به سبک محرم

 دقيقا بخشي از تصويري كه در نوحه معروف چند سال پيش محمود كريمي توي ذهنمان ماند؛ جايي كه مي‌گفت:«يادش به خير با بچه‌هاي كوچه‌مون/ با چادراي مادرامون/ گوشه يك پياده‌رو/ يادِ محرم كرده بوديم/ خيمه علم كرده بوديم/همه پيرهن مشكي به تن/ سينه و زنجير مي‌زدن/ يه قلب كوچيك تو سينه/ مست و خريدار حسين/ نوشته بود رو پرچما/ عباس علمدار حسين» اما در سال‌هاي اخير اين حس نوستالژيك كمي تغيير كرده و گروه‌هايي كه علاقه‌مند به ترويج فرهنگ و سبك زندگي عاشورايي بودند، تلاش كردند با ايجاد خلاقيت‌هايي نسل جديد را در حال و هواي ايام محرم نگه دارند. يكي از اين گروه‌ها از دل «هيئت محبين اهل‌بيت(ع)» بيرون آمد كه اعضايش چند سالي است توانسته‌اند با ذوقي كه به خرج مي‌دهند، با اسم «محيا» محصولات محرمي با طراحي‌هاي پرشور و گرافيكي و جوانانه توليد كنند. اين گروه امسال هم با سرپرستي حجت‌الاسلام محمدرضا زائري، براي ايام محرم كوتاه نيامده و توانسته طرح‌ها و محصولات جديدي را براي اين روزها ارائه كند.

يك ايده نو

مسعود جاور از فعالان گروه محياست. او از سوي مديران اين مؤسسه براي پاسخ دادن به كنجكاوي‌هاي ما انتخاب مي‌شود؛ كنجكاوي‌هايي كه يقين مي‌دانيم شما هم دوست داريد درباره‌شان بدانيد. او درخصوص تشكيل اين گروه مي‌گويد:«ايده تشكيل گروه محيا از دل صحبت‌هاي خود حاج آقا زائري شكل گرفت. حاج‌آقا زماني كه عبارت سبك زندگي پيامبر(ص) را در زيارت عاشورا خواند تصميم گرفت كه اين روش را محور فعاليت و توليدات اين مؤسسه قرار بدهد. اين شروع كار پسنديده‌اي بود و رفته رفته پيشرفت كرد و انگيزه‌مان رنگ جدي‌تري به‌خودش گرفت». جاور مي‌گويد: «ما اينجا يك NGO داريم كه به‌صورت خودجوش فعاليت مي‌كند. ممكن است ما هم از كمك‌ها و مساعدت‌هاي ارگان‌ها كمك بگيريم اما مؤسسه محيا در اصل به شكل مستقل فعاليت مي‌كند. البته به غير از مؤسسه و توليدات ما، در حال حاضل نشريه‌اي تحت همين عنوان نيز منتشر مي‌كنيم».

نوپا اما موفق

اين گروه بعد از يك دوره 6ماهه كه از فعاليت دست كشيده بود، الان با قدرتي چند برابر برگشته و براي محرم امسال فعاليت مي‌كند:«محيا بيشتر از 2سال و نيم است كه فعاليت‌اش را آغاز كرده و محصولات ديني‌اي كه توليد مي‌كند شامل 285محصول در حوزه سبك زندگي است. محوريت كار ما اين بود كه تلاش كنيم و بتوانيم در بخش‌هاي مختلف زندگي افراد، محصولاتي را عرضه كنيم كه همه در حوزه سبك زندگي هستند. لباس‌هاي متحدالشكل، كتيبه‌ها، لوازم مصرف هيئت‌ها و برگزاري آيين‌ها همگي از فعاليت‌هاي ما هستند».

