او که پیش از این، چهاربار پروانه‌ی زرین دریافت کرده است، امسال با فیلم «گنجشگک اشی‌مشی»، میهمان بخش سینمای ایران جشنواره‌ی بین‌المللی فیلم‌های کودکان و نوجوانان است.
- پروژه‌ی «گنجشگک اشی‌مشی» چه‌طور شکل گرفت و چه‌طور کارگردان‌های سه اپیزود آن مشخص شدند؟
قبل از نوشتن فیلم‌نامه‌ی گنجشگک اشی‌مشی، در حال نوشتن فیلم‌نامه‌ای به نام «شبی از شب‌ها» برای جشنواره بودم. اما به دلیل زمان محدود و بودجهی زیادی که برای ساخت آن نیاز بود، عملی نشد. بنابراین فکر کردم شاید بهتر باشد فیلم‌نامه‌ای اپیزودیک بنویسم.
در مرحله‌ی اول، فکر کردیم یک فیلم پنج اپیزودی با پنج کارگردان بسازیم، اما بعد به این نتیجه رسیدیم که هر یک از داستان‌ها، نیازمند زمان طولانی‌تری هستند. بنابراین به سه ایپزود با سه کارگردان مختلف رسیدیم.
قرار شد این سه اپیزود، در زمان موازی فیلم‌برداری شوند تا سریع‌تر به نتیجه برسیم. دوره‌ی فیلم‌برداری این فیلم، حدود یک ماه و نیم شد که اگر می‌خواستیم، یک فیلم واحد بلند بسازیم قطعاً نیازمند زمان طولانی تری بود.
- موضوع اپیزودها چیست و چرا این نام برای فیلم انتخاب شد؟
اگر ترانه‌ی معروف گنجشگک اشی‌مشی را به‌خاطر داشته باشید، در قسمتی از ترانه می‌گوید: «بارون می‌آد خیس می‌شی، برف می‌آد، گوله می‌شی...»؛ من با انتخاب این نام خواستم نوجوان‌ها را به گنجشگک اشی‌مشی تشبیه کنم که گاهی ما بزرگترها، ناخواسته باعث ناراحتی آن‌ها می‌شویم.
- وجه مشترکی بین اپیزودها وجود دارد یا با سه داستان مستقل روبه‌رو هستیم؟
داستان‌ها کاملاً مستقل هستند. البته بعضی از شخصیت‌های هر قصه، از قصه‌های دیگر عبور می‌کنند.
- بازیگران چه‌طور انتخاب شدند؟
بیش‌تر آن‌ها بازیگرانی بودند که از قبل، تجربه‌ی بازی داشتند و من تقریباً هیچ بازیگر غیر‌حرفه‌ای و آماتوری نداشتم.
- شما پیش از این یک‌بار برای فیلم «نصف مال من، نصف مال تو» و سه‌بار برای «فرزندخوانده»، پروانه‌ی زرین گرفته‌اید. امسال هم به پروانه‌ها فکر می‌کنید؟
ما به بچه‌ها که پروانه‌های زرین هستند، فکر می‌کنیم و فیلم خودمان را می‌سازیم. در صورت دریافت جایزه، از این‌که هیئت داوران، آن را شایسته دانسته‌اند، افتخار می‌کنیم و اگر موفق به دریافت جایزه نشد، حتماً فیلم‌هایی با کیفیت بالاتر وجود داشته است. با این‌که به جایزه گرفتن، خیلی فکر نمی‌کنم، اما لذت گرفتن جایزه، لذتی است که بین بچه‌ها و بزرگترها، مشترک است و قطعاً خوشحال خواهم شد.
- دریافت پروانه‌ی زرین، با جایزه‌های دیگر فرق دارد؟
من جایزه‌های زیادی دریافت کرده‌ام، مخصوصاً برای فیلم پارسالم، فرزندخوانده. اما جایزه‌ای که به من خیلی چسبید، دیپلم افتخاری بود که به فیلمم دادند. البته هیئت داوران امسال، هیئت داورانی بسیار قوی و عالی هستند و اگر فیلمی موفق به دریافت جایزه شود، خیلی باید به خودش افتخار کند.
- شما امسال جدا از این‌که نویسنده، تهیه‌کننده و یکی از کارگردان‌های گنجشگک اشی‌مشی هستید، دبیر بخش فیلم‌نامه‌نویسی جشنواره هم هستید. اوضاع این بخش چه‌طور است و به‌طور کلی وضعیت فیلم‌نامه‌های فیلم‌های کودک و نوجوان چگونه است؟
خب، من در دوره‌های دیگر، نه دبیر بوده‌ام و نه داور. اما این‌طور که سایر دوستان می‌گفتند، وضعیت آثار رسیده با این‌که 50 اثر، کم‌تر از سال گذشته بوده، اما کیفیت و سطح کارها بالاتر رفته است.
به‌طور کلی، پروسه‌ای که طی می‌شود تا این بخش که از عمر آن چهار سال، بیش‌تر نمی‌گذرد، به وضعیت ایده‌آل برسد، پروسه‌ی نسبتاً طولانی‌ای خواهد بود. چون شرایط فیلم‌سازی کودک و نوجوان، شرایط به‌سامانی نیست و خیلی از فیلم‌نامه‌ها، به بخش تولید نمی‌رسند. انگار فقط فیلم‌نامه‌ها نوشته شده‌اند تا خوانده شوند!
- چرا به‌جز یکی دوتا از فیلم‌های موفق جشنواره‌ی پارسال، بقیه‌ی فیلم‌ها اکران نشدند؟
فیلم، زیاد ساخته می شود، اما چون بخش خصوصی، سرمایه‌گذاری نمی‌کند و بیش‌تر فیلم‌ها با بودجهی دولتی ساخته می‌شوند، اکران آن‌ها هم خیلی جدی گرفته نمی‌شود. بخش خصوصی، به هرحال وقتی که فیلمی را می‌سازد، دوست دارد که سرمایه‌اش برگردد. اما این انگیزه در بخش دولتی، خیلی کم‌تر است و به بخش‌های دیگری توجه می‌کنند.
- فکر می‌کنید «گنجشکگ اشی‌مشی» هم به این مشکل دچار شود؟
فکر می‌کنم که سوژه‌ی این فیلم، آن‌قدر جذاب باشد که مردم آن را دوست داشته باشند و فیلم به این مشکل دچار نشود.
- به نظرتان نوجوان‌های اصفهانی، فیلم را دوست خواهند داشت؟
گنجشگک اشی‌مشی برای نوجوان‌ها ساخته شده است. به جز اپیزود «نفس» که قهرمان آن کودک است، در دو اپیزود دیگر، قهرمان‌های داستان، نوجوانند. بنابراین فکر می‌کنم مخاطب اصلی فیلم، پدرها، مادرها و نوجوان‌ها خواهند بود.
* * *
گنجشگک اشی‌مشی، اپیزود «مرا بشنو»
نویســنده و کارگردان: وحید نیکخواه‌آزاد
بازیگران: حسن پورشیرازی، فاطمه گودرزی، نگار نیکخواه‌آزاد و...
خلاصه‌ی داستان: نرگس، دختر ناشنوای 15 ساله‌ای است که نوجوانی موفق و مورد توجه همه است، اما...
اپیزود «مرا بشنو» از فیلم «گنجشگک اشی‌مشی»/ عکس: صبا سیاه‌پوش
