با این حال عوامل زیادی وجود دارند که می‌توانند بازگشت روسیه به افغانستان را ناممکن کنند زیرا خاطرات اشغالگری روس‌ها هنوز در اذهان مردم افغانستان زنده است و مناظر خرابی و ویرانی که روس‌ها برجای گذاشته‌اند همچنان قابل رویت است. منتها دولت‌های آمریکا و افغانستان ترجیح داده‌اند برای ایجاد امنیت از روسیه بخواهند که باردیگر در این کشور حضور یابد زیرا فقط روسیه است که می‌تواند به تجارت و قاچاق مواد‌مخدر که به منبع درآمد اکثریت ساکنان افغانستان تبدیل شده خاتمه دهد.
خصوصاً اینکه طالبان برای ادامه جنگ به درآمدهای حاصله از قاچاق مواد‌مخدر اتکا دارد.درآمدهای حاصله از مواد‌مخدر در افغانستان 18میلیارد دلار در سال برآورد شده است. قاچاق مواد‌مخدر افغانستان که در درجه اول از گذرگاه‌های روسیه و پس از آن از طریق دیگر همسایگان افغانستان مانند پاکستان صورت می‌پذیرد، همکاری با مسکو و دستگاه‌های امنیتی‌‌اش را به امری ضروری تبدیل کرده‌است.
روسیه با توجه به شبکه اطلاعاتی گسترده‌ای که در آسیای میانه دارد می‌تواند به‌صورتی کاملاً اثر‌گذار در جنگ علیه مواد‌مخدر وارد عمل شود.
روسیه برای محو خاطرات بد گذشته از ذهن افغان‌ها باید در بازسازی و متحول ساختن بخش‌های گاز و نفت و معادن، شرکتی فعال داشته باشد.
اکنون روسیه 142 طرح در زمینه‌های انرژی برقابی و آبیاری به ارزش 500میلیون دلار را در افغانستان در دست اجرا دارد.شرکت نفتی غول‌پیکر«روس تفت» قراردادی به ارزش 350میلیون‌دلار در زمینه یافتن نفت و گاز در افغانستان امضا کرده است.روس‌ها همچنین متعهد شده‌اند که در زمینه مسافرت‌های هوایی تسهیلات لازم را در افغانستان تأمین کنند.
واشنگتن درصدد است که اوضاع منطقه و وضعیت داخلی افغانستان را هرچه زودتر طبق دلخواه خود تنظیم کند زیرا قرار است که از ژوییه 2011 خروج نظامیان خود از افغانستان را آغاز کند.
واشنگتن بعد از 8سال جنگ علیه القاعده و طالبان اکنون به این نتیجه رسیده که افغانستان و عراق راه‌حل نظامی ندارند و به همین دلیل است که به‌دنبال یافتن راه‌حل‌های سیاسی و دستیابی به تفاهم امنیتی با مسکو در مورد موضوع امنیت کشورهای آسیای میانه برآمده است.
طی مذاکرات سال گذشته میان اوباما و مدودف هردو رئیس‌جمهوری به توافق رسیدند که در زمینه مبارزه با مواد‌مخدر، کشاورزی و تجارت قاچاق مواد‌مخدر کمیته‌های امنیتی مشترکی متشکل از کارشناسان 2 کشور به‌وجود آید زیرا آفت مواد‌مخدر هردو جامعه روسیه و آمریکا را به‌طور جدی مورد تهدید قرار داده است.
واشنگتن همچنین سخت در تلاش است که با رهبران میانه‌روی طالبان و رهبران قبایل و مناطق یاری رسان به گروه‌های تندروی اسلامی آشتی کند و آنها را با اعلام عفو‌عمومی و بر زمین‌گذاردن سلاح برای ورود به ساختار دولت و ارتش ترغیب کند.واشنگتن با حمایت از دولت حامد کرزی درصدد است که سلطه خود را در خارج از کابل نیز توسعه دهد و برای این کار قبول کرده که آموزش و مسلح ساختن نیروهای امنیتی و نظامی را برعهده گیرد.
آمریکا به خوبی آگاه است که دولت حامد کرزی با اینکه مورد اتهام و انتقاد است ولی در حال حاضر تنها گزینه قابل‌قبول در افغانستان به شمار می‌آید.
داستان‌های فساد و رشوه‌خواری دولت افغانستان موجب برانگیخته شدن خشم پنتاگون و کاخ‌سفید شده است. همین امر موجب شد که حامد کرزی برای ترمیم چهره دولت و اعتماد‌سازی مجدد و گرفتن تضمین برای ادامه کار به لندن و واشنگتن سفر کند. واشنگتن پس از آنکه سخنان حامد کرزی را شنید و از آنجا که راه دیگری فرا روی ندارد تصمیم گرفت از دولت افغانستان از نظر مالی و نظامی و راهبردی حمایت کند.
مسکو با بی‌صبری بازگشت به افغانستان را انتظار می‌کشد تا بتواند هم نفوذ و مشروعیت گذشته را به‌دست آورد و هم اینکه هم چون آمریکا و اروپا و چین بتواند از کیک افغانستان سهمی به‌دست آورد.
