وسايل چوبي به‌دليل زيبايي خاص و تنوعي كه دارند طرفداران پرشماري پيدا كرده‌اند و روزبه‌روز بر تنوع محصولاتشان هم افزوده مي‌شود اما گاه پيش مي‌آيد كه همين وسايل چوبي پركاربرد دچار خرابي كوچكي مي‌شوند و نياز به تعمير نه چندان اساسي پيدا مي‌كنند. در چنين شرايطي جابه‌جايي آنها و بردن‌شان تا نزديك‌ترين نجاري چندان كار ساده‌اي نيست. شايد بهتر باشد خودتان دست به‌كار شويد و با اين كار هزينه‌هاي خانه را هم پايين بياوريد. اين راهنما كه با همكاري استاد محمدحسن حق نظري، يكي از پيشكسوتان نجاري تهيه شده به شما كمك مي‌كند تا راحت‌تر بتوانيد وسايل چوبي خراب را تعمير كنيد، چند تا وسيله چوبي پرفايده براي خودتان بسازيد و با راه و روش نظافت و نوسازي آنها آشنا شويد.
مهارت اول چه جنس چوبي استفاده شده است
براي تعمير وسيله چوبي خانه ابتدا بايد بدانيد كه از چه نوع چوب، نئوپان، تخته يا ام دي‌افي براي ساخت آن وسيله استفاده شده است. همينطور نوع خرابي و جاي خرابي هم خيلي مهم است. مثلا اگر پايه يك چهارپايه چوبي شكسته شده باشد، بهتر است از بست‌هاي فلزي براي جوش دادن دوطرف پايه بهره ببريد. گاه براي كارهاي تعميري بايد از چند تا ميخ كوچك يا متوسط استفاده كنيد و بعضي وقت‌ها بايد سراغ پيچ كردن و دريل كاري برويد. داشتن كمي‌سليقه و تجربه در هر كدام از اين نوع تعميرها، كارتان را بهتر، مطمئن‌تر و سريع‌تر راه مي‌اندازد.
مهارت دوم دسته مبل‌هاي چوبي را جا بيندازيد
مبلمان چوبي ازجمله وسايل پركاربردي است كه اين روزها تقريبا در بيشتر خانه‌ها ديده مي‌شود اما دسته مبل‌هاي چوبي در واقع پاشنه آشيل آنها به شمار مي‌روند و ممكن است از جا دربيايند يا بشكنند. فكر نكنيد كه كار مبل‌تان تمام است و بايد سراغ يك مبلمان نو برويد. راه اول اين است كه دسته چوب را به بدنه پيچ كنيد. براي اين كار ابتدا لازم است تا با دريل، سوراخي در محل پيچ كردن كه معمولا در پشت مبل قرار دارد و ديده نمي‌شود به‌وجود بياوريد و بعد دسته را به بدنه پيچ كنيد. حتما از مته‌هاي ريز و مخصوص چوب براي دريل‌كاري استفاده كنيد. راه دوم هم استفاده از چسب چوب است كه روش خاص خودش را دارد.
مهارت سوم چسب چوب؛ كار راه‌اندازي براي شما
اگر مي‌خواهيد از چسب چوب براي رفع شكستگي‌ها يا چسباندن 2تكه چوب به هم استفاده كنيد چند نكته را فراموش نكنيد؛ نخست اينكه محل چسب زدن را با سمباده و يا رنده نرم بسابيد. اين كار باعث مي‌شود تا چسب اصطلاحا بهتر به خورد كار برود. پس از اين كار، سطح هر ۲ تكه را با چسب چوب آغشته كنيد و آنها را به هم بچسبانيد. نكته مهم ديگر براي استفاده از چسب چوب اين است كه بايد آن ۲ تكه پس از چسباندن در وضعيت فشار به يكديگر قرار بگيرند. نجارها براي اين كار از يك نوع گيره به نام پيچ‌دستي استفاده مي‌كنند. شما هم مي‌توانيد با روش‌هاي ابتكاري 2تكه را به‌مدت 3ساعت در حالت فشار قرار دهيد.
