یکی از تفاوت‌هایی که می‌توان به آن اشاره کرد در نحوه زندگی است که اصلی‌ترین شاخصه‌های گروه‌های مردم را اعم از شهری، روستایی و عشایری رقم می‌زند. با شنیدن کلمات «کوچ» و «عشایر» شاید نام ایل‌هایی مانند بختیاری، قشقایی یا شاهسون نیز به یاد بیاید که با وجود مشکلات و تغییرات بسیار در سبک زندگی، همچنان به کوچ می‌پردازند و در این بین نام ایلات دیگر استان‌ها که بیشتر به یکجانشینی رو آورده‌اند، کمتر به ذهن می‌آید.
شاهسون
ایل‌های شاهسون (94درصد) و قره‌داغ ( حدود 1/5درصد) به همراه دو طایفه مستقل شاطرانلو و فولادلو گروه‌های اصلی عشایر در استان اردبیل را تشکیل می‌دهند. شواهد تاریخی گویای این مطلب است که ایل شاهسون اردبیل دومین و به قولی سومین ایل بزرگ کشور است و از 43 طایفه، 241 تیره و 1527 اوبه تشکیل شده است و یکی از بهترین نژاد‌های گوسفند موجود در کشور به نام نژاد مغانی و زیستگاه اصلی شتر دوکوهانه را به خود اختصاص داده است.
فصل کوچ تقریباً ثابت است ولی زمان دقیق آن را وضعیت هوا تعیین می‌کند. معمولا کوچ به ییلاق(تابستانه) در اوایل اردیبهشت‌ماه آغاز می‌شود تا قبل از آنکه مراتع یازلاق (بهاره) خشک شود، دام به آنها رسیده باشد. اما اگر زمستان، طولانی و سرد بود، کوچ به طرف ییلاق از اواخر اردیبهشت‌ماه آغاز می‌شود. معمولا ایل 10 تا 15 روز در انتظارگاه یازلاقی می‌ماند و بعد به سمت محل ییلاق که مرتفع‌تر است، حرکت می‌کند. عشایر و دام‌ها تا زمانی که بارش در کوه‌ها شروع شود در این ییلاق می‌مانند و از اواخر شهریور و مهر کم‌کم حرکت به سمت قشلاق شروع می‌شود اما ممکن است باز هم در استراحتگاه کوزلاخ (پاییزه) که کوهپایه‌ای‌تر است، بمانند و بعد به سمت قشلاق حرکت کنند.
مغانلوها از پارس‌آباد تا ییلاق مشگین‌شهر تقریبا 200کیلومتر و تا ییلاق سراب 330کیلومتر را با ماشین می‌روند. اوبای شکاری مثل تمام اوباهای دیگر برای جابه‌جا‌کردن دام‌هایش کامیون کرایه می‌کند. ییلاق تغامالوها و شکاری‌ها معمولا جنوب سراب و در فاصله اردبیل و مشگین‌شهر است. آنها از جاده اصلی پارس‌آباد- اردبیل تا دوراهی کنگر می‌آیند که از آنجا یک راه به طرف سراب و دیگری به سمت مشگین‌شهر می‌رود.
ییلاق‌های اصلی ایل شاهسون با تمام طوایفش می‌توان به سه بخش اصلی مشگین‌شهر، اردبیل و سراب تقسیم کرد. ییلاقات مشگین‌شهر شامل قره‌داغ یا گمله، ساری‌گونی یا مویل، دیبک‌لو، گول چغلو، هوشنگ میدانی، دوه بوینی، آدچمنی، چای گوزی؛ ییلاق اردبیل در سردابه و سرعین و باغرو و ییلاق قره گول در سراب می‌شود. اگر این شهرها به هم وصل شوند، مثلثی ایجاد می‌شود که سبلان با 4800 متر ارتفاع در وسط آن قرار می‌گیرد و کوهپایه‌های آن ییلاق اصلی شاهسون‌های اردبیل را تشکیل می‌دهد. این محدوده که به قول شاهسون‌ها حدود 500 تا 600هزار هکتار را دربرمی‌گیرد، مساحتی است دو برابر قشلاق آنها در دشت مغان.
شاهسون‌های اردبیل به‌دلیل آنکه در کوهپایه‌های سبلان اسکان می‌کنند، همیشه در نزدیکی آبگرم‌ها و چشمه‌هایی هستند که اگر خشک یا توسط مسافران آلوده نشده باشد، در دسترس آنهاست. تنها در داخل این مثلث حدود 20 چشمه آبگرم بزرگ و فعال و تقریبا به همین تعداد چشمه آب سرد وجود دارد.
