همشهری آنلاین، فرخنده رفائی: بیشتر تهرانیها توان مالی کافی برای سکونت در تهران را ندارند. این واقعیتی است که با سیاستگذاریهای نادرست مدیران شهری در دوره پنجم و کاهش ساختوساز مسکن در پایتخت رقم خورده و بسیاری از تهرانیها را به حاشیه شهر رانده است. در دوره ششم، شهرداری تلاش کرده با سیاستهای تسهیلگرانه و تشویقی، قطار متوقفمانده ساختوساز و توسعه شهری را روی ریل پیشرفت بیندازد، اما چالشهای بسیاری در این زمینه وجود دارد؛ موضوعی که در نهمین اجلاس مجمع رؤسای کمیسیونهای شهرسازی و معماری شوراهای اسلامی کشور هم مجدد مورد توجه قرار گرفت و جمعی از مدیران شهری و شورای شهر تهران در این اجلاس ۲روزه که با هدف بررسی چالشهای شهرسازی برگزار شد، بخشی از این چالشهارا برشمردند.
چالشهای مسکن در تهران؛ کاهش قدرت خرید و تقاضای فزاینده
حمیدرضا صارمی، معاون شهرسازی و معماری شهردار تهران در این اجلاس به کاهش قدرت خرید مردم و ارتباط مستقیم آن با کاهش ساخت و ساز اشاره کرد و گفت: قدرت خرید مردم در زمینه مسکن نوساز صفر تا ۵ سال بسیار پایین آمده و توان مالی سازندگان هم تحتتأثیر این موضوع کاهش یافته است. این امر در کنار طولانی بودن روند صدور پروانه ساخت، به معضل مسکن در تهران منجر شده است.
او با مقایسه پیشرفت های تهران در حوزه های مختلف شهری، اظهار کرد: شهرداری تهران در ۴سال اخیر با مصوبات و درایت شورای شهر توانست پیمودن بسیاری از مسیرهای سخت را آغاز کند که نتیجه این اقدامات توسعه مدهای حملونقل عمومی، توسعه بزرگراهها و پیشرفت و توسعه در دیگر زمینهها بوده است. همچنین به برکت جمهوری اسلامی پیشرفتهای بسیار خوبی در حوزه پزشکی، هوافضا، سلولهای بنیادی و دیگر حوزهها صورت گرفته اما در حوزه شهرسازی سرعت رشد به این میزان نبوده است.
صارمی تاکید کرد: اگر این میزان پیشرفت در حوزه معماری و شهرسازی رخ میداد، قطعا آثار این تمدن نوین در شهر تجلی پیدا میکرد، اما این اتفاق نیفتاده است.
افزایش شدید تقاضای مسکن در تهران
وی با بیان اینکه امروزه تعداد خانوارهای چندنفره بهشدت رو به کاهش است و خانوارهای تکنفره افزایش یافته است، اضافه کرد: همین عامل باعث شده سالانه یکمیلیون و ۳۰۰هزار تقاضا به بازار مسکن تهران افزوده شود. این در حالی است که سیاستهای توسعه مسکن شهرداری تهران با انتقادهایی مواجه میشود که معتقدند این سیاستها جمعیت تهران را افزایش میدهد. درحالیکه براساس آخرین بررسیها جمعیت کلانشهر تهران به نسبت سهم آن از جمعیت کل کشور بهطور مداوم کاهش پیدا کرده است.
طولانی شدن دوره انتظار خرید مسکن
معاون معماری و شهرسازی شهردار تهران با مقایسه سود سرمایهگذاری در حوزه مسکن بادیگر بازارهای مالی، گفت: این مقایسه نشان میدهد سود سرمایهگذاری در مسکن از دلار و طلا پایینتر است و بخش زیادی از سرمایهها به همین دلیل به سمت بازارهای دیگر رفته است.
وی تاکید کرد: امروز قدرت خرید مردم برای مسکن بین صفر تا ۵سال، بسیار کاهش یافته و این موضوع باعث شده توان مالی سازندگان هم کاهش پیدا کند. این امر در کنار طولانی بودن روند صدور پروانه به معضل مسکن در تهران منجر شده است. امروز فشار تقاضا و کاهش دسترسی در حدی است که دهکهای اول تا نهم اگر کل درآمد خود را هزینه مسکن کنند در یک دوره انتظار ۹۶ساله میتوانند مسکن تهیه کنند.
