دراین باره با حسین رویوران کارشناس مسائل عراق گفت‌وگو کرده‌ایم.
- علت موضعگیری آشکار مقتدی صدر علیه مالکی و دعوت وی از مالکی برای کناره‌گیری از قدرت چیست؟
مقتدی صدر در موضعگیری خود تا حدودی شتابزدگی داشت. حتی در بحث تشکیل دولت هم که 8 ماه بعد از برگزاری انتخابات پارلمانی و بعد از مسیر طولانی رایزنی و مذاکره صورت گرفت، در نهایت صدر در این امر پیشقدم شد. حمایت صدر از مالکی به بن‌بست 8ماهه برای تشکیل دولت عراق پایان داد و این دولت تشکیل شد.
او با این اقدام مالکی را به دوره دوم نخست‌وزیری رساند. اکنون هم باز صدر با همان شتابزدگی وارد روند حذف مالکی شده است. سفر وی به اربیل کردستان و شرکت در نشست مخالفان و حضور در نشست نجف همگی شاخص‌های پشت کردن به مالکی است. علت این مخالفت او با مالکی، به این برمی‌گردد که در عراق 2 جریان بسیار قوی شیعی وجود دارد. یکی حزب الدعوه به دبیرکلی مالکی که سابقه زیادی دارد و بیش از نیم قرن از عمرش می‌گذرد.
جریان دیگر هم جریان صدر است که پدیده‌ای مردمی است که در اواخر دوره رژیم صدام و بعد از انتفاضه 1991 شیعیان به‌وجود آمده است. این جریان در شرایط خاصی به‌وجود آمد و یک گستره وسیع مردمی را دربرمی گیرد. لذا اکنون و به‌رغم وجود تشکل‌های شیعی دیگر، این دو مدعی داشتن پایگاه اجتماعی گسترده هستند که یکی به اتکای تاریخ و دیگری به اتکای حمایت میدانی این ادعا را دارند. از نگاه صدری‌ها حزب الدعوه نوعی انحصارگرایی در قدرت می‌کند. به همین دلیل، تضاد میان حزب الدعوه و جریان صدر به‌منظور رهبری شیعه و مشخص شدن گروه تعیین‌کننده در این میدان است.
- ریشه بحران سیاسی موجود درعراق چیست؟
ماجرای طارق هاشمی برای العراقیه نقطه شروع برای ضدیت با دولت مالکی است اما برای مقتدی صدر نقطه شروع نیست. دولت مالکی دولتی ائتلافی است که جریان صدر، حزب الدعوه، گروه العراقیه، مجلس اعلا و کردها در آن حضور دارند و اگر مخالفانش او را به ناکارآمدی متهم می‌کنند این اتهام متوجه خود مخالفان و همه احزاب ائتلافی دولت هم می‌شود.
- گزینه‌های مطرح برای جانشینی مالکی چه کسانی هستند؟
تا الان چندین گزینه مطرح شده‌اند؛ ابراهیم جعفری، عادل عبدالمهدی، بیان جبر، احمد چلبی و حسن الادیب. در این میان، جعفری بیشترین اقبال را دارد. وی سخنگوی قبلی حزب الدعوه بود. او مدتی تجربه نخست‌وزیری را داشت و اکنون از حزب الدعوه جدا شده و جریانی به اسم الاصلاح شکل داده و در ائتلاف با مجلس اعلا و صدری‌هاست. لذا این فرد هم ریشه‌های الدعوه دارد و هم می‌تواند نماینده جریان مقابل باشد. لذا احتمال اجماع درباره وی وجود دارد.
- موضع آمریکایی‌ها درقبال این بحران چیست؟ ظاهرا از حفظ وضع موجود حمایت می‌کنند.
غربی‌ها و مشخصا آمریکایی‌ها سعی می‌کنند در مسائل داخلی عراق به‌صورت مستقیم وارد نشوند گرچه در عراق حضور قدرتمند و ابزارهای فشار متعدد دارند. فعلا در بحث تغییر مالکی آمریکایی‌ها به‌علت مشخص نبودن آلترناتیو وی و بدبینی نسبت به صدری‌ها، از مالکی حمایت می‌کنند و این تغییرات را تایید نمی‌کنند.
