پوتین بسیاری از اقدامات دولت نومحافظه‌کار آمریکا در شرق اروپا و به خصوص نزدیکی مرزهای خود را تهدید کننده امنیت ملی و منافع خود می‌داند و آشکارا مخالفت خود را با راهبردهای کاخ سفید در این مناطق اعلام کرده است.
اوج این اختلاف نظر در کنفرانس امنیت بین‌الملل مونیخ آشکارا خود را نشان داد؛ جایی که پوتین در سخنرانی تند خود، بوش و سیاست‌های وی را به باد انتقاد گرفت.
همشهری با دکتر «الکسی آرباتوف» مدیر مرکز امنیت بین‌الملل در آکادمی علوم روسیه گفت وگویی اختصاصی ترتیب داده است تا روابط پرتنش کشورش و آمریکا را به طور دقیق‌تر مورد ارزیابی قرار دهد. گفتنی است آرباتوف پیش از این نائب رئیس کمیته دفاعی دومای روسیه نیز بوده است.
- شما در کنفرانس مونیخ حضور داشتید و از نزیک شاهد و شنونده سخنرانی انتقاد آمیز پوتین علیه بوش بودید. چه اتفاقاتی اخیراً موجب تشدید تنش در روابط مسکو و واشنگتن شده است؟
قریب‌ترین این اتفاقات که آتش زیر خاکستر در روابط دو کشور را بار دیگر شعله‌ور ساخت، حفاظ ضد موشکی آمریکا، ادامه گسترش ناتو در شرق اروپا و تلاش برای تشکیل حکومت‌های طرفدار غرب در کشورهای همسایه مسکو را می‌توان توصیف کرد که طی سالهای اخیر به تشدید تشنج ها افزوده است.
- روسیه از این مبارزه طلبی آشکار که به زعم بسیاری از کارشناسان به نوعی تداعی کننده دوران جنگ سرد است در پی چیست؟
شاید مهمترین انگیزه روسیه تلاش برای جلب احترام و احیای تأثیرگذاری روسیه در تحولات بین‌المللی باشد.
روسیه همواره در پی احیای جایگاه خود به عنوان ابرقدرت بوده است و مقابله و انتقاد از آمریکا از منظر روانی این حس را به کرملین می‌دهد.
انتقادهای وی از بوش در عرصه منع تکثیر نشان از تمایل شدید وی به بازگشت به دوران مذاکرات تسلیحاتی بین روسیه و آمریکا دارد.
- همانطور که شاهد هستیم سیاست خارجی روسیه طی چند سال گذشته دست کم لحنی به مراتب مدعی منشانه و ضد آمریکایی به خود گرفته است. این متغیر در روابط دو طرف را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
من این فرایند را به طور کل در چارچوب تشدید خود خوشنودی جدید روسیه می‌بینم. دلیل آن این است که روسیه در حال حاضر خود را شریکی قدرتمند برای اروپا و غرب می‌داند. این قدرت هیچگاه در طول تاریخ تا این اندازه نبوده است.
روسیه در پول غوطه‌ور است. این کشور سومین ذخیره طلا و وجه قابل تبدیل در جهان را در اختیار دارد.
این درحالی است که هشت سال پیش خزانه تقریباً خالی بود. این دگرگونی وضعیت از ورشکستگی به توانمندی در کنار عواملی دیگر همچون افزایش بهای جهانی نفت موجب شده است روسیه خود را در جایگاهی به مراتب قدرتمندتر از گذشته ببیند و به طبع گوشه‌ای از تغییرات در سیاست خارجی نمود می‌یابد.
- فکر نمی‌کنید لحنی این گونه ،متحدانی جدید را برای روسیه به همراه خواهد داشت؟
بی تردید. معتقدم روسیه در پی ایجاد اتحادهایی جدید در سطح جهانی است. زمانی که پوتین به آن شکل سیاست موسوم به یکجانبه‌گرایی آمریکا را زیر سؤال می‌برد در واقع بیش از هر زمان دیگری خود را به کشورهایی با دیدگاه مشابه همچون چین و ایران نزدیک می‌کند و بی تردید از اعتماد بیشتر آنها بهره‌مند خواهد شد.
فراتر از این معتقدم پوتین با هدف یافتن دوستانی جدید در تمامی دنیا درصدد ایجاد ائتلاف‌هایی جدید است.
اهمیت فزاینده سازمان همکاری شانگهای خود می‌تواند موید این واقعیت در عرصه امنیتی باشد.
