دراین همایش، صاحب‌نظران و کارشناسان داخلی وخارجی راهکارهایی برای نجات دریاچه ارومیه مطرح کردند. نکته قابل توجه اینکه صاحب‌نظران و اندیشمندان خارجی احیای یکپارچه دریاچه ارومیه را با توجه به وضعیت کنونی آن غیرممکن می‌دانند. با توجه به اهمیت دریاچه ارومیه، گروه محیط‌زیست درنظر دارد طی چند گزارش، دیدگاه‌های مطرح‌شده در این همایش را منعکس کند.
آنطور که در گزارش مهر آمده به عقیده شماری از کارشناسان خارجی، وضعیت دریاچه ارومیه به‌حدی وخیم است که حتی بازکردن تمام آب‌های موجود در پشت سدهای آذربایجان غربی و سرازیر‌شدن آنها به دریاچه، گره‌ای از مشکل موجود باز نمی‌کند. گروهی از استادان دانشگاه‌های خارجی نیز بر این باورند که تعطیل‌کردن بخش کشاورزی در حال حاضر و سرریز کردن تمام آب‌های موجود در آذربایجان غربی هم چاره‌ساز نیست.
استفاده از شیوه‌های علمی، بهره‌گیری از نظرات استادان دانشگاهی مرتبط، یکپارچه‌سازی مطالعات و اطلاعات صورت‌گرفته، خودداری از موازی‌کاری نهادهای مسئول به همراه استفاده از تجربیات صاحب‌نظران داخلی و خارجی، احیای گام به گام و حفظ وضعیت موجود از جمله راهکارهای پیشنهاد‌شده این گروه است. ارائه اطلاعات صحیح و کلی درخصوص وضعیت آب‌های موجود، نحوه مدیریت آب توسط بخش‌های مختلف از جمله کشاورزی، سدها و... از سوی مسئولان به افراد و گروه‌هایی که در زمینه احیای دریاچه ارومیه فعالیت می‌کنند با هدف مطالعه بهینه و ارائه راهکار اصولی نیز مورد تأکید استادان دانشگاه‌های خارجی است.
ضرورت یکپارچه‌سازی تحقیقات علمی
استاد و رئیس دانشگاه ماربرگ‌آلمان یکی از شرکت‌کنندگان همایش بین‌المللی احیای دریاچه ارومیه چالش‌ها و راهکارها بود که در گفت‌وگو با مهر درخصوص راهکارهای احیای دریاچه ارومیه گفت: با توجه به وسعت و عمق بحران خشکسالی دریاچه ارومیه در وهله اول باید تحقیقات علمی زیادی روی این تالاب انجام گرفته و براساس این مطالعات برنامه‌ریزی‌های علمی و اصولی صورت گیرد.
دکتر کریستین آپ که با مقاله مقایسه دریاچه ارومیه و دریاچه اورال در این همایش شرکت کرده بود اظهارداشت: آنچه در طرح نجات دریاچه ارومیه مهم است یکپارچه‌سازی تمام مطالعات و برنامه‌ریزی‌های صورت گرفته است. این استاد آلمانی افزود: در ایران، وزارتخانه‌ها و دانشگاه‌های مختلف راهکارهای مناسبی ارائه کرده‌اند ولی حتما باید راه‌حل‌ها یکپارچه شود تا ثمربخش باشند. دکتر آپ با بیان اینکه نمی‌توان تمام وسعت دریاچه ارومیه را در یک مدت زمان مشخص احیا کرد، گفت: به اعتقاد من باید با تقسیم‌بندی اصولی، اقدام به احیای دریاچه ارومیه کرد؛ البته هر بخشی که احیا شد پایش و بخش دیگر در همان راستا احیا شود.
وی با تأکید بر اینکه باید با برنامه‌ریزی اصولی تمام جوانب را درنظر گرفت اظهار داشت: نباید بخش‌های دیگر از جمله کشاورزی در این منطقه برای احیای دریاچه ارومیه تعطیل شود چرا که آن وقت معضل دیگری به‌وجود می‌آید. استاد و رئیس دانشگاه ماربرگ آلمان تأکید کرد: به هیچ‌وجه نمی‌توان با اقدامات بخشی، راه به جایی برد و این دریاچه زیبا را احیا کرد. زمین‌شناس اهل کرواسی، دیگر صاحب‌نظر خارجی شرکت‌کننده در این همایش بین‌المللی تنها راهکار حل بحران دریاچه ارومیه را مداومت و پایش اجرای طرح نجات عنوان کرد.
دکتر اسدپروهیک گفت: باید طرح نجات به‌صورت قدم به قدم پیش برود و صد البته که هر قدم که انجام می‌پذیرد باید پایش شود و سپس نسبت به برداشتن قدم بعدی اقدام کرد. وی که شش سال سفیر کرواسی در جمهوری اسلامی ایران بوده است و با مقاله‌ای با موضوع ترکیب آب‌های مختلف در این همایش شرکت کرده بود اعلام کرد: در گام اول باید نسبت به نگهداری بخش موجود دریاچه اقدام کرد تا خشک نشود و از بین نرود و سپس نسبت به نجات کل آن اقدام کرد.
عضو هیأت علمی کمیته ILEC دانشگاه علوم روسیه و برنده جایزه پاوولوسکی با تأکید بر اینکه موضوع دریاچه ارومیه را یک موضوع بین‌المللی می‌دانم و برایم بسیار حائز اهمیت است گفت: معتقدم مشکلی که توسط انسان‌ها به‌وجود آمده باید توسط انسان‌ها نیز حل شود و این کار مطمئناً انجام‌شدنی است.
دکتر نیکلای علاءالدین با بیان اینکه اگر بتوانیم برنامه خاصی برای احیای دریاچه ارومیه داشته باشیم حتما این تالاب زیبا و ارزشمند احیا می‌شود افزود: گروه علمی ما بسیار علاقه‌مند است تا در پروژه نجات دریاچه ارومیه شرکت کند و لذا می‌توانیم در مراحل اجرایی چهارگانه این مهم را انجام دهیم.وی با تأکید بر اینکه تنها داشتن پول مشکل‌گشا نیست اظهار داشت: بدون هیچ برنامه علمی مشخص ما پیروزی نخواهیم داشت و در این راستا باید علوم و داشته‌های علمی خاص به کارگیری شوند. دکتر علاءالدین که مدیر تحقیقات و احیای دریاچه اورال است ادامه داد: ما تجربه دریاچه اورال را داریم که حدود 50 سال است گروه علمی ما در این مورد تحقیق و عمل کرده است و در این طرح با هم‌اندیشی و همفکری گروه‌های علمی به نتیجه مثبت رسیده‌ایم. وی اضافه کرد: درخصوص دریاچه ارومیه نیز باید با انجام مطالعات پایه‌ای در زمینه محیط‌زیست، خود دریاچه ارومیه و علل مشکلات به‌وجود آمده، اقدامات علمی را برای احیا آغاز کرد. به گفته وی، احیای دریاچه ارومیه تنها با هم‌اندیشی و همفکری گروه‌های علمی و آکادمیک قابل حل است.