روسیه بلافاصله پس از دریافت چراغ سبز آمریکا برای ورود به افغانستان، ویکتور ایوانف معروف به سزار مواد‌مخدر که یکی از مردان اطلاعاتی روزهای اشغالگری اتحاد شوروی سابق علیه افغانستان است را مأمور این کار کرد و حمایت واشنگتن و دولت افغانستان را به او نیز ابلاغ کند.
روسیه شبکه جاسوسی بسیار پیشرفته‌ای که از نظام سابق به ارث برده را در اختیار دارد و در آسیای‌میانه از نفوذ بسیار زیادی برخوردار است و می‌تواند برای کنترل عملیات قاچاق مواد‌مخدر به همسایگان هشدارهای لازم را بدهد.
مسکو با قرار گرفتن در رأس (سازمان همکاری شانگهای) که یک بلوک امنیتی است و کشورهای آسیای میانه و چین در آن عضویت دارند با بهره‌برداری از این امتیاز می‌تواند آموزش و سازوکار لازم و پول را در اختیار ویکتور ایوانف قرار دهد.
اگر افغانستان در زمان جنگ‌سرد کانون درگیری‌های جهانی بوده اکنون به مکان تقسیم غنایم تبدیل شده است زیرا افغانستان در آسیا، منطقه راهبردی مهمی را شکل می‌دهد که منافع راهبردی با منافع اقتصادی در آن گره خورده است.
آمریکا و روسیه در موارد زیر اتفاق نظر دارند:
- ضرورت مبارزه با تروریسم و ریشه کن کردن آن. این امر در حالی صورت می‌پذیرد که در چچن و قفقاز جنگی باورنکردنی در جریان است.
- طالبان و نیروهای تندروی اسلامی نباید باردیگر بر افغانستان مستولی شوند و آن را به کانون صدور خشونت به جهان تبدیل کنند.
- همکاری‌های امنیتی منطقه‌ای و جهانی و مبارزه با تروریسم و مواد‌مخدر که تغذیه‌کننده تروریسم است اثر خود را نمایان ساخته ولی نتوانسته آن را ریشه کن کند.
- مسکو، افغانستان را سرزمین فرصت‌ها تلقی می‌کند و اکنون دریافته که با کمک واشنگتن می‌تواند بار دیگر به کشور همسایه جنوبی وارد شود.
- به‌رغم گذشت 2دهه از شکست روسیه به‌نظر می‌رسد که مسکو برای باز پس‌گیری نقش امنیتی و اقتصادی‌اش هنوز وقت کافی دارد.
در سال1969 که ارتش اتحاد جماهیر شوروی، افغانستان را اشغال کرد فقط به مبارزه با مجاهدان اکتفا نکرد بلکه مناطقی که امکان یافتن نفت، گاز، آهن و اورانیوم در آن بود را علامت‌گذاری کرد.
از آنجا که روسیه نخستین صادر‌کننده گاز و با درجه کمتری صادر‌کننده نفت در جهان است، شرکت‌های روسی می‌توانند با ورود به افغانستان و یافتن نفت و گاز، خود را بهره‌مند سازند. دولت کرزی نیز مایل است که کادرهای آموزش‌دیده افغانی که پس از ورود طالبان ناچار شدند به روسیه فرار کنند را باردیگر به دامان کشور بازگرداند از طرف دیگر روسیه نیز به‌شدت تلاش دارد که آنها را به کارهای دولتی وارد کند و بی‌شک روسیه با انجام این کار اهداف خاصی را دنبال می‌کند.
مسکو با دلجویی از رهبران مناطق و مسئولان بلندپایه اداری و نظامی قصد دارد که منافع خود در افغانستان را پی‌ریزی کند و به همین دلیل اکنون خود را به کریم خلیلی، معاون رئیس‌جمهوری و رئیس طایفه هزاره شیعه و ژنرال عبد‌الرشید دوستم که بخش‌های ویژه‌ای از شمال کشور را در اختیار دارد نزدیک می‌کند.
مقامات روس به‌شدت تلاش دارند که دوستی خود با شخصیت‌های افغان را مستحکم سازند و با ایجاد ایستگاه‌های برق و تکمیل کانالی که شمال افغانستان را به جنوبش متصل می‌کند برای خود و مسکو محبوبیت ایجاد کنند. مسکو همچنین برای ترمیم مجسمه‌های بودا که توسط طالبان تخریب شده‌اند با دولت ژاپن همکاری می‌کند.
آمریکا که برای خروج نیروهایش از افغانستان آماده می‌شود برای روسیه آرزوی خوشبختی می‌کند. آنچه برای واشنگتن اهمیت دارد خروج شرافتمندانه نیروهای خود و هم‌پیمانانش از افغانستان و مستحکم ساختن دولت حامدکرزی است زیرا آسیایی‌ها و روس‌ها به خوبی متوجه شده‌اند که افغانستان گورستان تجاوزگران است و پیروز شدن در آن نه فقط دشوار و پرهزینه که شبه ناممکن است.
الحیات
