گاهی مشکل زباله است و گاهی هم چاله‌های خیابان اما وقتی بحث از حمل‌ونقل عمومی به میان می‌آید هر شهروندی درد دل خاص خود را دارد؛ حتی رانندگان وسایط نقلیه عمومی هم دل پر دردی دارند که البته ربط زیادی هم به مدیریت شهری ندارد و مسئله به روابط اجتماعیباز می‌گردد؛ وقتی هم که کار به پژوهش میدانی می‌کشد نارضایتی‌ها بیشتر خود را نشان می‌دهند.
به گزارش شهرنوشت، یک پژوهش میدانی در سطح شهر تهران با موضوع «بررسی نظرات شهروندان در مورد رانندگان تاکسی» که به تازگی انجام شده است، نشان از نارضایتی نسبی شهروندان از رانندگان تاکسی و درک نادرست آنان از این شغل دارد.
تهران حدود 88 هزار دستگاه تاکسی دارد که این رقم با احتساب ناوگان آژانس‌های تاکسی تلفنی به بیش از 150 هزار دستگاه خودرو می‌رسد؛ خودروهایی که بخش مهمی از حمل‌ونقل این کلانشهر را به دوش می‌کشند و این اتفاق نادری در دنیاست، یعنی حدود یک‌چهارم سفرهای درون‌شهری در تهران با تاکسی انجام می‌شود؛ این در حالی است که در اکثر شهرهای پیشرفته و صنعتی دنیا سهم تاکسی در حمل‌ونقل شهری حدود 2 تا 5 درصد است و در برخی از شهرهای در حال توسعه این درصد به‌مراتب افزایش می‌یابد.
رانندگی شاید کاری راحت به‌نظر برسد اما سفر در شهر شلوغی همچون تهران هم برای راننده و هم برای مسافر سفری طاقت‌فرساست. در پژوهشی میدانی که مهرماه امسال انجام شده حدود 25 درصد پاسخگویان از شغل رانندگی به‌عنوان شغلی «خیلی سخت یا نسبتا سخت» یاد کرده‌اند، 21 درصد آن را «معمولی» و تنها حدود 5 درصد «خیلی راحت یا نسبتا راحت» دانسته‌اند.
نکته جالب در این نظرسنجی این است که حدود نیمی از مسافران تاکسی هیچ شناختی از سختی یا راحتی شغل رانندگان تاکسی نداشته‌اند درحالی‌که با توجه به وضعیت هوا در فصول گرم سال، آلودگی‌های صوتی، آلودگی هوا و نیز حجم ترافیک بالای شهر تهران رانندگی دشوارتر می‌شود و این نبود شناخت در تعامل مسافر با راننده تأثیر سوء دارد.
رعایت هنجارهای حرفه‌ای توسط رانندگان تاکسی یکی دیگر از مواردی بود که مورد بررسی در میان شهروندان قرار گرفت. در مقایسه بین هنجارهای حرفه‌ای مطرح شده، بیش از70 درصد پاسخگویان معتقد بودند که رانندگان تاکسی در حد خیلی زیاد یا نسبتا زیاد به انتخاب درست مسیر مقصد توجه نشان می‌دهند و سایر هنجارهای شغلی که از نظر پاسخگویان در حد زیاد یا خیلی زیاد از سوی رانندگان مورد توجه قرار می‌گیرند، عبارتند از: رعایت قوانین و مقررات، سوار و پیاده کردن مسافران در محل مناسب، رانندگی امن و بی‌خطر، رعایت حریم عابران پیاده و معطل نکردن مسافران برای تکمیل ظرفیت خودرو.
در نظر شهروندان معطل کردن مسافر برای تکمیل ظرفیت تاکسی ( ابتدا و یا در طول مسیر) از جمله مهم‌ترین شاخص‌های رعایت نکردن هنجار حرفه‌ای توسط رانندگان تاکسی است. اعتقاد به رعایت نکردن این هنجار حرفه‌ای رانندگان بر دامنه بی‌اعتمادی مسافران به آنان تأثیر می‌گذارد.اما بحث کرایه تاکسی و نحوه محاسبه و دریافت آن یکی دیگر از معضلاتی است که هم‌اکنون مسافران و رانندگان تاکسی در سطح شهر تهران با آن دست به گریبان هستند.
تفاهم نداشتن راننده و مسافر، بر سر نرخ کرایه است و همچنین مواردی چون استفاده نکردن رانندگان از تاکسیمتر و پرداخت بهایی کمتر از خواست رانندگان از طرف مسافران به آن دامن می‌زند. همین موضوع باعث شده تا 63 درصد پاسخگویان کرایه‌های تاکسی را «گران» ارزیابی کنند.
