جمعه ۲۲ شهریور ۱۳۹۲ - ۱۶:۴۵
۰ نفر

نیلوفر قدیری : روزی که جان کری وزیر خارجه آمریکا در جریان پرسش و پاسخ با خبرنگاران در پاریس، لابه‌لای حرف‌هایش یک راه برای حمله نکردن آمریکا به سوریه ارائه کرد، تا ساعت‌ها بسیاری در واشنگتن و نقاط دیگر دنیا فکر می‌کردند این جمله، گاف وزیرخارجه کم‌تجربه آمریکا بوده‌است.

دقایقی بعد از آنکه کری گفت اگر دولت بشار اسد همه سلاح‌های شیمیایی‌اش را طی یک هفته تحویل جامعه جهانی دهد، آمریکا به سوریه حمله نخواهد کرد، وزیرخارجه روسیه این شرط را پذیرفت. سرعت تحولات آنقدر سریع بود که رسانه‌ها نمی‌توانستند با آن همراه شوند و تأیید صحت موضع‌گیری‌ها و اظهارنظرات، باعث سوِِءتفاهم و گمراهی شده‌بود.

فردای آن روز وقتی باراک اوباما در 6مصاحبه تلویزیونی پی در پی، شرط اعلام شده توسط وزیرخارجه‌اش را تأیید کرد و رأی‌گیری برای شروع جنگ، در کنگره آمریکا متوقف شد، جدی‌بودن این موضع‌گیری از سوی آمریکا به‌عنوان راهی برای فرار از اقدام نظامی روشن شد. اینجا بود که عباراتی چون برد روسیه در بازی سوریه، بلاتکلیفی اوباما، نجات آمریکا و فرار آن از جنگ، محور تحلیل‌های نویسندگان و کارشناسان رسانه‌ها شد. اردوگاه مخالفان جنگ در جهان اعلام پیروزی کرد و ولادیمیرپوتین در سرمقاله‌ای در روزنامه نیویورک‌تایمز این پیروزی را به رخ آمریکایی‌ها کشید.

اما شاید این راه‌حل چندان هم تصادفی نباشد. شاید جمله‌ای که وزیر خارجه آمریکا گفت، همان هدفی بوده که واشنگتن از ابتدای بحران سوریه آن را دنبال می‌کرد. هدف آمریکا فقط توقف خونریزی و کشتار در سوریه یا پایان‌دادن به تخریب این کشور در گذرگاه خاورمیانه نبوده و نیست. یکی از مهم‌ترین دلایل اهمیت سوریه برای آمریکا، همسایگی با اسرائیلی‌هاست. سقوط دولت بشاراسد گزینه مطلوب واشنگتن و تل‌آویو نیست.

دولت اسد برای واشنگتن و تل‌آویو حکم دشمنی پایدار و عاقل را داشت. اکنون که این دشمن عاقل در جنگ با گروه‌هایی است که ماهیت و ماموریتشان نامشخص و خارج از کنترل است، کاری که آمریکا در این شرایط می‌تواند بکند تلاش برای خلع سلاح استراتژیک دمشق است. هدف واشنگتن از یک طرف تضعیف توان بازدارندگی دولت بشار اسد است و از سوی دیگر، کنترل تسلیحات استراتژیک سوریه. با کنترل این تسلیحات، بخشی از نگرانی واشنگتن و تل‌آویو از آینده تحولات سوریه کم می‌شود. باکنترل این تسلیحات، آمریکا می‌تواند با خیالی آسوده‌تر از عربستان و قطر و ترکیه، نظاره‌گر تحولات بعدی سوریه باشد. چون سرنوشت جنگ ارتش سوریه با گروه‌های مسلح مخالف هر چه که باشد، طرف برنده، سلاح استراتژیک و قدرت نظامی چندانی نخواهد داشت که با آن تل‌آویو را تهدید کند.

اکنون مذاکرات فشرده‌ای میان آمریکا و روسیه درباره چگونگی عملی کردن راه‌حل پیشنهادی اخیر برای خلع سلاح شیمیایی سوریه در جریان است. در این میان انگلیس اعلام آمادگی کرده که کارشناسان تسلیحاتی‌اش را به سوریه بفرستد. رسانه‌های آمریکایی هم به نقل از کارشناسانشان می‌نویسند که تنها آمریکا و انگلیس می‌توانند در خلع سلاح شیمیایی سوریه کمک کنند. آمریکا خود هزاران تن از سلاح‌های شیمیایی دارد که ادعا می‌شود در اختیار سوریه است. در گذشته عراق و لیبی هم چنین سلاح‌هایی داشتند.

بعد از این دو کشور، اکنون سوریه تنها کشور عربی است که چنین سلاحی در اختیار دارد و اگر آن را تسلیم کند، احتمالا آخرین کشور عربی خواهد بود که چنین توانایی نظامی داشته‌است. حمله نظامی یک ابرقدرت به کشوری دیگر، با هر بهانه و توجیهی که باشد اکنون دیگر در دنیا طرفداری ندارد. حتی جمهوریخواهان تندروی کنگره آمریکا هم از بیم رأی‌دهندگان، در دادن رأی مثبت به طرح اقدام نظامی علیه سوریه مردد بودند. اما راهی که اکنون واشنگتن درباره سوریه انتخاب کرده، در واقع عبور از مسیری دیگر برای رسیدن به هدف اولیه است. در این راه مسکو هم می‌تواند به دنیا نشان دهد که همچنان قدرتی قابل اعتنا در قد و اندازه یک ابرقدرت است. به همین‌خاطر با خوشحالی و با ژست برنده‌ها، با واشنگتن همراه شده‌است.

کد خبر 230871
منبع: همشهری آنلاین

برچسب‌ها

پر بیننده‌ترین اخبار غرب آسیا

دیدگاه خوانندگان امروز

پر بیننده‌ترین خبر امروز