احمد شیبانی، معاون غذا و داروی وزارت بهداشت چند روز قبل خبر از نصب برچسب اصالت بر لوازم آرایشی و بهداشتی، برای جلوگیری از تقلب و قاچاق این لوازم را داد.
ایران سومین کشور مصرف‌کننده لوازم آرایشی در خاورمیانه است و بنابر برآوردهای غیررسمی ۲۵ تا۳۰درصد کل این محصولات تولیدات کشورهای دیگر است.
براساس ماده ۱۱ قانون مواد خوردنی، آشامیدنی، آرایشی و بهداشتی، باید روی تمام اقلام خارجی برچسب فارسی‌نویس نام محصول، نام تجارتی، تاریخ تولید و انقضا، شماره مجوز ورود از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و نام شرکت وارد‌کننده درج شده باشد و اقلام خارجی بدون برچسب فارسی‌نویس به دلیل احتمال تقلبی بودن حتی اگر دارای نام‌های معروف باشند غیرقابل مصرف هستند، ضمن اینکه خرید و فروش هر نوع دارو به هر شکل خارج از داروخانه اکیداً ممنوع است. کارشناسان می‌گویند مواردی همچون شماره‌ثبت، شماره بهره‌برداری و بارکد به هیچ عنوان نشانه مجوز تولید بهداشتی نیست و مواد آرایشی و بهداشتی حتماً باید دارای پروانه ساخت یا مجوز رسمی ورود از وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی باشند و به تاریخ انقضای این مواد نیز توجه شود.
همچنین وضعیت ظاهری تمام اجناس آرایشی- بهداشتی باید کاملا مناسب باشد و هرگونه تغییر رنگ، بو و تغییر حالت فیزیکی نشانه عدم‌مطابقت با ویژگی‌های مربوطه آن جنس است و این‌گونه مواد غیرقابل مصرف هستند.مندرجات وزارت بهداشت روی مواد وارداتی به سه شکل برچسب، مهر (مانند درج تاریخ تولید و انقضای مواد) یا به‌صورت فارسی‌نویس روی برچسب اصلی ظرف است که نوع اخیر، بهترین نوع ممکن برای غیرتقلبی بودن آن است.با این حال، یکی از کارشناسان وزارت بهداشت در پاسخ به این سؤال همشهری که اصلا چرا وزارت بهداشت به مواد وارداتی غیرپلمب مجوز ورود می‌دهد گفت: چگونگی عرضه مواد تولید شده به عهده خود شرکت تولیدکننده آن محصول است و ما نمی‌توانیم برای آنها چارچوب و ضابطه‌ای تعریف کنیم اما مصرف‌کنندگان مختارند که محصولات پلمب‌شده را بخرند یا نخرند.
قاچاق چمدانی لوازم بهداشتی و آرایشی
به گفته معاون غذا و داروی وزارت بهداشت، تجربه نصب برچسب اصالت دارو موجب کنترل خوب بازار 2هزار و 500 قلمی دارو شده و امیدواریم نصب این برچسب بر لوازم آرایشی و بهداشتی نیز موجب کنترل قاچاق و شبیه‌سازی بازار 11هزار قلمی لوازم آرایشی و بهداشتی بشود.
وی با اشاره به قاچاق چمدانی لوازم بهداشتی و آرایشی به کشور، گفت: متأسفانه ارائه مجوز ورود لوازم بهداشتی و آرایشی به کشور از سوی برخی سازمان‌ها، بازار این کالاها را با ناهمگونی بسیار همراه کرده و باید برای نظارت و کنترل بیشتر این وضعیت با کمک مجامع صنفی و ارگان‌های ذی‌ربط دیگر اقدام کرد. شیبانی جعل آرم وزارت بهداشت روی برخی از لوازم بهداشتی و آرایشی را اقدامی غیرقانونی و قابل پیگرد اعلام کرد و به متخلفان هشدار داد چنین مواردی به‌طور جدی از سوی سازمان غذا و دارو تحت پیگرد قرار می‌گیرد.
مردم، بازرسان وزارت بهداشت می‌شوند
دکتر محمدرضا شانه‌ساز، مدیرکل نظارت بر امور دارو و مواد‌مخدر وزارت بهداشت، در این خصوص گفت: از ابتدای سال گذشته برخورد با قاچاق دارو را به‌طور ویژه آغاز کردیم و در دانشگاه‌های علوم پزشکی در این زمینه ستاد ویژه‌ای شکل گرفت که بخش عمده‌ای از کار ما اطلاع‌رسانی به مردم بود.
به گفته وی، درکشورما داروهای تقلبی و قاچاق کمتری داریم و این مهم به‌دلیل همکاری مردم و سطح اطلاعات بالای آنهاست که موجب شده ما به این موفقیت دست یابیم. در بحث سامانه اصالت دارو بار اصلی آن را مردم به دوش می‌کشند و همه مردم در این طرح بازرسان وزارت بهداشت می‌شوند و خود مردم هستند که تشخیص می‌دهند در داروخانه اگر کالای خارجی برچسب مربوطه را نداشت، باید حتما از مسئول فنی آن مرکز دلیل آن را جویا شوند تا احیانا آن را مصرف نکنند.