طراحان خوش‌ذوق

براي اينكه محصولات توليد شوند، پروسه‌هاي زيادي را از سر مي‌گذرانند كه نخستين آن طراحي است. طراحي مهم‌ترين بخش از كار هر مؤسسه‌اي است كه قصد دارد محصول توليد كند. جاور توضيح مي‌دهد: «ما از تمام طراحان خوش‌ذوقي كه در عرصه طراحي پوشاك و محصولات حضور دارند بهره مي‌گيريم. آدم‌هاي خوش‌ذوق مهم‌ترين ركن كار ما هستند؛ يا ما خودمان پيداي‌شان مي‌كنيم يا خودشان به ما مراجعه مي‌كنند. بعد از طراحي، محصولات را به كارگاه‌ها سفارش مي‌دهيم. خودمان سرمايه‌اي براي راه‌اندازي كارگاه نداريم اما با كارگاه‌هايي كه در استخدام ما و طرف قراردادمان هستند كار مي‌كنيم تا بتوانيم از محصولي كه تأييد شده است، توليدات انبوه انجام بدهيم».

كتيبه؛ نخستين محصول

زماني كه محيا استارت كارش را زد، بيشتر در حال و هواي توليد كتيبه بود و براي اين كار دليل خودش را داشت؛ آقاي جاور كه از همان ابتداي شكل‌گيري گروه فعاليت داشته مي‌گويد:«اولين توليد مؤسسه كتيبه بود و به‌شدت مورد استقبال قرار گرفت؛ چون ما در اين بخش خلأ داريم. در گذشته هم خلأ داشتيم اما خيلي به آن توجه نمي‌شد؛ مثلا در گذشته در مساجد و هيئت‌ها با كاشي‌ها و كتيبه‌هايي كه كار مي‌شد به مردم نشان مي‌دادند كه هدف و انگيزه از عزاداري چيست؟ اما در 200سال اخير اين تصاوير و كتيبه‌ها تا حد زيادي كيفيت خود را از دست دادند و حتي تا جايي رفتند كه تأثيرگذاري‌شان هم كم شد. كتيبه‌هايي كه توليد مي‌شدند ديگر محتواي ويژه‌اي نداشتند و دليلش هم همان پايين بودن محتواي بصري و خوشنويسي نازل بود؛ به همين دليل ما تصميم گرفتيم تا با ارتقاي كيفيت بتوانيم مردم را به اين سبك زندگي جذب كنيم. زماني كه كتيبه‌هاي ما به توليد انبوه رسيد، متوجه شديم كه مردم چقدر از اين محصول استقبال مي‌كنند».

مشتري ما هيئت‌ها هستند

هر كاري مشتري ثابت خودش را دارد. براي خريد پوشاك مردم به مراكز خريد مي‌روند و براي طلا به طلافروشي‌ها؛ محصولاتي كه اين مؤسسه توليد مي‌كند هم مشتري‌هاي خاص خودش را دارد كه اغلب آنها را هيئت‌ها و مؤسساتي تشكيل مي‌دهند كه در زمينه سبك زندگي ديني، عزاداري‌ها و... فعال هستند:«سفارش‌هايي كه براي مؤسسه ما ارسال مي‌شود معمولا سفارشاتي است كه از هيئت‌ها و مؤسسات مشغول در اين حوزه دريافت مي‌شود. اوج كار ما در محرم و صفر است كه معمولا سفارشا‌ت‌مان بالا مي‌رود و حجم كاريمان افزايش پيدا مي‌كند». در گذشته‌هاي دور و حتي همين الان در تعدادي از شهرهاي ما عزاداران حسيني با لباس‌هاي يكدست مشغول عزاداري مي‌شوند اما در شهرهاي زيادي شاهد هستيم كه هر شخص با لباسي كه دوست دارد در صف عزاداري مي‌ايستد و زنجير مي‌زند به همين دليل بود كه دوستان مشغول در مؤسسه همزمان با كتيبه‌ها شروع كردند به توليدات لباس: «ما فكر كرديم پوشاك مناسب و ارزشي با محوريت شعارهاي ديني نداريم و همين انگيزه‌اي داد براي اينكه بتوانيم آن‌ را توليد كنيم. البته بايد بگويم كه لباس‌هايي كه مؤسسه ما توليد مي‌كند چيز خارج از عرفي نيست، اتفاقا جزو لباس‌هايي است كه پيشينه بلندي دارد و در سال‌هاي دور(نزديك به 300سال قبل) در استان‌هايي مثل يزد، اصفهان، آذربايجان، زنجان و... مرسوم بود و از آن استفاده مي‌كردند. در گذشته لباس‌ها يكدست و با كيفيت بالا بود و در حال حاضر هم ما تصميم گرفته‌ايم كه همان محصول را توليد كنيم».

