در این انتخابات خانم سگولن رویال توانست با اختصاص بیش از 60 درصد آرا رقبای خود یعنی دوینیک استراس- کان، وزیر سابق دارایی و لوران فابیوس، نخست‌وزیر سابق را شکست دهد.
این دو نفر به ترتیب 21 و 19 درصد از آرا را کسب کردند. خانم رویال موفق شد در 101 فدراسیون منطقه‌ای حزب از مجموع 104 فدراسیون حائز اکثریت شود. در این انتخابات، بیش از 80 درصد از 771/218 عضو حزب سوسیالیست که ثبت‌نام کرده بودند، به پای صندوق‌های رأی رفتند.
دلایل محبوبیت خانم رویال
سگولن رویال که تا چندی پیش در صحنه سیاست فرانسه چهره‌ای گمنام بود، توانست رقبای صاحب‌نام و کهنه‌کار خود را در حزب سوسیالیست از میدان به در کند. به‌راستی راز موفقیت او در چیست؟
صرف نظر از روش‌های تبلیغاتی جذاب او، آن‌چه خانم رویال را به چهره‌ای محبوب تبدیل کرده است، عدم تعلق وی به حلقة نخبگان سنتی حاکم است. در واقع، خانم رویال نماد گسست از گذشته است؛ گذشته‌ای که رنگ فریب و وعده‌های پوچ و توخالی را با خود دارد.
مشکلات اقتصادی و اجتماعی موجود در فرانسه که جامعه این کشور را به سرحد بحران رسانده است، سوء مدیریت و بی‌تدبیری و عدم درایت رهبران سیاسی فرانسه را بیش از پیش آشکار کرده است.
ناآرامی‌های گسترده در حومه شهرهای بزرگ در پاییز 2005، تظاهرات وسیع علیه قانون استخدام جوانان در بهار 2006 و نیز رأی منفی مردم فرانسه به قانون اساسی اروپا از جمله نشانه‌های بی‌اعتمادی مردم به نخبگان حاکم است.
این روند برای نخستین بار به‌طور جدی در جریان انتخابات ریاست جمهوری 2002 نمایان شد؛ انتخاباتی که در آن ژان ماری لوپن، رهبر حزب دست راستی افراطی جبهه ملی توانست با کسب آرایی بیش از لیونل ژوسپن، نخست‌وزیر وقت و نامزد حزب سوسیالیست، به مرحله دوم راه یابد.
جامعه فرانسه امروز با مشکلاتی عظیم مانند بیکاری گسترده، بحران هویت فرانسویان مهاجرتبار، در معرض خطر قرار گرفتن نظام تأمین اجتماعی، ناامنی در شهرها، بیگانه‌هراسی و نژادپرستی روبرو است.
این مشکلات سبب شده تا بدنه اصلی جریان‌های سیاسی در فرانسه در معرض اعتراض و سوءظن شدید مردم قرار گیرند. درست در چنین شرایطی است که چهره‌ای مانند خانم رویال نظرها را به سوی خود جلب می‌کند.
خانم رویال دانش‌آموخته «مدرسه ملی مدیریت» (ENA) یعنی محل پرورش نخبگان سیاسی فرانسه است. او در زمان دولت‌های سوسیالیست، تصدی وزارتخانههای کم‌اهمیت محیط زیست، آموزش و پرورش و خانوادة کودکان و معلولان را داشته و نمایندگی مجلس ملی فرانسه را در کارنامه خود دارد و هم‌اکنون نیز ریاست شورای منطقه‌ای، پواتو – شارانت را بر عهده دارد. با این حال نمی‌توان او را در حلقه اصلی نخبگان سیاسی جای داد. او توانسته است با عبور از سد الیگارشی حزبی حلقه نخبگان را بشکند.
از سوی دیگر، خانم رویال دارای ویژگی‌هایی است که او را از سایر رقبا متمایز می‌سازد و می‌تواند سبب غلبه او بر رقیب احتمالی خود نیکلاسارکوزی شود، خانم رویال، مشی عمل‌گرایی را دنبال می‌کند و روش او مبتنی بر پیروی از راه‌حل‌هایی است که کارآمدی خود را به اثبات رسانده‌اند.
