همشهری آنلاین _ ثریا روزبهانی: روبه‌روی کاخ مرمر، جنب کوچه شهید سخنور، بنایی تاریخی با دیوارهای آجری را می‌بینید که گچبری سردر آن خودنمایی می‌کند. ساختمان، بر اساس متن کتیبه سردر آن، در سال ۱۳۱۰ شمسی ساخته شده و بنا به اظهار وکیل مالک، معمار سازنده آن روس‌تبار بوده است.
قصه‌های خواندنی تهران را اینجا دنبال کنید
مساحت این خانه نزدیک به ۳هزار متر مربع و شامل یک طبقه ساختمان اعیانی با زیرزمین و سینمای خانوادگی و آپارتمان سرایدار در گوشه حیاط است که اکنون با تغییر کاربری به یک طبقه مفید اداری، هشت اتاق و دو سالن جلسه و کنفرانس تبدیل شده است. این خانه چشم گردشگران را نوازش می‌دهد و سبک معماری ویژه ایرانی را به رخ می‌کشد.
نقشه و طرح خانه دکتر عدل از نوع روسی است با ۳ ورودی و بخش‌های خصوصی همچون محل بیتوته مهمان، پذیرایی، مطب، منزل خدمه، سرایدار و راننده. نصرالله حدادی، تهران‌شناس، درباره این خانه و پروفسور عدل می‌گوید: «یحیی عدل از جمله کسانی است که به خرج خودش در دوره رضاشاه از تبریز به اروپا رفت و پزشکی خواند و به ایران آمد و از او با عنوان پدر جراحی نوین و علم بیهوشی ایران نام برده می‌شود، در حدی که هنوز هم در دنیا برخی اعمال جراحی که روی روده و معده انجام می‌شود به نام یحیی عدل است.»
حدادی با بیان اینکه یحیی عدل در عالم سیاست هم به همین اندازه شهره بود، می‌گوید: «رفت و آمد با مقامات بلندپایه کشور و دربار پهلوی او را تبدیل به شخصیتی سیاسی کرد. نکته جالب در مورد زندگی او این است که دختری به نام کاترین داشت که با «بهمن حجت کاشانی» که برادرزاده تیمسار «حجت کاشانی» بود ازدواج کرده بود. کاترین همراه همسرش به مبارزه مسلحانه با دولت وقت ایران روی آورد و سرانجام در درگیری با ساواک کشته شد. با این همه، این واقعه هیچ تأثیری در روابط عدل با دربار نداشت و او تا زمان انقلاب در زمره پزشکان معتمد دربار به‌شمار می‌آمد.»
پروفسور سید یحیی عدل در سال ۱۳۷۳ طی نامه‌ای که به وزیر وقت فرهنگ و ارشاد می‌نویسد، پیشنهاد خرید این خانه توسط دولت را مطرح می‌کند. او در نامه خود را چنین معرفی می‌کند: «اینجانب پروفسور سیدیحیی عدل با نزدیک به ۹۰ سال سن تقریبا ۶۰ سال خدمتگزار به عالم پزشکی و به خصوص جراحی به بندگان حضرت احدیت در کشور اسلامی بوده‌ام»
منزل پروفسور عدل با شماره ثبتی ۲۰۸۱ پس از آنکه خریداری شد، در ۱۱ مرداد سال ۷۷ ثبت میراث فرهنگی شد. ابتدا این بنا به مجمع تشخیص مصلحت سپرده می‌شود، اما در سال ۷۸ فرهنگستان هنر در این ساختمان مستقر می‌شود.
نظر شما