محصولات جديد

تيم «محيا» به توليد محصولاتي مثل پوشاك، لوازم خانه، لوازم خردسال، اتومبيل، كتيبه، لوح و... اكتفا نكرد و دست به خلاقيت عجيبي زد: «يكي از توليدات ما كه به‌نظر خودمان خيلي از آن استقبال شده لوازم يك‌بار مصرف مثل ليوان و سفره است؛ مثلا ما ليواني توليد كرديم كه روي آن نوشته شده: «ازآب مضايقه كردند كوفيان» كه اين با استقبال زيادي روبه‌رو شد. البته بايد بگويم اين كار كمي ريسك هم دارد؛ مثلا ممكن است بعضي از دوستان بخaاهند اين كار را انجام بدهند اما از عباراتي استفاده كنند كه مقدس است و اين كار درستي نيست. اين كار بايد با دقت بسيار زيادي انجام شود تا خداي ناكرده مشكلي پيش نيايد».

با مشورت هيئتي‌ها

هميشه حق با مشتري است و كسي كه بخواهد در عرصه تجارت موفق باشد، بايد نظر مشتري‌اش را جلب كند؛ مؤسسه ما هم دقيقا همين كار را مي‌كند؛ «ما يك تيم 25نفره داريم كه از مرحله طراحي تا فروش در كنار ما هستند. براي بخش طراحي بايد بگويم كه معمولا بيشترين نظرات را از هيئتي‌ها مي‌گيريم چون آنها مشتري ما هستند و تا مشتري از محصول رضايت نداشته باشد و آن‌ را سفارش ندهد، ما هم نمي‌توانيم محصولي بفروشيم.» يكي از موفقيت‌هاي اخيري كه محيا كسب كرده اين است كه مشغول قدم برداشتن در حوزه بين‌المللي است؛ «خدا را شكر با كمك خدا و امام‌حسين(ع) در آستانه عقد قرارداد با كشورهايي مثل لبنان، عراق و تركيه هستيم.آنها كارهاي ما را ديده‌اند و دوست دارند كه در عزاداري‌هايشان از ما كمك بگيرند. از همين طريق هم مي‌خواهيم به كساني كه قصد دارند محصولات را تهيه كنند بگوييم كه حاضريم با آنها ارتباط برقرار كرده و محصولات سفارشي‌شان را براي محرم و صفر توليد كنيم. »

چطور يك محصول به توليد انبوه مي‌رسد

1- وقتي يك محصول توليد مي‌شود از 2حالت خارج نيست يا محصول به شكل دستي توليد مي‌شود يا صنعتي است. ما بيشتر به‌دنبال اين بوديم كه محصولات را از حالت دستي خارج كنيم و آن‌را به شكل صنعتي به توليد برسانيم.

2- نخستين كاري كه انجام مي‌دهيم طراحي است. ما با متخصصان و دانشگاهيان حوزه طراحي كه در اين زمينه تحصيل و تحقيق كرده‌اند ارتباط مستقيم داريم. تلاش داريم محصولاتي را توليد كنيم كه در حوزه آييني هستند و طراحان ما هم همين كار را انجام مي‌دهند. آنها تمام ذوق و سليقه‌شان را به‌كار مي‌گيرند تا محصولات را با بهره‌گيري از آميزه‌هاي ديني طراحي كنند.

3- زماني كه طراحي انجام مي‌شود مؤسسه و كارشناس‌ها بايد آن‌را تأييد كنند. وقتي مهر تأييد به طراحي خورددر مرحله اوليه به عنوان نمونه بين 5تا 10عدد توليد مي‌شود.

4- نمونه توليد شده براي سفارش‌گيري به افراد مرتبط سپرده مي‌شود تا بتوانند سفارش بگيرند. سفارش‌ها هم معمولا بالاي 1000عدد است. البته چيزهايي مثل سفره يك‌بار مصرف و ليوان يك‌بار مصرف بايد با تعداد بالاي چند هزار تا سفارش داده شود.