او همچنین در پی آن است که رأی دهندگانی را که از وضع موجود ناراضی هستند، صرف نظر از این که به چه جناحی تعلق خاطر دارند، به سوی خود جلب کند. از همین رو، رهبران قدیمی حزب سوسیالیست از این نگران هستند که خانم رویال از اصول و آرمان‌های سوسیالیستی دور شود. برخی از صاحب‌نظران، روش او را با سیاست‌های بلر در بریتانیا مقایسه می‌کنند که راه و رسم جدیدی را در حزب کارگر باب کرد.
به‌طور کلی، در کارزار انتخاباتی، خانم رویال از چندین امتیاز برخوردار است. او در درجه نخست، تجسم امید به انجام تغییرات نسلی است؛ تغییراتی که از مدت‌ها پیش، انتظار آن می‌رفت. اینک با ورود خانم رویال به صحنه سیاست، امیدها برای روی کار آمدن نسل جدیدی از رهبران احیا شده است.
او همچنین پاسخگوی نیاز به گسست از گذشته است و قادر است مرهمی برای سرخوردگی‌های فرانسویانی باشد که دیگر اطمینانی به نخبگان سیاسی، چه چپ و چه راست، ندارند.
زندگی سیاسی خانم رویال
خانم رویال فعالیت‌های سیاسی خود را با پیوستن به حزب سوسیالیست در سال 1978 آغاز کرد. او با یکی از همکلاسی خود در مدرسه ملی مدیریت به نام فرانسوا اولاند، زندگی مشترک خود را شروع کرد.
اولاند در حال حاضر در مقام دبیرکلی حزب سوسیالیست فعالیت می‌کند. حاصل این زندگی مشترک، دو پسر و دو دختر است. خانم رویال برای نخستین بار در سال 1988 به پارلمان فرانسه راه یافت. خط‌مشی سیاسی او از هنگام عضویت در پارلمان آشکار شد. او همواره عمل را بر حرف ترجیح می‌داد و به جای دادن شعارهای ایدئولوژیک، بیشتر تمایل داشت که آستین‌ها را بالا بزند و در جهت بهبود وضعیت مردم حوزه انتخاباتی خود بکوشد.
وی هنگامی که تصدی وزارتخانههای محیط زیست، آموزش و پرورش و نیز خانواده، کودکان و معلولان را بر عهده داشت، عمل‌گرایی و مهارت خود را در متصل کردن مسائلی که جنبه محلی دارند به مسائل کلی، نشان داد.
او همچنین با چیره‌دستی توانست فعالیت‌های حرفهای خود را با اتفاقات زندگی خصوصی‌اش پیوند بزند. او در همان حال که مدافع آزادی زنان است، تلاش می‌کند تا بر وظایف خود به عنوان مادر در خانواده نیز تأکید کند. این ویژگی، بر محبوبیت او نزد عامه مردم افزوده است و در عین حال تا حدودی موجبات آزردگی فمینیست‌ها را نیز فراهم آورده است.
تاکتیک‌های انتخاباتی
خانم رویال در مبارزات انتخاباتی خود در درون حزب سوسیالیست تلاش کرد با برقرار کردن ارتباط مستقیم با مردم و با استفاده از اینترنت، حمایت مردم را بیش از پیش جلب کند.
هواداران او که به «رویالیست‌ها» معروف هستند، معتقدند او تنها کسی است که در انتخابات ریاست جمهوری، توان شکست دادن نیکلا سارکوزی رقیب جناح راست را دارد.
شعار مورد علاقه او در جریان این مبارزات، «دموکراسی مشارکتی» بوده است. دموکراسی مشارکتی، راه جدیدی برای مقابله با سرخوردگی فزاینده رأی‌دهندگان تلقی شده است، مخالفان خانم رویال در هر دو جناح راست و چپ، از این شعار انتخاباتی او به عنوان جلوه‌ای از پوپولیسم فرصت‌طلبانه یاد کرده‌اند.
