گرچه عده‌ای این جشنواره را تمام ظرفیت تئاتری کشور نمی‌دانند، با این حال این جشنواره با تمام فرازها و فردوهایی که داشته در این دوره از 16 بهمن‌ماه تا اول اسفند برگزار می‌شود.
مهم‌ترین رویداد تئاتری کشور، امسال با دبیری محمد حیدری برگزار می‌شود. او طی حکمی در 17 بهمن سال گذشته از سوی حسین پارسایی، رئیس مرکز هنرهای نمایشی آن زمان، به دبیری بیست و نهمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر منصوب شد. طبیعتا او سیاست‌های خودش را در این دوره از جشنواره پایه‌ریزی کرده است.
گرچه او در نخستین نشست خبری خود اعلام کرد که «ما بر دوش گذشتگان ایستاده‌ایم»، با این حال او هم در جایگاه دبیر جشنواره سیاست‌های خودش را با تمرکز بر دوره‌های گذشته لحاظ کرده است. آن‌طور که او اعلام کرده، در این دوره از جشنواره رویکرد علمی- پژوهشی و توجه جدی به ویژگی‌های اقلیمی و بومی و همچنین تولید آثار با رویکردهای اجتماعی معاصر، انعکاس ارزش‌های متعالی جامعه، تأکید بر توسعه و ارتقای تئاتر شهرستان‌ها و کشف استعدادهای گمنام و جوان تئاتر کشور، ترجمه و عرضه شیوه‌های بدیع و تأثیرگذار همراه با تمرکززدایی با رویکرد مشارکت بخش خصوصی از نکات اصلی این دوره از جشنواره خواهد بود.به این موارد دوسالانه شدن رادیو- تئاتر، مشارکت هزینه گروه‌های خارجی برای شرکت در جشنواره، بخش ویژه پیش‌بینی جایزه مردمی، برگزاری بازار تئاتر در شکل و شمایلی جدید، برگزاری جشنواره در شهرستان‌ها و چند مورد دیگر را اضافه کنید تا سیاست‌های جدید او مشخص شود. این قانون جشنواره تئاتر فجر است که هرسال با شکل و شمایلی تازه اجرا شود. از آنجایی که معمولا عمر هر دبیری تنها برای یک دوره تعریف شده و زمانی که کار برای دبیر به مرحله اجرای تجربه‌های گذشته می‌رسد، دبیری جدید منصوب می‌شود، دبیر جدید هم بدون اینکه به یاد بیاورد که بر دوش گذشتگان ایستاده است، تغییرات و تحولات تازه‌ای را ایجاد می‌کند تا مهم‌ترین رویداد تئاتری کشور همچنان بدون سیاست مشخص بماند.
مهمان عزیز است
بخش‌های متعدد جشنواره هر کدام ویژگی‌های خودش را دارد اما بخش مهمان جشنواره تئاتر فجر به‌دلیل حضور چهره‌های معروف تئاتری و بعضا سینمایی جذابیت خودش را دارد.در این دوره از جشنواره داریوش مهرجویی با نمایش «درس» اثر اوژن یونسکو و محمد رحمانیان پس از چند سال دوری از تئاتر با نمایش «هامون بازها» جزء پر خبر‌ترین کارهای جشنواره بوده‌اند.
در این بخش محمد چرمشیر با 2نمایشنامه «کمی تاب بخوریم» و «نامه‌هایی به تب» به‌عنوان پرکارترین نمایشنامه‌نویس و بهروز غریب‌پور با کارگردانی «اپرای عروسکی مکبث»، «اپرای عروسکی مولوی» و «اپرای عروسکی رستم و سهراب» به‌عنوان پرکارترین کارگردان در بخش مهمان شناخته شده‌اند.
نمایشنامه‌های ایرانی در اولویت
امسال حمید شاه‌آبادی، معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تأکید کرد که بهتر است نمایشنامه‌های ایرانی در طول سال اجرا شود؛ سخنی که بازتاب‌های متعددی داشت. با این حال به‌نظر می‌رسد که سیاست جشنواره امسال تئاتر فجر با تأکید بر نمایشنامه ایرانی شکل گرفته است. امسال در جشنواره تئاتر فجر از بین 145 اثر شرکت‌کننده، 131 اثر را کارگردانان ایرانی روی صحنه می‌برند که از این بین 121 متن ایرانی است و 10 نمایشنامه خارجی از سوی کارگردانان ایرانی انتخاب شده‌اند و طبق همه ساله بازیگران مشترک باعث شده‌اند که مسئولان برای برنامه‌ریزی به مشکل بربخورند. در این دوره از بین 67 اثر 39 بازیگر در کارها مشترکند.
رقابتی در 4 بخش
این جشنواره گاه به‌صورت رقابتی برگزار می‌شود و گاه به‌صورت غیررقابتی. امسال ظاهرا تئاترهای ایرانی قرار نیست امکان رقابت با یکدیگر را داشته باشند. با این حال 4 بخش تئاتر خیابانی، عکس و پوستر، بخش بین‌الملل و برگزیده کانون ملی منتقدان تنها بخش‌های رقابتی جشنواره تئاتر فجر محسوب می‌شوند.
مردان سیاست به کمک جشنواره می‌آیند
در این دوره از جشنواره شورای سیاستگذاری با حضور مدیران و مسئولان فرهنگی تشکیل شده تا برای تئاتر تصمیم‌های مؤثری بگیرند؛ هرچند اسامی این اشخاص زمانی مشخص شد که تمام بخش‌های جشنواره و اسامی کارها مشخص شده بودند اما دبیر جشنواره حضور این افراد را در حل مشکلات تئاتری مؤثر دانست.
