همشهری آنلاین- مهدیه تقوی راد: اولین شغلی که در بدو ورود دیده میشود، شهر فرنگ است. زمانیکه هنوز سینما و تلویزیون در ایران رواج نداشت، بازار شهر فرنگ رونق داشت و کودکان تماشای تصویرهای متحرک را که با توضیحات متصدی دستگاه همراه بود دوست داشتند.
موزه ملی کار
نشانی:خیابان پلیس، خیابان شهید اجاره دار، کوچه دقت
هزینه بلیت:رایگان
ساعت بازدید:۹ تا ۱۷
یادآوری مشاغل فراموششده
در طراحی این موزه، کشاورزی و دامداری به عنوان اولین شغل، جانمایی شده که شاخههای بسیاری دارد. چنگک چوبی، سبد بزرگ کشاورزی، ظرف چوبی به شکل کاسه، ملاقه چوبی، مشک آب از جنس پوست، گالش چوپانی، ظرف آبخوری چوبی، قیف چوبی، پتک چوبی برنج کوبی، هاون سنگی، برنج کوب دو طرفه چوبی و تشت چوبی در این بخش قرار دارند.
در اتاق نجاری کف زمین از خاک اره پر شده، میز نجاری بزرگی نیز در میانه اتاق قرار دارد. در داخل بخش آهنگری مجسمه مردی که لباس مخصوص آهنگری بر تن دارد، دیده میشود. او با چکشی بر دست روی آهن گداختهای میکوبد که تازه از تنور کنار خود در آورده و روی سندان گذاشته است.
در اتاق قالیبافی خانمی را از نمای پشت سر مشاهده میکنید که با لباسهای رنگی، پشت دار قالی نشسته و مشغول بافت یک فرش است.
بخش دیگری از این موزه، شامل ظرف های قدیمی است. ظرف هایی که جنس اصلی آنها سفال است و در اندازه ها و تنوع بالایی تولید شده است. سنگ آسیاب دستی، گلدان سفالی لعاب دار، کوزه سفالی لعاب دار، سفالینههای بخشامانی برای سعدآباد از جمله وسایلی است که در ویترین و در بخش کناری این سالن قرار دارد.
در اتاق نجاری کف زمین از خاک اره پر شده، میز نجاری بزرگی در میانه اتاق قرار دارد و روی سطح آن پر است از خاک اره و تراشه چوب و چند تکه چوب کوچک نیز روی آن دیده میشود. در دو طرف دیوار هم طاقچههایی هست که ابزار نجاری روی آن قرار دارد.
آخرین شغلی که در طبقه همکف موزه کار بازسازی شده بخشی از تونل حفاری شده و قطار حمل زغال سنگ است که روی آن نوشته شرکت معادن زغال سنگ کرمان. صدای ضبط شده از داخل معدن برای بازدیدکنندگان پخش میشود. کلاه زرد رنگی هم در ورودی تونل روی دیوار قرار داده شده است. کمی آنطرفتر داخل ویترین، سنگهای معدنی و تلمبه آب دستی دیده میشود.
عکس یادگاری با مرد پنبه زن
در طبقه اول صدای پنبه زنی مرد حلاج به گوش می رسد. مرد حلاجی روی زمین نشسته و با چوب بلندی که بر دو سمت آن سیمی قرار دارد پنبهها را اصطلاحاً وشا میکند. در گذشته ندافها یا همان حلاجها معمولاً با دوچرخه یا چهارپا در کوچهها تردد میکردند. نداف موزه ملی کار نیز دوچرخهاش را در کنار خود پارک کرده و قوری و فنجان چای نیز روی میزی پشت سرش دیده میشود.
دوربین با پایه و لوازم چاپ عکس اوایل دوره پهلوی متنی است که روی دوربین عکاسی دیده میشود.
اینجا اتاق بزرگی شبیه عکاسخانههای قدیمی است. خانمی با بلوز و دامن و روسری قدیمی روی صندلی نشسته و مقابل او دوربین عکاسی روی پایه قرار دارد. پشت او پردهای با نمای طبیعت است.
کمی آن طرفتر ابزار رتوش عکاسی قرار دارد. در جعبه رتوش معمولاً در مقابل صورت رتوشگر یک دایره هست که از پشت دایره نور تابیده میشد و رتوشگر باید نگاتیو فیلم را روی آن دایره که معمولاً ۵ سانتیمتر قطر داشت قرار میداد و با تجربهای که نسبت به شناخت معایب عکس داشت بوسیله مداد رتوش به تناسب کنتراست فیلم، جاهایی را که لازم میدانست مثل بریدگی، تیرگی و سایهها را با مداد رتوش محو و یا حذف و اصلاح میکرد و برای چاپ روی کاغذ عکاسی آماده میکرد. در همین سالن، توسط دستگاه آپارات، فیلمی روی دیوار در حال پخش است.
