حسن قالیباف اصل در گفت‌وگو با همشهری گفت: دستورالعمل معاملات بازار گواهی سپرده ارزی تهیه شده و در حال اصلاح است. بر همین اساس کمیته مشترکی با حضور بورس اوراق بهادار تهران، سازمان بورس، سازمان توسعه تجارت و بانک مرکزی تشکیل شده تا مقدمات تأسیس بازار گواهی سپرده ارزی را فراهم کنند.
وی با بیان اینکه بازار گواهی سپرده ارزی یک بورس مستقل نیست بلکه به‌عنوان یک بازار در داخل مجموعه بورس تهران فعالیت خواهد کرد گفت: قبلا در بورس تهران تجربه‌ای در این مورد وجود داشت و چند سالی واریز نامه‌های ارزی در بورس تهران معامله می‌شد که این تجربه در تأسیس این بازار مدنظر قرار گرفت.
به گفته مدیرعامل بورس تهران مجموعه وزارت امور اقتصادی و دارایی و بانک مرکزی به‌شدت حامی تأسیس این بازار و شکل‌گیری آن هستند. قالیباف‌اصل در مورد ابهام‌هایی که در مورد کشف قیمت ارز در کشور وجود دارد گفت: به‌عنوان کارشناس بازار سرمایه اعتقاد دارم هر چیزی که در بازار‌های نظام یافته کشف قیمت شود و همگان به قیمت کشف شده در آن بازار متعهد باشند قطعا به شفافیت فضای اقتصادی کشور کمک خواهد کرد.
بازار 20میلیارد دلاری
وی درمورد کارکرد معاملات ارز در بورس گفت: بازار گواهی سپرده ارزی در دو حوزه منجر به شفاف‌سازی فضا می‌شود؛ اول اینکه نحوه تعیین نرخ ارز را شفاف می‌کند و در مرحله دوم حوزه عملکرد شرکت‌های صنعتی فعال و درگیر با موضوع ارز، نظیر صادر‌کنندگان و وارد‌کنندگان را شفاف می‌کند. قالیباف‌اصل تأکید کرد: بازار گواهی سپرده ارزی در شرایط سختی در بورس در حال شکل‌گیری است.
توجه داشته باشید بازار ارز در طول ماه‌های گذشته با تغییرات زیادی مواجه بوده و این بازار در شرایط تعادل نیست. بازار سرمایه در این حوزه مسئولیت سنگینی را پذیرفته است و بانک مرکزی هم می‌تواند نقش مؤثری در این بازار داشته باشد. وی در مورد ارزش معاملات ارز در بورس گفت: برآورد دقیقی از ارزش احتمالی این بازار نداریم اما با توجه به حجم صادرات و واردات و همچنین ارزی که در طول هر سال در کشور به ریال تبدیل می‌شود، پیش‌بینی می‌کنیم در آغاز کار معاملات این بازار دست‌کم به 20میلیارد دلار برسد.
معاملات نقدی ارز
مدیرعامل بورس تهران در پاسخ به این پرسش که چرا اجازه نمی‌دهید معامله‌گران خرد ارز در این بازار معامله کنند ،گفت: اعتقاد داریم منشأ پول باید همواره مشخص باشد، به همین دلیل معاملات نقدی ارز در بازار سرمایه را نمی‌پسندیم اما در برنامه توسعه بازار گواهی سپرده ارزی قصد داریم درصورت به نتیجه رسیدن بررسی‌ها، سازوکاری را طراحی کنیم که دارندگان ارز بتوانند ارز خود را در بانک‌های مشخص سپرده‌گذاری کنند و در مقابل اجازه داشته باشند گواهی سپرده ارزی خود را در بازار سرمایه معامله کنند. به گفته وی براساس برنامه‌های طرح توسعه به‌احتمال فراوان احتمال حضور معامله گران هم در بازار گواهی سپرده ارزی فراهم خواهد شد.
معاملات آتی ارز
مدیرعامل بورس تهران در پاسخ به این پرسش که آیا امکان انجام معاملات آتی ارز هم در آینده فراهم خواهد شد گفت: درصورت شکل‌گیری بازار معاملات گواهی سپرده ارزی امکان عرضه اوراق آتی ارز هم فراهم خواهد شد. او توضیح داد: دستورالعمل بازار معاملات اوراق آتی ارز مدت‌هاست که آماده شده و حال با تشکیل بازار گواهی سپرده ارزی زیر ساخت انتشار اوراق اتی ارز هم فراهم می‌شود؛ ضمن اینکه طبق اطلاعاتی که در دست داریم و مذاکراتی که از قبل داشته‌ایم بانک مرکزی هم در مورد عرضه اوراق آتی ارز بررسی‌های مفصلی انجام داده و به عرضه این اوراق علاقه‌مند است.