با این حال، این تمام حضور مردان سیاست در جشنواره تئاتر فجر نیست. علیرضا دهقان، عضو کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی اعلام کرده که مجلس آمادگی کمک به جشنواره تئاتر فجر را دارد و دولت و مجلس باید تا آنجا که می‌توانند، تئاتر را حمایت کنند.
به گفته او، این جشنواره برای مجلس بسیار مهم است. صحبت‌های این نماینده برای اهالی تئاتر می‌تواند نوید‌بخش باشد؛ «اگر مشکلی و موردی باشد، ما این آمادگی را داریم که کمک کنیم زیرا مجلس ردیف بودجه برخی موارد را که زیرساختی به‌نظر می‌رسد، در اولویت خاصی قرار می‌دهد و نگاهمان در هنر و کار تئاتر هم به‌صورت زیرساختی است و نگاه ویژه‌ای به آن داریم.»همچنین او از وزارت ارشاد خواسته که بهای بیشتری به جشنواره تئاتر فجر بدهد و تنها به این جشنواره اکتفا نکند.
پیش از این هم شهرداری تهران و سازمان فرهنگی- هنری شهرداری تهران برای برگزاری باشکوه جشنواره بینالمللی تئاتر فجر اعلام آمادگی کرده بودند.
سیاست بر پاشنه مشارکت می‌چرخد
برخلاف تمام جشنواره‌های معتبر دنیا که شرکت گروه‌های تئاتری منوط به تقبل مخارج سفر و هزینه‌های جانبی آن است، در جشنواره تئاتر فجر همواره مخارج گروه‌های خارجی و دستمزد آنان از سوی ستاد جشنواره پرداخته می‌شود تا آنان در جشنواره شرکت کنند. در این مدت شاید بتوان کمتر نمایش خارجی را به یاد آورد که ارزش این همه هزینه را داشته باشد؛ گروه‌های شرکت‌کننده معمولا از گروه‌های درجه 3 و 4 تئاتری بودندکه گویی برای پر کردن آمار جشنواره دعوت می‌شدند. اما سیاست جدید امسال بر پاشنه دیگری می‌چرخد.
از ابتدا محمد حیدری اعلام کرد که در بخش بین‌الملل اگر بخواهیم آثار خوبی داشته باشیم، مستلزم برنامه‌ریزی بلندمدت و چند‌ساله هستیم؛ چرا که گروه‌های خوب و معتبر برای 2 تا 3 سال آینده خود برنامه‌ریزی کرده‌اند، با این همه ما امسال 2 تا 3 کار ویژه در بخش ویژه بین‌الملل خواهیم داشت.
او تأکید کرد:«تمام گروه‌های انتخاب شده در بخش بین‌الملل از کشورهای شناخته‌شده دنیا در عرصه تئاتر هستند، چون ما جشنواره را در سطح بالایی می‌دانیم و هر گروه خارجی را به جشنواره دعوت نکرده‌ایم.»در این دوره 14 گروه نمایشی خارجی از کشورهای ایتالیا، جمهوری چک، روسیه، سوئیس، چین، آلمان، کره‌جنوبی، کانادا، یونان، لهستان و استونی حضور دارند. اما نکته مهم در این بین مشارکت گروه‌های خارجی در پرداخت هزینه‌هاست. حسین مسافرآستانه، رئیس مرکز هنرهای نمایشی به این نکته اشاره کرده است که بخشی از هزینه‌ها توسط ستاد جشنواره و بخش دیگر از جانب کمپانی مربوط به کشور گروه شرکت‌کننده تأمین می‌شود. او دلیل این‌کار را افزایش استقبال گروه‌های حرفه‌ای دانست. این مشارکت تا خرید بلیت هم پیش رفته است تا هرگز با تئاتر ایران با دیدی تحقیرآمیز برخورد نشود.البته نوید همه‌ساله دبیران دوره‌های مختلف جشنواره حضور گروه‌های برتر خارجی است؛ گروه‌هایی که حضورشان می‌تواند برای تعامل با هنرمندان ایرانی روند مثبتی تلقی شود و دیدن کارهایشان برای دانشجویان ایرانی کلاس درس محسوب شود؛ اتفاقی که تاکنون کمتر شاهد آن بوده‌ایم. حال باید دید با این سیاست جدید که سیاست درستی هم محسوب می‌شود، آیا گروه‌های خارجی، جشنواره تئاتر فجر را جدی می‌گیرند و آثار درجه یک خود را برای جشنواره آماده می‌کنند تا با اجرای کارهای حرفه‌ای، دیدی حرفه‌ای به جشنواره تئاتر فجر پیدا کنند؟
جایزه مردمی
سال‌هاست که جشنواره تئاتر فجر شعار تئاتر برای همه را سرلوحه سیاست‌های خود قرار داده است. امسال هم این شعار به نوعی در بخش‌های مختلف رواج دارد؛ از جمله می‌توان به جایزه مردمی اشاره کرد.
ستاد برگزاری بیست‌ونهمین جشنواره بینالمللی تئاتر فجر به‌منظور توجه به رأی و نظر تماشاگران و توجه بیشتر هنرمندان به نیازهای فکری، معنوی و فرهنگی مخاطبان، همزمان با برگزاری جشنواره اقدام به‌نظرسنجی خواهد کرد و سرانجام نمایش منتخب از سوی تماشاگران در روز اختتامیه اعلام خواهد شد. برگزیده این بخش علاوه بر دریافت تندیس جشنواره در اولویت اجرای عمومی قرار خواهد گرفت.
