آمارها نشان مي‌دهد كه رشد سرانه فضاي سبز به‌ويژه طي 10سال گذشته روند بسيار خوبي را طي كرده است اما نكته‌اي كه نمي‌توان از كنار آن به‌سادگي گذشت توزيع عادلانه اين بوستان‌ها و فضاهاي سبز است. با درنظر گرفتن اينكه كاهش آلودگي هوا و تقويت ريه تنفسي شهر تهران از طريق افزايش سطح فضاهاي سبز شهري ميسر است اما يك مانع جدي در اين مسير وجود دارد كه فشردگي بافت‌هاي شهري، كمبود زمين و ارزش افزوده بالاي آن در شهر تهران است. اين امر باعث شده برخي مناطق نظير 9، 10، 11و 12همپاي ساير مناطق شهري از سرانه‌ها و استانداردهاي لازم به‌ويژه در بخش فضاي سبز برخوردار نباشند. مهدي چمران، رئيس شوراي شهر تهران هم به اين موضوع اذعان كرده و مي‌گويد: درست است كه از سوي شهرداري تهران تلاش‌هاي بسياري بر سر توسعه فضاي سبز انجام شده اما نبايد توسعه فضاي سبز به‌گونه‌اي باشد كه مثلا در يك منطقه پارك وسيع چندهكتاري داشته باشيم ولي در محله يا ناحيه‌اي ديگر اصلا پارك يا فضاي سبزي وجود نداشته باشد.
از سوي ديگر توسعه روزافزون شهر تهران ظرف 50سال گذشته موجب شده برخي كاربري‌هاي نامتجانس نظير كاربري‌هاي نظامي و كارخانجات قديمي در جوار بافت‌هاي مسكوني شهري قرار گيرد. اين عدم‌تجانس در كنار كمبود زمين به‌منظور توسعه خدمات شهري و رفع كمبودهاي شهري، مجلس شوراي اسلامي را ناچار ساخت تا براي نخستين بار در سال 1385بحث خروج مراكز نظامي و پادگان‌ها را از شهر تهران مطرح كند. اين طرح در سال 1388به تصويب رسيد و به دولت ابلاغ شد.
- مراكز نظامي وسط شهر
عليرضا نادري، معاون شهرسازي و معماري شهرداري تهران به همشهري گفت: «در حال حاضر مراكز نظامي حدود 15درصد مساحت شهر تهران را به‌خود اختصاص داده اند.»
از طرفي به‌نظر مي‌رسد مصوبه مجلس شوراي اسلامي طي 5سال گذشته تنها به تغيير كاربري پادگان قلعه‌مرغي، زندان قصر و اخيرا نيز تحويل 1400هكتار از فضاهاي سبز به شهرداري منجر شده كه پيش از آن متعلق به مراكز نظامي و انتظامي بود. استقبال شهروندان از بوستان‌ها و فضاهاي ايجاد شده در چنين محدوده‌هايي نشان از اهميت اين كار دارد. در روز طبيعت امسال نيز شهروندان بسياري، اوقات خود را در بوستان ولايت، باغ موزه قصر و بوستان جنگلي ياس گذراندند.
با اين همه، ادامه كار گويا با مشكلاتي مواجه باشد. دراين باره رضا تقي‌پور سخنگوي شوراي شهر تهران به همشهري گفت: به هر صورت شهر يك ساختار سنتي و قديمي و استقراريافته‌اي دارد كه طبعا تغيير اين ساختار، كار دشواري است زيرا هسته مركزي اين شهر با همان عرف و سنت‌هاي قبلي شكل گرفته است. وي مشخصا در مورد تغيير كاربري و خروج پادگان‌ها و مراكز نظامي از شهر نيز گفت: اينها تابع ضوابطي هستند كه شوراي‌عالي دفاع يا شوراي امنيت ملي بايد درباره آن تصميم‌گيري كنند و قطعا شوراي شهر در اين حوزه نقشي ندارد؛ ضمن اينكه تملك اين املاك مستلزم تأمين اعتبارات هنگفتي است.
تقي‌پور در عين حال به اهميت مباحث دفاعي و امنيتي در مديريت شهري نيز اشاره كرد و گفت: بالاخره بحث‌هاي دفاعي و امنيتي هم از اولويت‌هاي كاري مديريت شهري و حاكميتي است و به آساني نمي‌توان درباره خروج اين مراكز از شهر تصميم گرفت. مسئولان كشوري هم با توجه به هزينه و منفعت آن تصميم مي‌گيرند. نظر سخنگوي شوراي شهر تهران اين است كه شايد نشود الزاما به‌صورت منطقه‌اي دنبال ايجاد فضاي سبز شهري بود بلكه در برخي موارد بايد به فعاليت‌هايي كه از سوي شهرداري در توسعه فضاي سبز مناطق ديگر صورت مي‌گيرد بسنده كرد يا ا‌جازه نداد ساختمان‌هاي شهري از آنچه هست متراكم‌تر شود. به هرحال از نظر تقي‌پور هرجا كه فضاي سبزي درست شود درمجموع مي‌تواند به تأمين هواي پاك براي شهر تهران كمك كند.
- 5هزار هكتار فضاي شهري
براساس پيش‌بيني‌هاي صورت‌گرفته، درصورت تغيير كاربري اراضي به جا مانده از مراكز نظامي كه در داخل بافت شهري قرار گرفته مي‌توان حدود 5هزار هكتار به فضاي سبز شهري و ساير سرانه‌هاي خدماتي شهر تهران اضافه كرد؛ امري كه مي‌تواند در ارتقا و بهبود كيفيت زندگي ساكنين پايتخت تأثير چشمگيري داشته باشد.
نظر شما