از همین رو، اکنون نه تنها امکان سرمایه‌گذاری جدید و اشتغال زایی ندارد؛ بلکه بحران موجود در ایران خودرو صنایع وابسته به آن را نیز متاثر کرده است.
بسیاری معتقد هستند دولت طی سال‌های اخیر حمایت‌های همه جانبه‌ای از صنعت خودروسازی داشته؛ چنان که دروازه‌های کشور را بر روی خودروهای وارداتی بست و مردم را مجبور به استفاده از خودروهای گران‌قیمت با کیفیت پایین کرد و زمانی هم که واردات را آزاد کرد، بر روی آن تعرفه 130 تا 100 درصدی تعیین کرد تا همچنان خودروی ملی از نظر قیمت در جایگاه مناسب‌تری باشد.
حمیدرضا نجفی‌منش، دبیر انجمن سازندگان قطعات و مجموعه‌های خودرو، نه تنها مخالف هر گونه حمایت دولت از صنعت خودرو سازی است؛ بلکه می‌گوید: دولت سالانه 2 هزار میلیارد تومان به‌عنوان عوارض، مالیات و غیره از صنعت خودروسازی و صنایع وابسته به آن دریافت می‌کند؛ اما آنچه به‌عنوان حمایت پرداخت می‌کند، بسیار ناچیز است.
ایران خودرو به هرحال مجموعه‌ای بزرگ بوده و از آن به‌عنوان غول خودروسازی نام می‌برند که تصور شکست برای آن دشوار است؛ اما به هر حال به روزهای بدی رسیده و گرفتار روزهای بحرانی شده است.
جواد آرین‌منش، نماینده مشهد در مجلس شورای اسلامی، تک تازی خودروسازی‌ها را یکی از دلایل شکست آنان می‌داند.وی معتقد است که صنعت اتومبیل‌سازی کشور در صورتی که نتواند از نظر کیفی در سطح بین‌المللی قرار بگیرد و در بازارهای جهانی قابلیت ارائه داشته باشد، باید گفت کارخانه‌های خودروسازی به پایان راه رسیده‌اند.
وی، می‌گوید: بازار داخل در بهترین شرایط سالانه به یک میلیون دستگاه خودرو نیاز دارد و با اشباع بازار داخل، کارخانه‌ها نیاز به جذب بازارهای خارجی با تولیدات با سطح کیفی بالا دارند.نجفی‌منش، اما واردات را از جمله عواملی می‌داند که به صنعت خودرو سازی ضرر زده است.
وی، می‌گوید: به دلیل پایین بودن نرخ ارز، واردات مقرون‌به‌صرفه بوده چنان که هم اکنون از مرز 60 میلیارد دلار گذشته است. در حالی که ظرف 10 سال گذشته نرخ ارز تنها 200 تومان افزایش داشته؛ اما در همین مدت نرخ تورم 800 درصد بوده و همین عامل قدرت رقابت‌پذیری را از صنعت خودروسازی گرفته است.
نجفی منش، با بیان این که در دوران رکود جهانی خودروسازی ایران برخلاف اروپا و آمریکا افزایش تولید داشته، اضافه می‌کند که نگاه به بازارهای جهانی وجود دارد؛ اما نرخ ارز این کار را متوقف کرده است.
نجفی‌منش، به همشهری می‌گوید: ایران خودرو طی سال‌های اخیر 3 هزار و 300 میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرده؛ که بخش عمده آن از دارایی‌های جاری بوده و اکنون بدهی جاری‌اش از سرمایه جاری آن بیشتر است. در واقع 2 هزار و 600 میلیارد تومان سرمایه در گردش منفی دارد که برای جبران آن 3 راه دارد که عبارتند از تبدیل دارایی ثابت به سرمایه، دریافت وام بلندمدت از بانک‌ها و افزایش سهم مالکانه دارایی‌ها که نباید کمتر از 20 درصد باشد؛ اما اکنون 8 درصد است.
نادر قاضی ور، نماینده ارومیه در مجلس شورای اسلامی، یکی از عمده مشکلات ایران خودرو در گرفتاری فعلی‌اش را تورم و بی‌کاری مدیران زائد می‌داند و می‌گوید: پست معاونت در ایران خودرو حیات خلوتی است که به این صنعت تحمیل می‌شود و اجازه جابجایی نیز وجود ندارد.
وی طلب‌های معوقه ایران خودرو که امکان وصول ندارد را از دیگر عوامل ایجاد کننده مشکل فعلی این کارخانه می‌داند و می‌افزاید: میزان طلب ایران خودرو از وزارت نفت 230 میلیارد تومان و 220 میلیون دلار، از گمرک 40 میلیارد تومان، تبصره 13، 60 میلیارد تومان و ریاست جمهوری 19 میلیارد و از ستاد آزادگان 26 میلیارد تومان است.
قاضی‌پور، سرمایه‌گذاری‌های خارجی ایران خودرو را در جهت تامین منافع سیاسی دولت ارزیابی می‌کند و می‌گوید: دولت ایران خودرو را از بنگاه اقتصادی خارج کرده و آن را تبدیل به یک بنگاه سیاسی کرده است. اکنون سرمایه‌گذاری‌های انجام شده در سوریه، بلاروس و ونزوئلا صرفه اقتصادی نداشته و عملا زیان‌ده هستند.
نماینده ارومیه، توقف تولید پیکان را یکی از عواملی می‌داند که موجب کاهش نقدینگی ایران خودرو شد؛ و معتقد است که بسیاری برای کسب سود حاصل از فروش پیکان، آن را پیش خرید کرده و از سود فروش آن بهره می‌بردند. پیکان ارزان‌ترین و در عین حال خودرویی بود که متناسب با وضعیت اقتصادی اقشار متوسط و رو به پایین بود.
همشهری استانها
