فیزیوتراپی چیست؛ بهبود عملکرد بیماران با این تمرینات | فیزیوتراپی درمان لوکس و جانبی نیست؛ گاهی اولویت درمان است

همشهری آنلاین - یکتا فراهانی: فیزیوتراپی Physiotherapy؛ PT یا فیزیک‌درمانی شیوه‌ای از درمان بیماری‌ها و اختلالات عصبی - ماهیچه‌ای - اسکلتی با استفاده از تجهیزات مکانیکی، جریان‌های الکتریکی، مانورهای دستی، تمرینات ورزشی و عوامل فیزیکی دیگر است. 

پیشگیری و مدیریت آرتروز؛ موضوع روز جهانی فیزیوتراپی ۲۰۲۳

«پیشگیری و مدیریت آرتروز» موضوع روز جهانی فیزیوتراپی ۲۰۲۳ است. آرتریت روماتوئید و اسپوندیل‌آرتریت محوری دو نوع آرتریت التهابی هستند که امسال در این روز با دقت بیشتری به آنها پرداخته شده است. شعار روز جهانی فیزیوتراپی در سال گذشته نیز «آرتروز و نقش فیزیوتراپیست» بود.

تمرکز روز جهانی فیزیوتراپی امسال آرتریت است، با نگاهی عمیق به بعضی اشکال آرتریت التهابی، از جمله آرتریت روماتوئید و اسپوندیلوآرتریت محوری؛ این موضوع از موضوعات مهم سال ۲۰۲۲ بود که با تمرکز بر آرتروز دنبال شد.

حوزه‌های کاربردی فیزیوتراپی

دکتر محمد حسین خباز، فیزیوتراپیست و مسئول فنی کلینیک فیزیوتراپی مهرگان در تعریف فیزیوتراپی برای آشنایی بیشتر مردم با این رشته می‌گوید: فیزیوتراپی علم استفاده از حرکت، در جهت بهبود عملکرد بدن است. وی در ادامه اظهار می‌کند: فیزیوتراپی در سه حوزه اصلی کاربرد دارد؛ ارزیابی بیماری، پیشگیری از ایجاد بیماری و درمان بیماری.

لزوم آشنایی مردم با زمینه‌های مختلف فیزیوتراپی

به گفته این فیزیوتراپیست، الکتروتراپی، مکانوتراپی و هیدروتراپی از بخش‌های اصلی فیزیوتراپی است؛ ۱- الکتروتراپی یعنی استفاده از دستگاه‌های الکتریکی، مغناطیسی، لیزر و... برای درمان بیماری‌هاست.

۲- مکانوتراپی تمرینات درمانی شامل استفاده از تمرینات مختلف است و برای بهبود عملکرد و درمان و منوال‌تراپی (تکنیک‌های دستی) انجام می‌شود. درواقع منوال‌تراپی یعنی استفاده از تکنیک‌های تخصصی که با استفاده از فن و مهارت فیزیوتراپیست‌ها انجام می‌شود.

۳- هیدروتراپی یا آب درمانی هم بخش دیگری از مراحل فیزیوتراپی برای بهبود عملکرد و درمان به شمار می‌رود.

دکتر خباز می‌گوید: متاسفانه تصور مردم از فیزیوتراپی به اشتباه فقط الکتروتراپی یا اصطلاحاً برق درمانی است؛ در صورتی که الکتروتراپی، تنها یکی از روش‌های درمان در این رشته محسوب می‌شود. فیزیوتراپی در کشور ما به عنوان یک درمان لوکس و جانبی محسوب می‌شود؛ در صورتی که در برنامه درمان بسیاری از بیماری‌ها؛ فیزیوتراپی، اولویت درمان به حساب می‌آید و به این ترتیب در پیشگیری و درمان؛ جزو عوامل و درمان‌های اصلی است.

راه‌های آگاه کردن بیشتر مردم با فیزیوتراپی

مؤسس و مسئول فنی کلینیک فیزیوتراپی مهرگان درباره راه‌های آگاهی‌بخشی مردم به منظور استفاده از خدمات فیزیوتراپی می‌گوید: رسانه‌های مختلف می‌توانند در این خصوص کمک زیادی کنند و تاثیرگذار باشند. ضمن آنکه معرفی جایگاه اهمیت و کاربردهای مؤثر فیزیوتراپی در درمان بیماری‌ها و همچنین استفاده از پتانسیل فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی نیز کمک مهمی در این خصوص خواهد بود.