تحلیل وضع بازار سهام
مدیرعامل بورس تهران در مورد تحلیل وضع بازار سهام در ماه‌های اخیرگفت: در ماه‌های اخیر با وجود اینکه شاخص بورس کاهش یافته است اما هیچ‌گاه بازار قفل نشده و نقدشوندگی بازار سهام در حد مطلوب و حتی رو به عالی بوده و هیچ‌گاه صف‌های خرید و فروش سنگین در بازار به‌وجود نیامده است. او توضیح داد: با توجه به اینکه دستورالعمل پذیرش اوراق بهادار تا حد زیادی سختگیرانه است، شرکت‌هایی که وارد بورس تهران شده‌اند به نوعی گلچین اقتصاد و صنعت ایران به‌حساب می‌آیند، به‌طوری که تصور اقتصاد ایران در حوزه‌های مالی، خدمات و صنعت بدون درنظرگرفتن شرکت‌های پذیرفته شده در بورس معنا ندارد.
وی ادامه داد: طبق آمار عملکرد سه‌ماهه شرکت‌ها که به بورس ارائه شده، وضع صنایع فعال در بازار سرمایه عمدتا مطلوب است ولی اوضاع پیش آمده در اقتصاد جهانی و رکود عمومی در سطح جهان، همچنین محدودیت‌های اعمال‌شده بر ایران بر دید سرمایه‌گذاران در بورس تهران تا حدی اثر نامطلوب گذاشته است و با وجود آنکه شرکت‌های فعال در بورس شرکت‌های محکم و استواری هستند، اثرات روانی بر تابع عرضه و تقاضا منفی بوده است. وی تأکید کرد: در شرایط فعلی که نام اقتصاد مقاومتی مطرح شده مشخص است، که شرایط متفاوت از قبل است، بنابر این سرمایه‌گذاران باید با حوصله بیشتر سرمایه‌گذاری کنند.
او در مورد دلایل روان‌بودن روند عرضه و تقاضا در بورس و نقدشوندگی سهام به‌رغم افت قیمت‌ها توضیح داد: ساختار بازار سرمایه در یک دهه گذشته به‌طور کل تغییر کرده است. پیش از این فعالان بازار محدود بودند اما در حال حاضر تعداد کارگزاران، سرمایه‌گذاران و شرکت‌ها متنوع‌ترشده و به‌دلیل همین تنوع همه فعالان بازار سرمایه دیدگاه یکسانی در مورد شرایط بازار ندارند، بنابر این، این موضوع زمینه افزایش عمق بازار را فراهم کرده است؛ ضمن اینکه شرایط دسترسی به بازار هم متنوع شده و سرمایه‌گذاران از طرق متنوع‌تری می‌توانند به بورس متصل شوند.
سیاست‌های پولی
قالیباف‌اصل به تغییر جهت ناگهانی سیاست‌های پولی و مالی اشاره کرد و گفت: هر چند اعمال فشار‌های بیرونی نظیر تحریم‌ها تا حدی بر بازار سرمایه اثر گذاشته اما درنظر داشته باشیم، بخش مهمی از اثرات نامطلوب روانی بر بازار سرمایه متأثر از اعمال سیاست‌های ناگهانی در حوزه اقتصاد داخلی است. وی بیان اینکه همگان باید متوجه باشیم که سرمایه‌گذاران به اخبار نامطلوب حساس هستند و عنصر سرمایه هم عموما فرّار است، افزود:
به‌عنوان مدیرعامل بورس تهران پیشنهاد می‌کنم تصمیمات مسئولان اقتصادی از قبل برای مدیران شرکت‌های فعال در بازار سرمایه قابل پیش‌بینی باشد، ضمن اینکه اثر این تصمیم‌ها قبل از اعمال آن در فضای اقتصاد بر بازار سرمایه هم سنجیده شود. قالیباف‌اصل با اشاره به اینکه دو عنصر ثبات و شفافیت باعث افزایش سرمایه‌گذاری می‌شود، با ذکر مثالی توضیح داد: مثلا برای فعالان بازار سرمایه مهم‌تر از تعیین نرخ ارز و بالا و پایین شدن قیمت آن، شفاف‌شدن سیاست ارزی مسئولان پولی و بانکی است.