علاوه بر این، در مسیر کوچ برخی از طوایف شاهسون، دریاچه «آت گولی» قرار دارد که در مسیر مشگین‌شهر به اردبیل و کمی بعد از روستای لنج‌آباد است. علاوه بر این، حاشیه رودخانه‌هایی که در مسیر کوچ قرار دارند، می‌تواند محلی برای استراحت باشد که «خیاوچای»، «قره‌چای» و شعبه‌های آن و «سامور چای» و تعدادی رود محلی از آن جمله هستند.
بختیاری
بنا بر یکی از نظریه‌های مورد قبول، هسته اصلی جامعه کوچ‌رو بختیاری بر پایه «مال» بنا شده است که شامل چندین سیاه‌چادر متشکل از برادران و عموزادگان است و در مراحل بعدی این ساختار به‌صورت عمودی،«اولاد»، «تَش»، «تیره»، «طایفه»، «باب» و «ایل» از گذشته تا‌کنون رواج داشته است. به احتمال زیاد وابستگی تیره‌ها و طایفه‌ها و ساختارهای بعدی عمدتا بر پایه هم‌جواری و هم‌پیمانی در جنگ و صلح یا مالیات‌دهی استوار است و تقسیم کلی این قوم به دو ایل «چهارلنگ» و «هفت‌لنگ» نیز آنچنان که از قول پیشینیان آمده بر پایه مالیات‌دهی استوار بوده است و نه وابستگی خونی.ایل بزرگ بختیاری در مناطق چهارمحالوبختیاری، اصفهان، خوزستان و لرستان ساکن هستند و در این بین کوچ بزرگ و کوچ کوچک را انجام می‌دهند. آنها از نیمه فروردین‌ماه تا اواخر اردیبهشت‌ماه از گرمسیر (شهرهایی در استان خوزستان) به منطقه سردسیر (ییلاق) در استان چهارمحالوبختیاری و دامنه‌های شمالی رشته کوه زاگرس نقل مکان می‌کنند و از اواخر شهریورماه تا اواسط آبان‌ماه همین مسیر را برمی‌گردند.
به‌طور کلی در بختیاری سه ایل‌راه وجود دارد که طولانی‌ترین آنها متعلق به چهارلنگ‌هاست. طول این ایل‌راه حدود 444 کیلومتر است که از منطقه سردشت در دزفول آغاز شده و به چناورد در سرحد می‌رسد. چهارلنگ‌ها هنگام کوچ بهاره این مسیر را در مدت زمان 27 تا 40 روز طی می‌کنند؛ البته در کوچ پاییزه به‌دلیل سراشیب‌بودن مسیر و کمبود آب و علوفه توقف کمتری در منزلگاه‌ها صورت می‌گیرد و در نتیجه این مدت‌زمان به‌مراتب کمتر می‌شود.تفاوت کوچ طوایف چهارلنگ در منزلگاه‌هاست. به طور کلی هر طایفه منزلگاه‌های مخصوص به‌خود را دارد که در بین تمام عشایر مشخص است. هفت‌لنگ‌ها دارای دو ایل‌راه هستند؛ یکی ایل‌راه بازفت که طول آن 271 کیلومتر است و از حوالی مسجدسلیمان آغاز شده، تا دره بازفت در دامنه کوهرنگ امتداد دارد. ایل‌راه دیگر به نام دزپارت معروف است که از حوالی شهرکرد آغاز و به حدود ایذه در گرمسیر (به طول 217 کیلومتر) منتهی می‌شود. مدت‌زمانی که هفت‌لنگ‌ها ایل‌راه خود را می‌پیمایند بین 16 تا 25 روز محاسبه شده است.
قشقایی
ایل قشقایی از بزرگ‌ترین ایلات کشور و استان فارس است. زبان مردم آن ترکی و شامل 6طایفه به نام‌های عمله، شش‌بلوکی، دره‌شوری، فارسیمدان، کشکولی بزرگ و کشکولی کوچک است. منطقه قشلاقی این ایل از لار در جنوب استان فارس شروع شده و در امتداد محور جنوبی استان تا حوالی گچساران در نزدیکی بهبهان ادامه می‌یابد. در بهار و تابستان طوایف گوناگون این ایل پس از طی مسافتی حدود 400 تا 500 کیلومتر به سردسیر می‌رسند. سردسیر این ایل، جز در مورد گروه کوچکی که در مشرق دشت ارژن (سرحد کوچک) ییلاق می‌کنند سرحد بزرگ واقع در مغرب اقلید و آباده تا حوالی شهرضا و کوه دناست.