مشکل حریم تهران با یکی دو خط نوشته حل میشود
صارمی با اشاره به زبان متفاوت دولت و شهرداری در زمینه برخی مسائل، افزود: ناموفق بودن نظام برنامهریزی کشور و عدمتحقق طرحهای جامع شهری همیشه محل سؤال بوده است. در جوامع محلی صفر تا صد ایجاد تغییر با حکمرانان محلی است اما در شهرها بهدلیل فاکتورهای تنوع، پیچیدگی و عدمقطعیت، هرگونه تصمیمگیری نیازمند اشراف کامل بر موضوعات دارد، جامعنگری و تسلط است و تغییرات در نظامهای شهری به راحتی امکانپذیر نیست، این در حالی است که در تهران تصویبکنندگان طرح جامع، اشراف کمی بر موضوعات و نیز زبان و ماموریت متفاوتی با مدیریت شهری دارند.
وی، موضوع حریم تهران را نمونه این تفاهم نداشتن دانست و اضافه کرد: الان شهر قیامدشت که ۵سال است شهر شده حریم دارد، اما تهران حریم ندارد درحالیکه مشکل حریم تهران با نوشتن یکی دو خط، حل میشد.
تعلق خاطر تهرانیها به شهرشان کم است
جعفر شربیانی، عضو هیأت رئیسه شورای شهر تهران، دیگر سخنران این اجلاس بود. او در بخشی از سخنان خود به مقایسه وضعیت تهران با دیگر کلانشهرهای منطقه پرداخت و با اشاره به عملکرد بهتر دیگر کلانشهرها در حوزههای مختلف، گفت: هدف من از این مقایسه ارائه تصویری شفاف و تحلیلی بدون تعارف از وضعیت مدیریت شهری و معماری شهر تهران است بهگونهای که واقعیتهای ایران را هم در قالب تجارب کشورهای پیشرو و هم کشورهای در حال توسعه و همسایه به نقد بگذاریم و راههایی عملی برای تحول پایدار معرفی کنیم.
شربیانی تاکید کرد: مردم مهمترین و باارزشترین سرمایه شهرها محسوب میشوند و نقش مهمی در اداره شهرها دارند. لازمه این امر تعلق خاطر شهروندان به شهر است، این در حالی است که تعلق خاطر اهالی تهران به شهرشان به اندازه دیگر کلانشهرها نیست و این موضوع برای جلب مشارکت مردم در اداره شهرها ضعف بزرگی است. باید تعلق خاطر مردم به تهران را افزایش دهیم.
قوانین بالادستی؛ مانع توسعه معماری و شهرسازی
محمدحسین حجازی، مدیرعامل شرکت نوسازی اراضی عباسآباد که به عنوان میزبان این اجلاس سخن میگفت، با اشاره صریح به مشکلات و چالشهای حوزه شهرسازی و معماری در تهران گفت: آنچه در مجموعه اراضی عباسآباد صورتگرفته نقطه عطف شهرسازی و معماری است. این مجموعه کمیسیون ماده۵ جداگانه و شورای راهبری دارد که تمام ساخت و سازها زیرنظر این شورا و براساس طرح جامع انجام میشود. بهترین معماران و بهترین معماریها در این مجموعه گردآوری شده اما همچنان با چالشهای زیادی در مسیر این کار مواجهیم.
او با اشاره به تجربه ناموفق هتل دیدار که سالها پیش قرار بود در اراضی عباسآباد ساخته شود، افزود: بهدلیل ایرادات مختلفی که گرفته شد این پروژه به نتیجه نرسید و این عدم موفقیت نشان داد که قوانین دست و پاگیر در مسیر سرمایهگذاری منجر به ناامیدی سرمایهگذاران میشود.
حجازی، رتبه معماری ایران را در ردههای بالای معماری دنیا داانست و اضافه کرد: با این حال در شیوه اجرا مشکلات متعددی وجود دارد. پیشنهاد من این است که با الگوبرداری از کشورهایی که شیوه اجرای موفقی در معماری دارند و همچنین تغییر برخی قوانین بالادستی فضا را برای توسعه در حوزه معماری و شهرسازی بهبود بخشیم.
نظر شما