دکتر خباز استفاده از پلتفرم‌های مجازی و اپلیکیشن‌های فیزیوتراپی از راه دور؛ «دورافیزیوتراپی» یا «تله فیزیوتراپی» را هم برای آگاهی بخشی مردم در این زمینه مؤثر می‌داند.

مشکلات بیمه در درمان فیزیوتراپی

به گفته این فیزیوتراپیست، یکی از دلایل ناآگاهی مردم و آشنایی نداشتن آنها با فیزیوتراپی و همچنین لوکس دانستن این روش درمانی، عدم پوشش بیمه‌ای کامل خدمات فیزیوتراپی در ایران است. در حالی که در کشورهای پیشرفته، هزینه بیمه‌ای شامل درمان‌های محافظه‌کارانه و غیر تهاجمی از جمله فیزیوتراپی است. علت آن هم مشخص است؛ در واقع با این کار و با پیشگیری از ایجاد وسعت بیماری و بهبود عملکرد بیمار به میزان قابل توجهی از هزینه‌های گزاف و سرسام‌آور بسیاری از اعمال جراحی و عوارض از کار افتادگی بعد از جراحی جلوگیری خواهد شد.

دلایل گران بودن خدمات و کمبود متخصصان فیزیوتراپی

دکتر خباز یکی از دلایل گران بودن خدمات فیزیوتراپی را مربوط به تجهیزات، تأمین و نگهداری آنها و هزینه بسیار بالای کلینیک‌های فیزیوتراپی می‌داند و می‌گوید: تمام آنها بر عهده فیزیوتراپیست‌ها به عنوان مسئول فنی چنین مراکزی است. از طرف دیگر نیز متاسفانه هر روز شاهد تصویب قوانین ارگان‌های مختلف هستیم که باعث برچیده شدن بسیاری از مؤسسات و مطب‌های فیزیوتراپی و درنهایت خروج و مهاجرت متخصصان این رشته از کشور شده است.

به گفته این فیزیوتراپیست، جایگاه مهم فیزیوتراپی در کشورهای پیشرفته و اعلام نیاز آنها برای جذب همکاران با تسهیلات پیشرفته و کافی از طرفی و همچنین سختی‌ها و مشکلات کار و در تنگنا قرار گرفتن فیزیوتراپیست‌ها در کشور، باعث شده عده زیادی ناچار تصمیم به مهاجرت بگیرند.

مشکلات کار فیزیوتراپی در ایران

وی دلیل دیگر کمبود متخصصان فیزیوتراپی را عدم دسترسی به حقوق اصلی فیزیوتراپیست‌ها برمی‌شمرد و ادامه می‌دهد: نبود راهکارهای عملی در جهت تسهیل روند دریافت دکترای حرفه‌ای و بالا بردن سطح علمی و جایگاه فیزیوتراپیست‌های کشور به رغم تصویب و تأیید چندین ساله این دوره تکمیلی از سوی وزارتخانه بهداشت و درمان از دیگر مشکلات فیزیوتراپیست‌هاست. این درحالی است که قطعاً بیشترین سود و منفعت از ارتقای سطح علمی همکاران در سراسر کشور نیز نصیب نظام سلامت و همچنین مردم و بیماران در حوزه‌های مختلف به‌ویژه افراد ناتوان خواهد شد.

دکتر خباز در ادامه یادآور می‌شود: فراموش نکنیم ایران طی دهه‌های اخیر جزو یکی از کشورهای پیر خواهد بود، چراکه تعداد سالمندان آن رو به افزایش است. بنابراین در چنین شرایطی بدون شک، وجود همکاران فیزیوتراپیست با سطوح علمی بالا می‌تواند از عوارض ناشی از سالمندی جامعه بکاهد و در خصوص پیشگیری از بیماری‌های مرتبط با آن نیز نقش تأثیرگذاری داشته باشد.