نامه هایی که هیچگاه به مقصد نرسید
صندوق پستی صندوقی است که در اداره پست قرار دارد و اداره پست پس از دریافت هزینه سالیانه، آن را به درخواستکننده اجاره میدهد و دارای شمارهای چند رقمی است. این کار برای آسانسازی پیدا کردن نشانی بکار میرود. در کنار این صندوق، قابهایی از تمبرهای دورههای مختلف دیده میشود.
در بخش بعدی این موزه، چند تلفن با کاربریهای مختلف دیده میشود. تلفن ساخت ژاپن برای سال ۱۹۶۰، تلفن صحرایی مربوط به جنگ جهانی دوم (شوروی سابق در دوران جنگ جهانی دوم این تلفن کوچک صحرایی با یک ترانزیستور قوی را اختراع کرد و آن را در قاب فلزی قرار داد، تلفن دیواری ضد انفجار روسی از جمله این تلفنها هستند.
ابزار صحافی ویترین دستگاه برش کاغذ، گارسه (گارسه میز خانهبندی شدهای است که در چاپخانه حروف برجسته سربی مخصوص حروف چینی دستی را داخل آن قرار میدادند. برای تسریع در حروف چینی دستی، حروف الفبا و تمام شکلهای آن و اعداد و علامتهای معمول مانند ویرگول نقطه و... با ترتیب خاصی در گارسه قرار میگرفت. حروف چینی دستی معمولاً در کار با ماشینهای چاپ لترپرس و ملخی کاربرد داشته است. دستگاه منگنه زنی مجله، ورساد با سینی حروف چینی، دستگاه برش کاغذ، ابزار صحافی، ابزار دریانوردی و نجوم از ابزار چاپ است که در اینجا به چشم میآید.
از چرتکه تا ضبط خبرنگاری
دستگاه ضبط صدا خبرنگاری رادیو آی وا دو موج، دستگاه ضبط و پخش صوت نواری (ریل)، دستگاه تشخیص تناوب جریان برق، دستگاه برقی تشخیص رنگ، کامپیوتر قابل حمل شارپ، دستگاه ماشین حساب مکانیکی با حافظه، لب تاپ اپسون مدل اچ ایکس ۲۰، چرتکه دوران قاجار از ابزاری است که برای مشاغل خبرنگاری و... استفاده میشده است.
در اینجا کافهای به صورت نمادین دکور زده شده است و چند میز و صندلی که روی میزها فنجان و نعلبکی قرار دارد نیز دیده می شود. کمی جلوتر آسیاب قهوه چدنی دستی جزو ابزارهای کافه داری است.
روی دیوار این کافه چند شغل از جمله مشاغل دوره گردها و دست فروش های زمان قاجار معرفی شده است، از جمله: مشهدی حمزه نطنزی شاه توت فروش، مشهدی نظر چال ترخانی انار فروش دوره گرد بود. حسن گریه سیراب فروش، حاجی ابراهیم کلاهدوز و ...
در این موزه چند ابزار آرایشگری هم دیده می شود. میز آرایش قدیمی با آینه، جعبه آرایشگر دوره قاجار، تیغ آرایشگری قاجاری، گیرههای موی سر زینتی، قیچی سلمانی، دستگاه آنتیک حالت دهنده و فرکننده مو، ماشین ریش تراشی از ابزاری هستند که از ابزارهای اصلی شغل آرایشگرها است.
سمعک، وسیله برقی برای التیام درد، دستگاه فشار خون، ظرف چوبی نگهداری دارو دوره قاجار، ابزار بادکش حجامت با شاخ گاو، گوشی پزشکی ساخت آلمان، دستگاه قابل حمل نوار قلب مربوط به دهه ۱۹۵۰ تا ۱۹۶۰ میلادی، همه آن چیزی است که از شغل پرشکی در این موزه دیده میشود.
خانه داری، شغلی تمام وقت
در بخش بعدی این موزه، چند وسیله و ابزاری که خانمهای خانه دار در آشپزخانه و حین آشپزی از آنها استفاده میکنند داخل ویترینی قرار دارد. همزن دستی، مخلوط کن دستی، پوست کن و لایه بردار دستی، قندشکن قدیمی از دیگر ابزار خانه داری است.
آخرین بخش طبقه اول این موزه مربوط است به آرشیو اسناد و کتابخانه که این اسناد و کتابها در کتاب خانههای بزرگی داخل اتاقی قرار دارد.
پایانبندی این موزه عکس بزرگی است از وزاری کار و امور اجتماعی ایران در دورههای مختلف ایران از قبل از انقلاب تا الان که روی دیوار نصب شده است. عبدالرضا شیخ الاسلامی، سید محمد جهرمی، ناصر خالقی، صفدر حسینی، حسین کمالی، ابوالقاسم سرحدی زاده، احمد توکلی، سید محمد میرمحمد صادقی، محمدرضا نعمت زاده، علی اسپهبدی و ... از جمله این افراد هستند که نام و عکسشان در این موزه دیده میشود.
نظر شما