فریب تبلیغات ماهواره‌ای را نخورید
شانه‌ساز با اشاره به اینکه از صدا‌و‌سیما و جراید درخواست داریم تا در زمینه داروهای قاچاق و تقلبی و سامانه اصالت دارو و‌لوازم بهداشتی و آرایشی اطلاع‌رسانی بیشتری داشته باشند، اظهار داشت: بحث تبلیغات ماهواره‌ای در این خصوص مسئله‌ای است که به‌صورت مکرر در فرصت‌های مقرر آن را به مردم اطلاع دادیم و از آنها تقاضا داریم که به تبلیغات غیر از رسانه ملی و مطبوعات داخلی اعتماد نکنند، زیرا این شبکه‌ها اغلب درباره اطلاع‌رسانی که انجام می‌دهند، پاسخگو نیستند.
در این شبکه‌های ماهواره‌ای تنها شماره تلفن‌های همراه اعلام می‌شود و فروشندگان دارو مشخص نیستند و هیچ دسترسی به آنها وجود ندارد و این مسئله نگرانی اصلی است. مردم در این راستا می‌توانند کمک بسیاری کنند و خود حلال مسئله باشند. انتظار داریم که مردم درصورت مشاهده داروی قاچاق و غیرقانونی که برچسب اصالت را ندارد به معاونت غذا و داروی دانشگاه‌های علوم پزشکی سراسر کشور و یا از طریق شماره تلفن‌های مربوطه اطلاع‌رسانی لازم را انجام دهند تا در این زمینه ارزیابی‌هایی انجام و بررسی شود که چرا این داروها در داروخانه وجود دارد.
به گفته این مقام مسئول، با توجه به موقعیت جغرافیایی ایران و مرزهای اطراف ما رقم داروی قاچاق و تقلبی زمان شروع طرح بالای 20درصد بود، اما امروز این رقم زیر 10درصد است.
تنها برچسب کافی نیست!
درحالی که مسئولین وزارت بهداشت کشورمان اجرای طرح برچسب اصالت را موفق ارزیابی می‌کنند، دبیر انجمن داروسازان نسبت به خرید محصولات آرایشی - بهداشتی وارداتی، حتی در صورتی که برچسب وزارت بهداشت و درمان را داشته ولی پلمب نباشند هشدار داد.
دکتر سید جمال سعید واقفی، در گفت‌وگو با همشهری، ضمن بیان اینکه وجود محصولات غیراستاندارد بهداشتی یک ضعف برای وزارت بهداشت و درمان کشور است که ارتباط مستقیم با سلامت مردم دارد، افزود: مواد آرایشی- بهداشتی که حتی از کانال‌های رسمی و با مجوزهای وزارت بهداشت و درمان وارد کشور می‌شوند و بسته‌بندی پلمب شده ندارند به‌راحتی توسط افراد سودجو تخلیه و با مواد دیگری پر‌می‌شوند که ممکن است عوارض بسیار بدی را به دنبال داشته باشند.
دکتر واقفی گفت: متأسفانه این موارد برای خود ما که متخصص در این حوزه هستیم به دلیل تشابه رنگ و غلظت و شکل و... قابل تشخیص نیست و مصرف‌کنندگان که هیچ آگاهی از کم و کیف این مواد ندارند و به صرف دیدن برچسب وزارت بهداشت روی آنها، اعتماد کرده و خریداری می‌کنند.
دبیر انجمن داروسازان با بیان اینکه مواد وارداتی آرایشی- بهداشتی که امروزه مصرف بسیار بالایی نیز در جامعه ما پیدا کرده‌اند حتما باید پلمب داشته باشند و وزارت بهداشت به واردکنندگانی که این مسئله را رعایت نمی‌کنند نباید مجوز ورود صادر کند، افزود: البته حتی محصولاتی که بسته‌بندی پلمب هم دارند گاهی توسط افراد سودجو و متخلف باز شده و محتویات آن با مواد دیگری جایگزین و مجددا پر شده و پلمب می‌شوند چه رسد به اینکه مواد اصلا پلمب نباشند.وی گفت: در برخی موارد متخلفان حتی قالب ظرف و برچسب مواد خارجی را ساخته و با موادی بسیار متفاوت با آنچه روی ظرف درج شده است پر می‌کنند که این مسئله سلامت مردم را تهدید می‌کند درحالی‌که آنان با پرداخت هزینه‌های بسیار زیاد برای تهیه مواد خارجی و با اطمینان از برچسب وزارت بهداشت باز هم معلوم نیست واقعا چه مصرف می‌کنند.
وی از مردم درخواست کرد، تا برای حفظ سلامت و جلوگیری از ابتلا به بیماری‌های پوستی، آلرژی و... هنگام خرید و مصرف اقلام آرایشی و بهداشتی از خرید هر گونه اقلام بدون پروانه ساخت معتبر با مجوز ورود از وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و همچنین مواد غیرپلمب جداً خودداری کنند.
