«کمک‌های خانواده‌ها به مدارس کاملا داوطلبانه است و دریافت هر گونه وجه اجباری در مدارس غیرقانونی است و با آن برخورد می‌شود»، این جمله‌ای است که بارها از زبان مسئولان آموزش و پرورش شنیده‌ایم اما ماجرا همچنان ادامه دارد. سال‌هاست مدیران مدارس دولتی به‌دلیل کمبود منابع مالی ناچار هستند برای گذران امور واحدهای آموزشی تحت مدیریت خود از مادر و پدر دانش‌آموزان پول بگیرند، البته به باور مسئولان ارشد آموزش و پرورش این کمک‌ها داوطلبانه است! دریافت کمک‌های به‌اصطلاح داوطلبانه!
در مدارس دولتی به روندی کاملا عادی مبدل شده که به بهانه‌های مختلف مانند ثبت نام، کارنامه، کلاس‌های فوق‌برنامه و... انجام می‌شود. مدیران مدارس در این ماجرا مقصر نیستند، سرانه‌ای که به حساب مدارس واریز می‌شود بسیار ناچیز است و حتی کفاف هزینه‌های اولیه واحدهای آموزشی را نمی‌دهد و البته مدیران تنها از زمان تعطیلی مدارس تا آغاز مهر ماه باید دندان روی جگر بگذارند و از خانواده‌ها پول نگیرند تا انجمن اولیا و مربیان مدرسه تشکیل شود و پس از آن دریافت پول، ظاهری موجه پیدا می‌کند.
انکار آموزش و پرورش
اخیرا دریافت پول در برخی از مدارس به بهانه «کارنامه» شروع شده و طبق معمول انکار آموزش و پرورش را به‌دنبال دارد و باز هم سخنان تکراری که اغلب مادر و پدرها به آنها عادت کرده‌اند. برای نمونه اظهارات مدیرکل سازمان آموزش و پرورش شهر تهران درباره اخذ وجه تحت عنوان مشارکت‌های مردمی است که ضمن پذیرش تلویحی دریافت وجه در مدارس به ایسنا می‌گوید: «بارها درخصوص دریافت کمک‌های مردمی توسط مدارس به مدیران تذکر داده شده که اینگونه مشارکت‌ها باید کاملا داوطلبانه و بدون هیچگونه اجباری از سوی خود اولیای دانش‌آموزان اعطا شود و هرگونه دریافت پول در قبال ارائه کارنامه و موارد دیگر غیرقانونی است.»
سید علی یزدیخواه نیز مانند سایر مسئولان آموزش و پرورش بر نکته مهمی تأکید می‌کند: «چنانچه گزارشی از مدارس درخصوص دریافت‌های اجباری به سازمان آموزش و پرورش شهر تهران اعلام شود با آنها برخورد می‌شود.» البته وی اطمینان دارد که هیچ مادر و پدری حاضر نیستند برای شکایت از مدیر مدرسه فرزند خود درخصوص دریافت وجه به مناطق آموزش و پرورش یا سایر مراجع بروند. هر چند اخیرا خبرگزاری فارس در گزارشی نوشت: «در حالی امتحانات خرداد ماه دانش‌آموزان از اول این ماه آغاز می‌شود که برخی مدارس به بهانه بالا بودن هزینه‌های آب، برق، گاز و تلفن مدارس، تحویل کارت ورود به جلسه را منوط به پرداخت مبلغی با عنوان کمک هزینه از سوی دانش‌آموزان کرده‌اند.» در این گزارش به نقل از یک فرهنگی آمده بود: «آیین‌نامه‌ای وجود دارد که مدارس تنها از یک تیر تا یک مهر از دانش‌آموزان وجه نگیرند و در طول سال برای تامین هزینه‌های جاری مجاز به دریافت وجه هستند.»
سکوت نشانه رضایت نیست
در فرهنگ ایرانی معمولا از «سکوت» به «رضایت» تعبیر می‌شود اما در موضوع دریافت پول در مدارس دولتی یا خارج از ضوابط در مدارس غیردولتی ماجرا کاملا تفاوت می‌کند. در بحث مدارس اغلب پدر و مادرها سعی می‌کنند موضوع را در مدرسه حل و فصل کنند، زیرا اگر موضوع به‌مراتب بالاتر منعکس شود برای فرزندان آنها عواقبی به‌دنبال خواهد داشت که ترجیح می‌دهند دراین‌باره «سکوت» پیشه کنند. از سوی دیگر قانونی نانوشته در آموزش و پرورش وجود دارد؛ «پول بگیرید به شرطی که کسی اعتراض نکند.»
ممنوعیت دریافت شهریه تا مهرماه
وزیر آموزش و پرورش دیروز نیز همانند سال‌های گذشته بخشنامه ثبت‌نام دانش‌آموزان را صادر کرد. در این بخشنامه درباره دریافت پول در مدارس تأکید شده است:«دریافت شهریه و هرگونه کمک‌هزینه تحصیلی رسمی و اخذ تعهد به استثنای وجوه مربوط به بیمه و کتب درسی هنگام ثبت‌نام در مدارس دولتی ممنوع است.» همچنین دریافت هرگونه وجه برای کلاس‌های فوق برنامه، مجلات رشد یا امتحانات احتمالی تا پایان شهریور ممنوع است. همان‌طور که وزیر آموزش و پرورش تأکید کرده«دریافت شهریه و هرگونه کمک‌هزینه تحصیلی رسمی تنها به هنگام ثبت‌نام ممنوع است.»