در همین راستا، خانم رویال پیشنهاد کرده است که یک هیأت نظارت مردمی برای جلوگیری از انحرافات سیاستمداران تشکیل شود که در واقع حرکتی برای شکستن سلطه و تمرکز دولت و تشریک مساعی مردم به حساب می‌آید.
در خصوص مقابله با جرم و بزهکاری در میان جوانان نیز که از جمله مسائل مهمی است که جامعه کنونی فرانسه با آن دست به گریبان است، خانم رویال پیشنهاد کرده که جوانان خاطی به اردوگاه‌های نظامی فرستاده شوند.
او همچنین خواستار تجدیدنظر در قانون 35 ساعت کار در هفته شده است که همواره از جمله دستاوردهای افتخارآمیز حزب سوسیالیست به شمار می‌آمده است. به همین دلیل نیز خانم رویال مورد انتقاد شدید کادر رهبری حزب قرار گرفت.
از سوی دیگر، جنسیت مؤنث او و زندگی دشوارش در دوران کودکی که تحت سرپرستی پدری سختگیر روزگار می‌گذرانده، بر محبوبیت او افزوده است. از نظر بسیاری از فرانسویان، او فردی است خارج از حلقه نخبگان که به خوبی توانسته است با مردم ارتباط برقرار کند. روش او برای حل مسائل و مشکلات جامعه فرانسه، این بوده که در درجه اول به حرفهای مردم گوش فرا دهد، چرا که مردم خود بهترین کارشناسان برای تشخیص نارسایی‌ها و ارائه راه‌حل برای آن‌ها هستند.
هر چند مخالفان خانم رویال تلاش کرده‌اند بر بی‌تجربگی او به‌ویژه در زمینه سیاست خارجی و امور بین‌المللی به عنوان یک نقطه ضعف عمده انگشت نهند، اما درجه بیزاری و سرخوردگی مردم از نخبگان سنتی، به حدی است که این نقطه ضعف در پیش چشمان آنان بسیار کوچک جلوه می‌کند.
فرجام
با پیروزی قاطع خانم سگولن رویال در انتخابات حزب سوسیالیست برای معرفی نامزد ریاست جمهوری که بلافاصله مورد پذیرش رقبای حزبی او قرار گرفت، اینک حزب سوسیالیست، بار دیگر خود را در موضعی احساس می‌کند که می‌تواند قدرت را در فرانسه در دست بگیرد.
نامزد این حزب در انتخابات ریاست جمهوری از ویژگی‌هایی برخوردار است که برای رأی دهندگان سرخورده از سیاست و بازی‌های سیاسی نخبگان سنتی، بارقه‌ای از امید ایجاد کرده است. اینک چهره‌ای جدید پا به عرصه سیاست نهاده است که نماینده نسل جدیدی از سیاستمداران است و تمام امیدها به این نسل جدید بسته شده است تا مشکلات اقتصادی و اجتماعی جامعه فرانسه حل شود و یا دست‌کم کاهش یابد.
در شرایطی که قشر جوان در فرانسه چندان آینده امیدبخشی برای خود متصور نمی‌بیند و جامعه دستخوش بحران اجتماعی گسترده‌ای است که آشکارترین نهاد آن، افزایش ناامنی و خشونت در محیط‌های شهری است، میل به تغییر، بیش از هر زمان دیگری در دل مردم موج می‌زند.
تغییر شرایط موجود و گسست از گذشته، شعاری است که اکنون از دهان خانم رویال خارج می‌شود و مخاطب فراوانی نیز در میان مردم پیدا کرده است. حال باید منتظر ماند تا با مشخص شدن نامزد حزب اتحاد جنبش مردمی (UMP) صحنه کارزار انتخاباتی در فرانسه شکل روشن‌تری به خود بگیرد.
* پژوهشگر مرکز تحقیقات استراتژیک