مهارت چهارم همراهي با ميخ و چكش در تعميرات
تعمير بعضي از وسايل چوبي با زدن چند عدد ميخ امكان‌پذير است اما كدام وسايل چوبي؟ چوب‌هايي كه انعطاف دارند، يعني پس از ميخ زدن دچار ترك خوردگي نمي‌شوند براي اين نوع روش كاملا مناسبند. مهارت اصلي در استفاده از ميخ اين است كه بتوانيد اندازه‌هاي مناسب ميخ را براي كارتان انتخاب كنيد. به‌طور مثال براي تعمير يك چهارپايه كه عرض پايه 5سانتي‌متري دارد مي‌توانيد از ميخ 3سانتي بهره ببريد. ضربه‌هاي ابتدايي چكش را آرام وارد كنيد و پس از جا رفتن ميخ در محل شدت عمل را هم بالا ببريد. براي سفت كردن لولاي فلزي درهاي كمد كه از جا درآمده‌اند، ميخ حسابي جواب مي‌دهد.
مهارت پنجم چطور دريل‌كاري چوب انجام دهيم؟
استفاده از پيچ براي تعمير يا ساخت وسايل چوبي هم يكي از راه‌هاي مناسب در خانه است. براي اين كار بايد يك دستگاه دريل داشته باشيد تا متناسب با نيازتان و مته مورد نظر از آن بهره ببريد. استفاده از پيچ براي تعمير يا ساخت وسايلي كه از چوب نئوپان تهيه شده‌اند مناسب‌تر به‌نظر مي‌رسد. همچنين پيچ‌هاي فلزي باعث مي‌شوند 2 تكه چوب جدا شده از هم به‌صورت محكم سر جايشان قرار بگيرند و استحكام داشته باشند. اندازه پيچ بايد تقريبا نصف قطر چوب باشد. امروزه بسياري از كتابخانه‌هاي چوبي و قفسه‌بندي‌ها را با كمك پيچ كردن قطعات چوب مي‌سازند كه سرعت عمل را بالاتر مي‌برد.
چوبي‌هاي خانه را نونوار كنيم
بهتر است هر چند وقت يك‌بار دستي به سر و روي وسايل چوبي خانه‌تان بكشيد تا آنها را تميز و نونوار نگه داريد.
بايد بدانيد مبل يا كتابخانه‌تان از چه نوع چوبي تهيه شده تا اگر از پاك‌كننده‌ها استفاده كرديد باعث خرابي آنها نشود.
مبل‌ها يا كتابخانه‌هايي كه با چوب گردو ساخته شده‌اند را هر روز دستمال نرم بكشيد تا گرد و خاك به‌خودشان نگيرند. اگر لكه‌هاي سفيدي روي چوب ديديد با مقدار كمي‌خميردندان و يا دستمال نمدار آن را پاك كنيد.
براي پاك كردن اثاثيه چوبي بهتر است از روغن دست‌ساز خانگي بهره ببريد. براي تهيه آن بايد روغن بزرك و عصاره صمغ را به مقدار مساوي بجوشانيد. مواد را با هم مخلوط كرده و با يك دستمال نرم آن را به چوب بماليد.
چوب‌ها را مي‌توانيد با محلول مخصوص پوليش يا پارافين تميز كنيد. براي از بين بردن خراشيدگي روي سطح وسايل چوبي هم بهتر است از پارافين استفاده كنيد. پوليش يا پارافين هر 2سال يك‌بار توصيه مي‌شود تا سطح كار جلا و زيبايي خود را حفظ كند. يادتان باشد اثاثيه چوبي خانه را به‌مدت طولاني زير نور آفتاب نگذاريد.
از كام تا پيچ‌دستي!
پيچ دستي: قطعه‌هاي آهني كه كار گيره را براي نگه داشتن چوب‌ها انجام مي‌دهند.
كام: اگر بخواهيم در داخل چوب‌ها سوراخ‌هايي ايجاد كنيم تا 2 تكه آن داخل همديگر قرار بگيرند بايد از روش كام استفاده كنيم.
باد كردن: به ورآمدگي و برجستگي سطح چوب باد كردن آن مي‌گويند.
صيقل كاري: به صاف كردن سطح چوب با سمباده يا رنده مي‌گويند.
همتراز بودن: تكه چوب‌هايي كه براي ساخت چهارپايه مورد استفاده قرار مي‌گيرند بايد يك اندازه و يك شكل باشند تا همتراز شوند.
چفت شدن: وقتي كه تكه‌هاي چوب به خوبي توسط ايجاد كام داخل يكديگر قرار بگيرند.
نظر شما