چهارمین جشنواره سراسری تئاتر خیابانی مریوان از 4 تا 7 مهر در مریوان، شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان از 12 تا 16 مهر در اصفهان و هفتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر رضوی از 28 مهر تا 2 آبان در تهران و بندرعباس به همت مرکز هنرهای نمایشی برگزار خواهد شد.
اما این تمام جشنواره‌های تئاتری ایران نیست چرا که ششمین جشنواره تئاتر ماه به همت مرکز هنرهای نمایشی حوزه هنری در نیمه دوم مهرماه و جشنواره سراسری تئاتر ایثار در بخش بزرگسالان 12تا 17 مهرماه در تهران برگزار می‌شود. گرچه این جشنواره‌ها اهداف متفاوتی دارند اما نقطه مشترک این جشنواره‌ها در زمان برگزاری آن است؛ همه جشنواره‌ها در مهرماه برگزار می‌شوند.
البته بعد از آن خواب زمستانی جشنواره‌ها فرانمی رسد، چرا که بعد از آن چند همایش استانی تئاتر در استان‌های لرستان و خراسان شمالی در آبان ماه برگزار خواهد شد و همچنین هشتمین جشنواره تئاتر بانوان به همت مدیریت هنرهای نمایشی سازمان فرهنگی هنری شهرداری تهران در 28 آبان و بخش کودک و نوجوان تئاتر ایثار به میزبانی همدان 9 تا 13 آبان برگزار خواهد شد. پس از آن هنرمندان تئاتری گام‌های بلند خود را برای شرکت در بیست و هشتمین جشنواره بین‌المللی تئاتر در بهمن ماه برخواهند داشت.
جشنواره آری یا نه
دکتر اردشیر صالح‌پور که خود را مرد جشنواره‌ها معرفی کرده و دلیل آن را حضور مستقیم و غیرمستقیمش در شکل‌گیری جشنواره‌های تئاتری در 17سال اخیر می‌داند در شانزدهمین جشنواره بین‌المللی تئاتر کودک و نوجوان یکی از اعضای هیات انتخاب و در جشنواره سراسری تئاتر ایثار بازبین آثار نمایشی است.
او به تازگی دبیر سیزدهمین جشنواره بین‌المللی نمایش عروسکی تهران- مبارک بود. مرد پرکار جشنواره‌ها معتقد است که بررسی تعدد جشنواره‌ها و همپوشانی این جشنواره‌ها نیاز به بررسی و بحث زیاد دارد. او به تاریخچه شکل‌گیری تئاتر در اوایل انقلاب و تاثیر آن در روند شکل‌گیری تئاتر اشاره دارد:«به‌نظر می‌آید که در دوره‌‌‌ای حیات تئاتر منوط به شکل‌گیری جشنواره‌ها بود.»
این کارگردان تئاتر معتقد است که بعد از 30 سال که از پیروزی انقلاب می‌گذرد دیگر تئاتر نباید به حضور در جشنواره‌ها خلاصه بشود: «جشنواره‌ها باید کاتالیزوری برای رشد تئاتر باشند.»
سیمین امیریان، کارگردان و نمایشنامه نویس نگاه دیگری به این تعداد جشنواره تئاتری دارد. او این تعداد جشنواره و این تعداد گروه تئاتری را خوشایند دانسته، چرا که معتقد است این ارقام نشانه زنده و پویا بودن تئاتر در ایران است.
این مدرس دانشگاه که نخستین کارش را در 24 سال قبل در تالار محراب اجرا کرده واین روزها برای اجرای کارش منتظر سالن خالی است، نگران جوانانی است که سابقه کاری او را ندارند و طبیعتا برای گرفتن سالن بیشتر از او دچار مشکلات خواهند شد.
به همین دلیل او جشنواره‌های تئاتری را از این منظر مثبت ارزیابی کرده:«جشنواره تنها راهی است که گروه‌های جوان می‌توانند وارد فضای حرفه‌ای تئاتر بشوند.» به‌نظر صالح‌پور در جشنواره‌ها بهتر است که آخرین و تازه‌ترین دستاورد تئاتری اجرا بشود، تا شعار جشنواره برای تئاتر نه تئاتر برای جشنواره محقق شود.
تقویم شلوغ و درهم جشنواره تئاتری
بعد از گذشت 6 ماه از ابتدای سال که با تک و توک جشنواره‌ای همراه بود، در ماه مهر شاهد چندین جشنواره تئاتر هستیم. گذشته از همپوشانی این جشنواره‌ها به‌نظر می‌رسد که مشکل دیگری هم برای گروه‌های تئاتری ایجاد شده‌است؛ تداخل بازیگران و ساعت تمرین.
سیمین امیریان که هم جزو هیات انتخاب شانزدهمین جشنواره بین‌الملل تئاتر کودک و نوجوان اصفهان است و هم نمایش «کهربا» را برای جشنواره تئاتر ماه آماده می‌کند، معتقد است که این تداخل‌ها را عدم‌تامین مالی گروه‌ها ایجاد می‌کند، عدم‌تامینی که باعث می‌شود یک بازیگر در چند نمایش بازی کند، تا شاید یکی از کارهایش به جشنواره راه یابد.صالح‌پور هم این نکته را باعث عدم‌تمرکز هنرمندان و تاثیر آن را روی تئاتر منفی می‌داند.
برای یک تقویم مرتب
تداخل جشنواره‌ها با یکدیگر علاوه بر کمرنگ شدن اهداف جشنواره، باعث عدم‌جذب مخاطب تئاتری خواهد شد.صالح‌پور به سابقه جشنواره‌ها و تئاتر 30 ساله ایران اشاره دارد:« بهتر است برگزاری جشنواره‌های رنگارنگ و متفاوت تئاتری با مرکزیت و محوریت یک نهاد که می‌تواند مرکز هنرهای نمایشی باشد، تنظیم شود.»
به گفته او با توجه به موضوع و هدف جشنواره‌ها می‌توان با تمام نهادهای برگزار‌کننده جشنواره‌ها یک تقویم اصولی برای زمان جشنواره‌ها تنظیم کرد که علاوه بر اینکه در طول سال جشنواره‌های متعدد برگزار شود، شاهد همپوشانی جشنواره‌ها باهم نباشیم.
همچنین او معتقد است که باید جشنواره‌ها را در چند ژانر اصلی تئاتر خلاصه کرد و مابقی ارگان‌ها می‌توانند زیر مجموعه این جشنواره‌ها فعالیت کنند. وی در ادامه می‌گوید:«در این صورت به وحدت و تمرکز خواهیم رسید و این روند باعث بهبود تئاتر خواهد شد.»
