد. مدتي قبل پژوهشگران دانشگاه شفيلد اعلام كردند كه سطح آلايندگي هواي داخل منازل گاهي ميتواند 3برابر بيشتر از مراكز شهر‌ها يا جاده‌هاي پرترافيك باشد! آنها كه خانههاي شهري و روستايي را با هم مقايسه كرده بودند متوجه شدند آلودگي هواي يك خانه روستايي كه از گاز در آن استفاده مي‌شود به اندازه خيابان‌هاي شلوغ مركز شهر است! اين پژوهشگران مي‌گويند كه تقريبا ۹۰ درصد از وقت مردم در محيط‌هاي سر بسته مي‌گذرد؛ محيط‌هايي كه ما اغلب براي گرم‌كردن آن از امكانات گرمايشي مثل بخاري‌هاي گازي استفاده مي‌كنيم. بنابراين آلودگي‌هايي كه در اثر اين گرم كردن در محيط ايجاد مي‌شوند، مي‌توانند هواي خانه را آنقدر آلوده كنند كه تنفس در خانه حتي خطرناك‌تر از هواي مراكز شلوغ شهري باشد.
- وقتي دود در خانه لنگر مي‌اندازد
سيگار‌كشيدن در خانه، يكي از عواملي است كه هواي خانه را آلوده‌تر از بيرون مي‌كند. علاوه بر فرد سيگاري كه با هر پك ۴۳ ماده سمي را وارد ريه خود مي‌كند، اطرافيان او هم با استنشاق بوي سيگار تا ۵ برابر نسبت به ديگران بيشتر در معرض حمله قلبي و بيماري‌هاي تنفسي هستند. جالب است بدانيد كه حتي وسايلي كه بوي سيگار مي‌دهند هم مي‌توانند خطر ابتلاي شما به مشكلات ريوي را تا ۷ برابر افزايش دهند. البته خبر خوب اين است كه با وجود اين همه آلاينده‌‌ها در داخل خانه و آشپزخانه، ريه‌هايتان نسبت به بيرون، شرايط سالم‌تري دارند چون فعاليت كمتري در خانه داريد و حجم هواي موجود در ريه شما كمتر از وقتي است كه در خيابان راه مي‌رويد، به شرطي كه در خانه كار نكنيد يا تصميم نگيريد فعاليت ورزشي داشته باشيد.
- پاكسازي هواي خانه با گياهان
اگرچه دستگاه‌هاي تصفيه هواي خانگي و هواساز‌ها اين روز‌ها خيلي تبليغ و توصيه مي‌شوند اما راه‌هاي ارزان‌تري هم براي تهويه هواي خانه وجود دارد. دستگاه‌هاي تصفيه هوا، براي ساكنان شهرهاي صنعتي و كلانشهر‌ها كه مدام در معرض آلودگي هوا هستند، مناسب است اما هزينه سنگين آنها (از حدود 700هزار تومان به بالا) باعث مي‌شود دنبال راه‌هاي ارزان‌تري براي پاكسازي هوا برويم. طبيعت، اين راه‌ها را خيلي ساده در دسترس ما قرار داده؛ گياهان سبز. در واقع تصفيه‌كننده‌هاي طبيعي هوا مثل گياهان آپارتماني، تا حد زيادي كار تصفيه‌كننده‌هاي برقي را انجام مي‌دهند و به جز آن، با زيبا‌تر‌كردن محيط خانه حالتان را خوش مي‌كنند.