این در حالی است که به‌رغم تفاوت نحوه استفاده از تاکسی در ایران با دیگر کشورها، کرایه‌های دریافت شده در کشور ما رقمی ناچیز است. از نظر 35 درصد پاسخگویان کرایه‌های تاکسی مناسب و تنها از نظر 2 درصد شهروندان، کرایه‌های تاکسی «ارزان» است.
استفاده نکردن از تاکسیمتر توسط رانندگان تاکسی موجب شده تا حدود یک سوم پاسخگویان اعلام کنند که رانندگان در برگرداندن بقیه پول و محاسبه درست کرایه اهمال می‌کنند. همچنین در زمینه‌هایی نظیر پول کهنه و پاره و موضوع پول خرد نیز شاهد نارضایتی قابل توجهی بین مسافران هستیم.
اما میزان رعایت هنجارهای اخلاقی توسط رانندگان تاکسی هم برای پرسش‌شوندگان اهمیت دارد و از آنجایی که رعایت ادب و احترام گذاشتن به شخصیت مسافران، ابتدایی‌ترین خواسته و مهم‌ترین دغدغه کسانی است که استفاده از این وسیله را به سایر وسایل نقلیه عمومی ترجیح می‌دهند نتایج حاصل از این نظرسنجی حکایت از نارضایتی نسبی شهروندان از رعایت هنجارهای اخلاقی توسط رانندگان تاکسی دارد؛ به‌گونه‌ای که تنها حدود 55 درصد پاسخگویان معتقدند که رانندگان تاکسی خیلی‌زیاد و نسبتاً زیاد به مسافران احترام می‌گذارند.
52 درصد نیز در حد زیاد معتقد به رعایت ادب در کلام و رفتار از سوی رانندگان هستند. حدود 47 درصد مسافران نیز رضایت خود را از تمیز بودن تاکسی‌ها اعلام کرده‌اند. این درصد در مورد تمیزی و مرتب بودن سر و وضع رانندگان کمتر از یک سوم یعنی تنها حدود26 درصد است که نشان از رضایت‌نداشتن مسافران از این موضوع دارد.
با افزایش میزان تحصیلات بر درصد کسانی که معتقدند رانندگان تاکسی هنجارهای اخلاقی را چندان رعایت نمی‌کنند، افزوده می‌شود و از 13 درصد در بین افراد زیر دیپلم، به 14 درصد در بین دیپلمه‌ها و 22 درصد در بین دارندگان تحصیلات عالی می‌رسد.
میزان برخورداری رانندگان از مهارت‌ها و آگاهی‌های مرتبط با شغل خود نیز از مواردی بوده که در این پژوهش مورد بررسی قرار گرفته است. 59 درصد پاسخگویان گفته‌اند که رانندگان تاکسی در حد خیلی زیاد یا نسبتاً زیاد واجد مهارت‌ها و آگاهی‌های لازم برای شغل خود هستند و 40 درصد میزان مهارت‌ها و آگاهی‌های رانندگان تاکسی را در حد خیلی کم یا نسبتاً کم دانسته‌اند.
بنا بر نظر آنها، رانندگان تاکسی در زمینه‌های آشنایی با نقاط مختلف شهر، مهارت رانندگی و اطلاعات فنی درباره خودرو در حد نسبتاً بالا و خیلی بالا دارای مهارت هستند. البته مردان بیشتر از زنان معتقدند که رانندگان تاکسی اصلا واجد مهارت‌ها و آگاهی‌های لازم برای این شغل نیستند و کسانی که کم و بیش رانندگان تاکسی را واجد این ویژگی می‌دانند در بین زنان 45درصد و در بین مردان 36درصد است.
ولی آیا به‌نظر شما رانندگان تاکسی از درآمد بالایی برخوردارند؟ براساس این نظرسنجی حدود 67 درصد از مردم معتقدند که این شغل درآمد بالایی دارد و تنها حدود 33 درصد قائل به «جایگاه و شان شغلی» برای تاکسیرانان بوده‌اند و حدود 27 درصد نیز اعتقاد دارند که این شغل دارای « مقبولیت و وجهه اجتماعی» است.
این یافته‌های آماری نشان می‌دهد که تحلیل‌های نادرست اجتماعی شهروندان از یکدیگر بیشتر از هر زمانی می‌تواند باعث ایجاد مشکلاتی در میان شهروندان شود و شاید میزان بی‌اعتمادی را در میان آنها افزایش دهد.
