می‌پرسم: «در زمستان هم درخت‌ها خوابند. چرا آن موقع فصل درختکاری نیست.»
باغبان می‌گوید: «درخت‌ها از اول پاییز می‌خوابند. اما در زمستان نباید آنها را جابه‌جا کرد یا کاشت. زمین سرد است. ریشه درختان یخ می‌زند بنابر این وقتی درخت می‌خواهد از خواب بیدار شود، فصل کاشتن می‌رسد.»
حالا اسفند آمده و یک هفته فرصت داریم به زمان زیاد کردن تعداد درخت‌های محله و شهرمان.
درختکاری
مثل هر سال برنامه‌های ویژه‌ای در راه است. هدیه نهال به شهروندان. جشن درختکاری در فرهنگ‌سراها. نمایش‌ها و...
در تمام سال فقط همین یک روز، ویژه درختان است. آن را پاس بداریم.
عکس: رضا معطریان
چنارها
تکراری است؛ یاد‌آوری دالان سبز و درخت‌های تنومند خیابان ولی‌عصر. اما هر بار که به خیابان ولی‌عصر می‌رویم انگار اولین بار است درخت‌های چنار را می‌بینیم. دیدن درخت‌ها، تکراری نیست.
و شاید هر بار از خودمان پرسیده‌ایم چرا چنار؟
کارشناسان معتقدند، درخت چنار، مناسب‌ترین درخت برای کاهش آلودگی هوای تهران است. «اسماعیل کهرم» کارشناس محیط‌زیست و استاد دانشگاه تهران، به خبرگزاری‌ها گفته است: «برگ‌های پهن درخت چنار، این توانایی را دارد که دی‌اکسید کربن بیشتری را جذب و با عمل «فتوسنتز» اکسیژن بیشتری را تولید کند. درخت بید و درخت‌های میوه مانند گردو، آلبالو و گیلاس نیز درختان مناسبی برای شرایط آب و هوایی تهران، محسوب می‌شوند.» او گفته: «کاشت درخت علاوه بر عمل فتوسنتز، سبب حفظ خاک و جلوگیری از فرسایش آن نیز می‌شود. هیچ‌گاه سبزینه‌داری مضر نیست و همه این نوع گیاهان برای تولید اکسیژن مفید هستند.»
و بدانیم که درخت‌ها را هم بیمار کرده‌ایم. کهرم می‌گوید: «آلودگی هوای تهران، تأثیراتی را بر اکوسیستم گیاهی، برجای می‌گذارد که از جمله آن می‌توان به بسته شدن راه‌های هوایی گیاه و جلوگیری از تنفس گیاهان و انجام عمل فتوسنتز اشاره کرد.»
باز هم چنارها
برخی از کارشناسان منابع طبیعی مثل غلام عباس وحیدنیا، هم معتقدند که چنار درخت مناسبی برای فضای شهری نیست چون نیاز به آب فراوان دارد و ریشه‌های بلند. او به «ایرنا» گفته است: «رشد ریشه‌های چنار باعث تخریب جدول‌ها و پیاده‌روها می‌شود و رشد سریع شاخ و برگ‌های درخت به سیم‌های برق آسیب می‌رساند و این نوع درخت، برای کاشت در کوچه باغ‌ها، جاده‌ها و مزارع مناسب است.»
البته تهران هم پر از کوچه باغ بوده است. شاید برای همین اینجا پر از چنار است، شاید برای همین یک جهانگرد ایتالیایی قرن 17، در خاطراتش نوشته است: «اگر استانبول شهر سروهاست، تهران را باید شهر چنارها خواند.»
حالا با یک‌‌طرفه شدن خیابان ولی‌عصر، امید می‌رود این 11 هزار درخت چنار که به گفته محمدباقر صدوق، رئیس سازمان محیط‌زیست استان تهران، بر اثر عوامل متعدد مانند آبیاری نامناسب، سوءتغذیه، آلودگی هوا و اجرای عملیات عمرانی متعدد در استانه دوره انحطاط و نابودی قرار بگیرند، نجات پیدا کنند.
عکس: ابراهیم حیدری
یادگاری
قرار نیست در باره درختان خیابان ولی‌عصر صحبت کنیم اما این تجربه نشان می‌دهد درختی که امروز می‌کاریم تا یک قرن بعد از ما می‌تواند در زمین زندگی کند و به رهگذران سایه ببخشد. شاید روزی مردم نگران سلامتی‌اش شوند. شاید بخشی از یک خیابان مهم شود. شاید به بهتر نفس کشیدن همشهریانمان کمک کند. شاید یادگاری از ما بر روی زمین باشد؛ شعر عباس یمینی شریف را یادتان هست؟
به دست خود درختی می‌نشانم/ به پایش جوی آبی می‌کشانم.
کمی تخم چمن بر روی خاکش/ برای یادگاری...
ضمیمه دوچرخه
