رهاورد نشست‌های تخصصی کتاب دفاع مقدس

همشهری آنلاین- علی‌الله سلیمی: برگزاری نشست‌های تحصصی با موضوع کتاب‌های دفاع مقدس، یکی از فرصت‌های طلایی برای نقد و بررسی تخصصی ادبیات دفاع مقدس بوده و هست که با حضور چهره‌های شاخص ادبیات پایداری پیرامون زوایای پیدا و پنهان این آثار برگزار می‌شود. این نشست‌ها معمولا با همت و تلاش نویسندگان و پژوهشگران دلسوز و زحمتکش ادبیات پایداری برگزار می‌شود که یکی از این افراد، آذر خزاعی سرچشمه، نویسنده و پژوهشگر ادبیات دفاع مقدس است که حاصل تعدادی از نشست‌های برگزار شده با موضوع کتاب‌های دفاع مقدس را در کتاب«از زاویه دیگر» با عنوان فرعی: نشست‌های تخصصی با موضوع دفاع مقدس، نگارش و تدوین کرده است. در مقدمه این کتاب که از سوی نشر شاهد منتشر شده، خزاعی سرچشمه آورده است: بهار سال ۱۳۸۵ با ارائه طرح نشست‌های تخصصی کتاب دفاع مقدس به معاونت فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران (پژوهش و ارتباطات فرهنگی سابق) خواستار برگزاری سلسله نشست‌هایی پیرامون کتاب دفاع مقدس در کتابخانه ایثار و شهادت شدم. پس از پیگیری‌های مکرر و جلسات توجیهی بالاخره برگزاری این جلسات در کتابخانه ایثار و شهادت میسر شد. به تبع آن دو همایش تخصصی در مدیریت انتشارات و اطلاع‌رسانی طراحی و در شهرهای سمنان و مشهد برگزار گردید. حاص این نشست‌ها و همایش‌ها پس از پیاده‌سازی، نگارش و تدوین این گونه شد که می‌خوانید. کتاب «از زاویه دیگر» در سه بخش با عناوین «همایش سمنان»، «همایش مشهد»و «نشست‌های تخصصی کتاب دفاع مقدس» نگارش و تدوین یافته است. در بخش اول کتاب مطالبی با عناوین: جایگاه پژوهش و تحقیق در انتشار کتاب خاطرات جنگ، تکینک‌های بازآفرینی خاطره، جایگاه استناد در ادبیات دفاع مقدس، جایگاه بازآفرینی خاطرات دفاع مقدس، بازآفرینی خاطره و مهمترین اصول آن، بازآفرینی خاطره و الگوگیری از قصه‌های قرآن، سخن از دل چو برآید، نشیند لاجرم بر دل، انتظارات نویسندگان از بنیاد شهید و امور ایثارگران، دو نکته اساسی درباره خاطره دفاع مقدس و پرسش و پاسخ ارائه شده است. در بخش دوم کتاب هم مطالب همایش مشهد ارائه شده که شامل «زندگی‌نامه مستند غیرداستانی»، «پیرامون تراجم‌نویسی حال و آینده»، «تاریخ‌نگاری شهادت، ضرورت و شیوه‌های استناد و اتقان»، «زندگینامه دفاع مقدس؛ روش، چیستی و چرایی»، «مخاطب‌شناسی در زندگی‌نامه‌های دفاع مقدس و معرفی یک نمونه الگوی زندگی‌نامه‌نویسی» می‌شود. سرانجام بخش سوم و پایانی کتاب با محوریت نشست‌های تخصصی کتاب دفاع مقدس، به بررسی وضعیتن ناشران و موزعان کتاب ایثار و شهادت و بررسی سازوکارای یافتن سوژه‌های دفاع مقدس و ارائه آنها در بانک سوژه» تهیه و تدوین شده است. در بخشی از مطلب «جایگاه پژوهش و تحقیق در انتشار کتاب خاطرات جنگ» از زبان معصومه رامهرمزی که در بخش اول کتاب، همایش سمنان آمده است، می خوانیم:« مصاحبه یک چیزی فراتر از رابطه کلامی است؛ مصاحبه حس و حال است. یعنی اگر ما بتوانیم حس و حال راوی و حالش را درک کنیم، ببینیم وقتی دارد با ما صحبت می‎کند، چطور عصبانی می شود چطور غمگین می شود، چطور اشک می ریزد. وقتی ناراحت است، شروع می کند به فشار دادن انگشت های دستش یا پلک می زند. بعدا می توانیم در کار از همین ها استفاده کنیم. این ها واقعیت هستند، مستند هستند و حتی نیاز نیست که ما چیزی را بر این ها اضافه کنیم. یعنی از این شناختی که از حس و حال راوی به دست می آوریم، می توانیم خیلی مسایل را که از زبانش نتوانستیم کسب کنیم، آنها را در کار بیاوریم و این، کار را زیبا و خواندنی خواهد کرد. به دو نکته اشاره کنم؛ یکی اینکه راوی های ما، چه خانواده های شهدا و چه راوی هایی که خودشان در جنگ بودند، بعضی از آنها دچار فراموشی یا خاموشی حافظه شده اند. با این دو حالت که ما در مصاحبه رو به رو می شویم، چه کنیم؟ از چه روشی استفاده کنیم تا بتوانیم این فراموشی یا خاموشی را از بین ببریم؟ ما باید به این ها وقت بدهیم. باید با آنها یک ارتباط عاطفی برقرار کنیم. اگر راوی تحصیل کرده یا اهل مطالعه است، کتاب های هم عرض را در اختیارش قرار دهیم. اگر افراد دیگری در حادثه بودند، از آنها اطلاعات بگیریم...» ( ص ۱۷ و ۱۸) چاپ اول کتاب «از زاویه دیگر» با عنوان فرعی: نشست‌های تخصصی با موضوع دفاع مقدس با نگارش و تدوین آذر خزاعی سرچشمه، در ۲۷۱ صفحه با شمارگان ۱۱۰۰ نسخه از سوی نشر شاهد منتشر شده است.