همچنان‌که وقتی فیلم « Face off» در سال 1997ساخته شد، کسی فکر نمی‌کرد که ایده این فیلم روزی به حقیقت بپیوندد. وقتی حدود یک سال قبل، قسمتی از صورت یک زن فرانسوی پیوند زده شد، اولین قدم برداشته‌شد اما هنوز تا اجرای کامل ایده این فیلم، یعنی پیوند کامل صورت، مسیر طولانی‌ای باقی است؛ حتی با وجود ادعاهای جدید پزشکان انگلیسی.
پیش به سوی پیوند کامل صورت
مدتی است که بزرگترین جراحان پلاستیک جهان در انجام پیوند صورت رقابت می‌کنند. جراحان فرانسوی موفق شدند اولین پیوند قسمتی از صورت را انجام دهند و سپس جراحان چینی ثابت کردند که در این پیوند، چیزی از فرانسوی‌ها کم ندارند. اما پیوند کامل صورت کاری است که انگلیسی‌ها در حال فراهم‌کردن مقدمات آن هستند.
یکی از مهم‌ترین مراحل عملی‌کردن پروژه پیوند صورت، اخذ مجوز قانونی و اخلاقی است و جراحان بیمارستانی در لندن، مجوز انجام اولین پیوند کامل صورت را دریافت کرده‌اند. مرحله بعدی اجرای این پروژه، تهیه فهرست بیماران واجد شرایط پیوند کامل صورت است و جراحان بیمارستان آزاد سلطنتی لندن، ظرف چند ماه آینده فهرست نهایی بیماران خود را آماده خواهند کرد.
اعضای تیم جراحی بیمارستان آزاد سلطنتی لندن بیش از یک دهه است که در این زمینه فعالیت می‌کنند و بالاخره موفق شده‌اند مجوز اخلاقی لازم برای انجام این عمل ظریف جراحی را بگیرند. آنها می‌گویند قصد دارند در این مورد، محتاطانه عمل کنند و قدم بعدی، یافتن بیمار مناسب برای دریافت پیوند است.
آنها همچنین معتقدند پیوند کامل صورت، کار بسیار پیچیده و در عین حال نوآورانه‌ای است و لازم است که از نقاط مختلف جهان، تیم‌هایی برای این کار حضور داشته باشند. کاندیداهای این عمل جراحی باید با دقت انتخاب و آماده شوند تا اطمینان حاصل شود که از لحاظ روانی و فیزیکی، قابلیت تحمل این جراحی را دارند. این احتمال وجود دارد که این عمل، موفقیت‌آمیز نباشد و حتی اگر با موفقیت انجام شود، تاثیرات آن روی ظاهر فرد، بسیار زیاد خواهد بود. حتی ممکن است به این دلیل، بیمار از نظر روحی دچار مشکل شود.
در عمل پیوند صورت، از جراحی میکروسکوپی برای پیوند عصب‌ها و رگ‌های خونی استفاده می‌شود. با این اوصاف، خطر پس‌زدن عضو پیوندی، بسیار بالاست و به همین دلیل، بیمار باید تا مدت‌ها از داروهای سرکوب‌کننده سیستم ایمنی بدن استفاده کند. دریافت‌کننده پیوند شاید مجبور شود برای باقی عمر از داروهایی برای کنترل سیستم ایمنی و جلوگیری از پس‌زدن عضو دریافتی استفاده کند. مشکل این است که استفاده زیاد از این داروها، خطر عفونت و ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد.
اخلاقیات؛ موضوع مهم پیوند فرانسوی
علت اینکه اخذ مجوز اخلاقی برای انجام پیوند کامل صورت، یک گام مهم تلقی می‌شود، این است که همین موضوع در زمان انجام اولین پیوند صورت، برای جراحان فرانسوی مشکلاتی را ایجاد کرد اما پروفسور دوبرنارد و همکارانش، دلایل زیادی داشتند تا قسمتی از صورت ایزابل دینوار 38ساله را در 27نوامبر(6 آذر) سال گذشته میلادی پیوند بزنند. 6ماه قبل از این عمل جراحی، سگی صورت این زن فرانسوی را گاز گرفته و به‌شدت زخمی‌کرده و باعث شده بود که این زن، تیغه بینی، لب و چانه خود را به طور کامل از دست بدهد.
کارولین کمبی- مدیرکل یکی از آژانس های تحت نظر وزارت بهداشت فرانسه- که مسئول هماهنگ‌کردن تقسیم اعضای پیوندی میان مراکز نیازمند است، در باره شرایط تن‌دادن به پیوند صورت این زن فرانسوی می‌گوید: «شیوه‌های عادی جراحی در این مورد ممکن نبود. با کمک جراحی عادی پلاستیک، امکان بازگرداندن جنبه‌های کاربردی صورت به بیمار وجود نداشت و دقیقا به همین دلیل بود که برای پیوند، تلاش شد. بیمار توانایی عادی برای خوردن غذا را از دست داده بود، برای حرف‌زدن با دشواری زیادی روبه‌رو بود و امکان آن نبود که با جراحی پلاستیک، عضلات اطراف دهان که به فرد امکان می‌دهد هنگام سخن‌گفتن کلمات را درست ادا کند و هنگام تغذیه، غذا از دهانش بیرون نریزد، ترمیم شود».
به این ترتیب پروفسور دوبرنارد به کمک تیم جراحی بیمارستان امی‌ینز فرانسه، بینی، لب‌ها و چانه بیماری را که دچار مرگ مغزی شده بود، طی یک جراحی 21ساعته، به این زن فرانسوی پیوند زدند.
پیوند صورت چینی
4ماه بعد از انجام اولین پیوند صورت در فرانسه، جراحان چینی خبری منتشر کردند که نشان از یک مسابقه علمی و پزشکی در جهان داشت. جراحان بیمارستان نظامی «شیجینگ» در شهر شیان واقع در شمال غرب چین، در فروردین‌ماه امسال اعلام کردند که دومین عمل جراحی پیوند صورت جهان را روی یک مرد چینی انجام داده‌اند.
تیمی به سرپرستی دکتر گو.شو.ژونگ- رئیس موسسه جراحی پلاستیک- این عمل جراحی را بعدازظهر 24فروردین آغاز کردند و ۱۴ساعت بعد یعنی صبح جمعه با موفقیت به پایان رساندند. بیماری که در چین تحت پیوند صورت قرار گرفت، لی.گوگ.سینگ نام داشت و یک شکارچی اهل ایالت یونان بود.
لی.گوگ.سینگ دو سال پیش مورد حمله یک خرس قرار گرفت و از ناحیه صورت به‌شدت آسیب دید، طوری که غذاخوردن و حرف‌زدن او دچار اشکال شده بود. به همین خاطر دکتر گو.شو.ژونگ به کمک همکارانش در بیمارستان شیجینگ، مجبور شد دوسوم صورت او را عوض کند.
در این پیوند، بافت جدید در قسمت میانی صورت، زیر چشم‌ها و بالای دهان قرار گرفت. در این عمل هم بافت پیوندی صورت از یک مرد دچار مرگ مغزی گرفته شده بود. با این اوصاف، پزشکان سراسر جهان در انتظارند تا نتیجه عمل پزشکان انگلیسی را ببینند.