- گل و گياه چه تأثيري دارند؟
وقتي خانه‌تان را با گل و گياه پر مي‌كنيد چه اتفاقي مي‌افتد؟ ندا كاوه اينطور توضيح مي‌دهد: گياهان با جذب آلايندههاي هوا و توليد اكسيژن خالص، هوايي را كه شما تنفس مي‌كنيد پاكسازي مي‌كنند. به‌طور كلي، براي تقريبا هر 8مترمربع فضا، حداقل يك گياه متوسط يا بزرگ لازم است تا هواي خانه را پاكيزه كند. در نتيجه براي يك آپارتمان ۱۲۰ متري بايد از حداقل ۱۵ گياه سبز استفاده كنيد. اگرچه همه گياهان مي‌توانند به بهبود هواي خانه كمك كنند اما چند گياه وجود دارد كه به گفته ندا كاوه، بيش از بقيه توانايي جذب مواد و گازهاي سمي و بهينه‌سازي هواي محيط را دارند. اين گياهان عبارتند از: نخل اريكا، فيكوس (بنجامين و بن‌ساي‌‌هاي غده‌اي از انواع فيكوس هستند)، دراسينا، پيچك انگليسي يا همان پاپيتال (عشقه)، نخل خرماي زينتي، فيكوس آمريكايي، سرخس و گياه سوسن صلح كه تقريبا همه آنها در ايران پيدا مي‌شوند و كافي است براي خريدنشان سري به بازارچه‌هاي گل و گياه يا گلفروشي‌‌هاي بزرگ بزنيد. اين گياهان درست مثل يك فيلتر عمل مي‌كنند. فايده گياهان به همين‌جا محدود نمي‌شود. آنها مي‌توانند با افزايش رطوبت و كاهش گردوغبار در هواي خانه، مشكلاتي مثل خستگي، سرفه، گلودرد و ساير علائم و مشكلات مرتبط با سرماخوردگي را تا حد زيادي كاهش دهند. اين يعني نياز شما به گياهان در زمستان بيشتر از بقيه فصول سال است. براي اينكه گياهان تأثير بيشتري در پاكسازي هوا داشته باشند، اگر حساسيت خاصي نداريد آنها را در اتاق خواب، اتاق نشيمن و آشپزخانه پخش كنيد به‌طوري كه در همه فضاهاي خانه گياهان زنده به چشم بخورد.
- اجاق‌گاز و بخاري؛ متهمان رديف اول
آلودگي هواي خانه، فقط محدود به زمستان يا خانههاي بدون شوفاژ نيست. شما در بقيه اوقات سال هم از نمونه‌‌هاي مشابه بخاري در آشپزخانه‌تان بهره مي‌بريد. ندا كاوه، كار‌شناس ارشد محيط‌زيست مي‌گويد: در خانه همه ما يك اجاق گاز وجود دارد. شايد برخي خانهها مجهز به اجاق‌هاي برقي باشند اما خيلي نادر است. بنابراين وقتي اجاق گاز وجود دارد، آلاينده‌هايي مثل دي‌اكسيدكربن، دي‌اكسيدنيتروژن، مونواكسيد‌كربن، ذرات معلق و... هم وجود دارد؛ به‌خصوص كه در خانههاي ما مطبخ فضاي مجزا و محصوري ندارد و فضاي پخت‌وپز به نشيمن بسيار نزديك است. از طرف ديگر، بخاري گازي، آبگرمكن و پكيج هم مزيد بر علت مي‌شوند تا آلايندههاي تنفسي را به خانه ما وارد كنند. بد كار كردن اجاق گاز يا بخاري، احتمال انتشار منوكسيدكربن را بالا مي‌برد؛ يعني وقتي اجاق‌گازتان بد مي‌سوزد و شعله آن زرد يا نارنجي‌رنگ است، گاز دي‌اكسيدكربن خانه شما را پر خواهد كرد. اما ماجرا به همين جا ختم نمي‌شود. وقتي در روزهاي سرد زمستان تصميم مي‌گيريد شومينه را روشن كنيد تا از آتش خوشرنگ و گرماي مطبوع آن لذت ببريد، بايد بدانيد كه دستي‌دستي خودتان را در معرض مسموميت‌‌هاي تنفسي قرار داده‌ايد. دوده توليد شده، دي‌اكسيدكربن و مونواكسيدن‌كربن اين آتش، هواي خانه را به‌شدت آلوده مي‌كند. اين آلودگي‌ها را اضافه كنيد به آلودگي‌هاي هواي شهري كه از درزهاي در و پنجره راهي خانهها مي‌شوند.
نظر شما