پیش از این صدور کارت ملی هوشمند برای ایرانیان بالای 15سال آغاز شده بود و استان قم نخستین استانی بود که مرحله آزمایشی این طرح در آنجا اجرا شد. شهروندان برای دریافت کارت ملی هوشمند می‌توانند به پورتال سازمان ثبت احوال مراجعه و فرم مربوطه را تکمیل کنند. اطلاعات ثبت شده در فرم‌ها با پایگاه اطلاعات جمعیتی کشور تطبیق داده می‌شود و پس از احراز صحت اطلاعات، کد رهگیری به فرد ارائه می‌شود.
در ادامه این فرایند، هموطنانی که درخواست خود را ثبت کرده‌اند با همراه داشتن کد رهگیری به دفاتر ثبت‌احوال مراجعه می‌کنند تا مشخصات بیومتریک همچون اثرانگشت و عکس جدید آنها دریافت شود. پس از مدت معینی که به هموطنان اعلام خواهد شد، افراد به دفاتر ثبت احوال مراجعه و کارت خود را دریافت می‌کنند. کارت هوشمند ملی امکان ارائه بیش از 50خدمت را دارد. از جمله ویژگی‌های کارت‌های جدید، درج امضای الکترونیک و مشخصات بیومتریک روی تراشه کارت ملی است. کارت‌های بیومتریک ضریب امنیتی بسیار بالایی دارند و تقلب و سوءاستفاده از آنها تقریبا غیرممکن است.
در این کارت‌ها یک مشخصه بیومتریک نیز مانند اثر انگشت ثبت می‌شود که نه‌تنها از قانونی بودن کارت اطمینان حاصل می‌شود بلکه از اینکه کارت به شخص تعلق دارد هم می‌توان مطمئن شد. اسکن عنبیه یکی از روش‌های ثبت مشخصات بیومتریک است که هم‌اکنون از آن در بسیاری از نقاط امنیتی در جهان استفاده می‌شود. همچنین قرار است تا پایان برنامه پنجم امضای الکترونیکی تمامی افراد روی کارت هوشمند ملی آنها درج شود. ساختار طراحی‌شده در امضای دیجیتال امکان آشکارسازی هرگونه تغییر در محتوای متون یا اسناد الکترونیکی فراهم شده و سندیت متون الکترونیک قابل پیگیری و بررسی است.
همچنین پیام ارسالی در اینترنت با استفاده از گواهی الکترونیک شکل قانونی به‌خود می‌گیرد و به زبان ساده می‌توان گفت امضای الکترونیک امضایی است که به‌رغم قابل رویت نبودن قابل اثبات است. مسئولیت راه‌اندازی امضای الکترونیک بر عهده سازمان ثبت احوال کشور است که برابر برنامه پنجم توسعه باید آن را اجرایی کند.
رئیس سازمان ثبت احوال دیروز در این‌باره گفت: در حال حاضر 30درصد از شهرستان‌ها تجهیزات اولیه برای صدور کارت هوشمند ملی را دارند و تا 22بهمن امیدواریم تمامی شهرستان‌ها مجهز به این تجهیزات شوند. محمد ناظمی اردکانی که در همایش روز ثبت احوال سخن می‌گفت و مهر خبر آن را منتشر کرد، با اشاره به اینکه از ابتدای سال دفاتر سازمان ثبت اسناد به پایگاه اطلاعات جمعیتی ما متصل شده‌اند، افزود:
تمامی اسناد این سازمان به‌طور آنلاین در ثبت احوال مشاهده می‌شود و دیگر نیازی به ارسال آنها وجود ندارد. سازمان ثبت احوال تولید آمار و اطلاعات جمعیتی را در برنامه‌ریزی‌های کشور و سیاستگذاری‌ها در سطح کلان برعهده دارد و طی سال‌های اخیر از فرایند سنتی اجرایی به نوین‌سازی رسیده است. برای تحقق این هدف 4راهبرد اساسی برعهده ثبت احوال گذاشته شده که مهم‌ترین آنها ثبت وقایع حیاتی در مهلت قانونی 10تا 15روز است که طی این مهلت آمار وقایع چهارگانه به‌صورت آنلاین و لحظه‌ای انجام می‌شود و در هر نقطه‌ای از کشور که اتفاق بیفتد در پایتخت قابل شناسایی و رویت است. هم‌اکنون 40هزار ثبت یار، ثبت وقایع حیاتی را برعهده دارند. در حال حاضر ثبت ولادت بیش از 97درصد و ثبت فوت بیش از 95.5درصد در مهلت قانونی انجام می‌شود.
