به گزارش همشهری آنلاین، اینجا چکیدهای از این گفتوگو را مشاهده میکنید، اما برای تماشای برنامه دانستنیها میتوانید اینجا را کلیک کنید.
ساختار مغز
- مغز بهعنوان اتاق فرمان بدن عمل میکند و شامل سه بخش اصلی است: پارانشیم (بافت مغزی)، عروق خونی و مایع مغزی نخاعی.
- قشر مغز (ماده خاکستری) مرکز اصلی تصمیمگیری است و ماده سفید نقش برقراری ارتباط بین بخشهای مختلف مغز و بدن را دارد.
- مغز شامل مخ (مسئول تفکر) و مخچه (مسئول تعادل) است.
حافظه چگونه کار میکند؟
- حافظه همانند هارد دیسک مغز عمل میکند و انواع مختلف دارد: حافظه کوتاهمدت، اپیزودیک، سمانتیک و پروسیجرال.
- هیپوکامپ نقش اصلی در ذخیرهسازی اطلاعات دارد و فرآیند حافظه شامل توجه، رمزگذاری، ذخیره و بازیابی است.
- فراموشی نیز بخشی ضروری از کارکرد مغز است، زیرا نگهداری تمام اطلاعات روزانه ممکن نیست.
- عواملی مانند استرس، افسردگی، مشغولیت ذهنی همزمان و کمخوابی موجب اختلال در حافظه میشوند.
- تقویت حافظه با تمرین، مطالعه، یادگیری، خواب کافی و سبک زندگی سالم امکانپذیر است، اما دارو یا غذای خاصی بهطور علمی اثبات نشده که حافظه را بهصورت مستقیم تقویت کند.
- ژنتیک در کیفیت حافظه نقش دارد، اما تمرین و استفاده مداوم میتواند آن را بهبود بخشد.
خواب، رویا و کابوس
- خواب شامل دو مرحله مهم نانرم و رم است که در چرخههای ۹۰ دقیقهای تکرار میشوند.
- در مرحله نانرم خوابها ساده، کوتاه و بیرنگاند؛ در مرحله رم خوابها رنگی، غیرواقعی و قابل یادآوری هستند.
- خواب فرآیند پردازش روزانه را تکمیل میکند: خاطرات مفید ذخیره و بیاهمیت حذف میشوند.
- هیجان و احساسات نقش مهمی در شکلگیری خواب دارند؛ بیشتر خوابها ماهیتی ترسناک یا ناخوشایند دارند چون آمیگدال (بادامک مغز) درگیر است.
- کابوسها به دو دسته تقسیم میشوند: نایت ترور (وحشت شبانه) که بیشتر در کودکان است و کابوس (نایتمر) که در بزرگسالان و مرتبط با استرسهای روزمره رخ میدهد.
سکته مغزی درمان دارد
- سکته مغزی زمانی رخ میدهد که خون به بافت مغز نرسد.
- درمان سکته مغزی در ۴٫۵ ساعت اول با داروهای حلکننده لخته امکانپذیر است و میتواند عملکرد حرکتی را بازگرداند.
- عوامل خطر سکته شامل فشار خون و قند کنترلنشده، سیگار، تغذیه ناسالم، چربی بالا، بیتحرکی و بیماری آپنه خواب هستند.
- آپنه خواب با قطع موقت تنفس در خواب، فشار قلبیعروقی را افزایش میدهد و خطر سکته را بیشتر میکند.
- پیشگیری از سکته با کنترل فشار، دیابت، تغذیه مناسب و فعالیت روزانه امکانپذیر است.
نقش هوش مصنوعی در درمان مغز
- هوش مصنوعی در پزشکی کاربرد فزاینده دارد: تشخیص سریع سکته در آمبولانس، انجام سیتیاسکن و تصمیمگیری فوری برای درمان.
- در بیمارستانها نیز هوش مصنوعی به مدیریت تختها، ثبت و اشتراکگذاری اطلاعات بیماران و جلوگیری از تکرار آزمایشها کمک میکند.
- اپلیکیشنهای پزشکی مبتنی بر هوش مصنوعی با استفاده از دادههای دقیق قادر به پشتیبانی تصمیمهای پزشکی هستند، ولی نیاز به توسعه سختافزاری و داده گسترده دارند.
- ایران نیز در زمینه استفاده از هوش مصنوعی در بیمارستانها و اورژانسها در حال پیشرفت است.
- در پایان تأکید شد که سلامت مغز وابسته به سبک زندگی سالم، خواب کافی، فعالیت ذهنی و بدنی و کنترل بیماریهای زمینهای است.
نظر شما