فیلمهای هندی (که عمدتا درام‌های عاشقانه‌ای هستند که ستارگان سینما در آنها به یکدیگر دل می‌بندند و یا اکشن‌های ماجراجویانه‌ای هستند که ستارگان درجه یک سینما در آنها انتقام خون عزیزان خود را می‌گیرند) نه فقط در بین اهالی این کشور که در سطح
بین المللی تماشاگران زیادی دارند اما ساده لوحی است اگر تصور کنیم صنعت سینمای هند و بالیوودنشینان، اوضاع و شرایط آرام و راحتی دارند.
صنعت سینمای هند هم مثل همتایان اروپایی و آمریکایی‌اش، با مشکل بزرگی به نام پدیده قاچاق فیلمهای سینمایی روبه‌روست. سرقت ویدئویی (و حالا دی‌وی‌دی) محصولات سینمایی، سالهاست که این صنعت‌گران قیمت را تحت تاثیر خود قرار داده است. مشکل سرقت ویدئویی فیلمهای هندی فقط اختصاص به داخل هند ندارد؛ از کشورهای همجوار گرفته تا انگلستان، این مشکل خودش را به اشکال مختلف به نمایش می‌گذارد.
در انگلستان، یکی از مراکز سینمایی چنین تخمین می‌زند که حداقل 70درصد دی‌وی‌دی‌هایی که در بخش هندی‌نشین کشور فروخته می‌شوند، تقلبی هستند. این در حالی است که این رقم در ارتباط با محصولات هالیوودی حدود5 درصد است. در یک مغازه شلوغ در شرق لندن، می‌توان جوانانی را دید که در حال فروش نسخه‌های تقلبی فیلم‌ها و موسیقی هندی هستند. مردمی که در حال خرید موادغذایی یا ساری (لباس‌های ویژه هندی‌ها) هستند، معمولا جلوی جوانانی که در حال فروش دی‌وی‌دی‌های تقلبی هستند توقف می‌کنند و حتی چند فیلم هم می‌خرند.
رسانه‌های گروهی انگلیسی می‌گویند که در طول یک سال گذشته، مامورین اداره پلیس حداقل 7 مغازه را در غرب لندن تعطیل کردهاند. علت تعطیلی این مغازه‌ها فروش غیر قانونی دی‌وی‌دی‌های فیلمهای روز هندی بوده است. آنها همچنین به چند خانه هم حمله کردهاند و در آنها تعداد زیادی دی‌وی‌دی قاچاق کشف کردهاند. به هر حال، اطلاعات رسیده حکایت از آن دارد که کپی‌های غیرقانونی جدیدترین فیلمهای سینمایی هندی را- که تازه روانه پرده سینماها شده‌اند- می‌توان به راحتی از دست جوانان دستفروش خریداری کرد. محمد طارق، یک شهروند معمولی در حالی که دارد فیلم جدید آمیتاب باچان (سرکار راج) را از دست یک فروشنده دوره گرد می‌خرد، می‌گوید:«نمی‌دانم! به من می‌گویند این کپی‌های قاچاق را نخر. دلیلی که هم ارائه می‌شود این است که آدم‌هایی که در پشت کار تولید دی‌وی‌دی‌های قاچاق هستند، همان کسانی هستند که در جنایت‌های سازمان داده شده درگیر هستند ولی من می‌خواهم نسخه‌های دی‌وی‌دی فیلم‌هایی را که دوست دارم، خیلی سریع ببینم. شما بگویید من چه کنم!»
اما فعالیت‌های سارقین ویدئویی از سوی مسئولین رسمی پیگیری می‌شود و شورای ویژه‌ای وظیفه مقابله با این پدیده را دارد. با این حال، پرسشی که مطرح می‌شود این است که آیا می‌توان با این پدیده مقابله کرد؟ هر بار پس از آنکه اداره پلیس اعلام می‌کند موفق به دستگیری یک گروه از سارقین ویدئویی شده، آمارها خبر از کشف بیش از هزار دی‌وی‌دی می‌دهد و این قصه هرچند وقت‌یک‌بار تکرار می‌شود. ارقامی که به صورت رسمی اعلام می‌شود بالاست و از قرار معلوم نقطه پایانی هم نمی‌توان برایش متصور شد. شما وقتی وارد یک فروشگاه کرایه نوارهای ویدئویی می‌شوید، خیلی زود متوجه می‌شوید که می‌توانید انواع و اقسام فیلمهای روز را (با کیفیت خوب یا بد) تهیه کنید.
گروهبان شاهد مالک که در گروه پلیس مترو پولتین شهر لندن کار می‌کند، می‌گوید: «برای کسانی که می‌خواهند خیلی سریع پولدار شوند، مقابله با وسوسه کار قاچاق فیلم کمی مشکل است. یک کپی تقلبی دی‌وی‌دی حدود 70 یا80 سنت تمام می‌شود و سارقین ویدئویی آن کپی را 20دلار می‌فروشند. این در حالی است که قیمت دی‌وی‌دی اوریژینال بین 30 تا40 دلار است.
اگر بخواهم صادقانه صحبت کنم، باید بگویم کپی‌هایی که تا به حال کشف و بازبینی کرده‌ایم، چندان هم بد نیستند. این امر باعث می‌شود که مردم عادی ترجیح بدهند کپی‌های دی‌وی‌دی‌های مورد علاقه‌شان را بخرند.» به گفته شاهد مالک، اکثر مهاجرینی که از قاره آسیا راهی انگلستان می‌شوند، می‌خواهند زندگی بهتری را در این مکان داشته باشند و برخی از آنها هم به فکر پول درآوردن از راه‌های غیرقانونی می‌افتند. او می‌گوید کسانی که در بازار غیر قانونی فروش دی‌وی‌دی‌های قاچاق کار می‌کنند، به یک اندازه درآمد ندارند و بسیاری از آنها فقط فروشندگان خرده‌پایی هستند که حقوق کمی دریافت می‌کنند.
کارشناسان صنعت سینما می‌گویند نمی‌توان به درستی میزان درآمد سارقین ویدئویی را تخمین زد. نکته‌ای که همه با آن موافق هستند، این است که سارقین درآمد خوب و بالایی دارند. در عین حال، برای صنعت سینما غیرممکن است که بگوید از بابت فعالیت‌های سارقین ویدئویی، دقیقا چقدر لطمه مالی می‌خورد. صنعت سینمای آمریکا به صورت رسمی اعلام کرده سالانه نزدیک به یک میلیارددلار از بابت فعالیت سارقین ویدئویی، ضرر مالی می‌کند ولی در صنعت سینمای هند که همه چیز حکم مخفی کاری را دارد و حتی تهیه‌کنندگان حاضر به افشای مبلغ تولید فیلم خود نیز نیستند، هیچ وقت نمی‌توان در این رابطه به رقم دقیقی دست پیدا کرد!
یکی از تهیه‌کنندگان بالیوودی برای سرقت ویدئویی محصولات سینمایی توصیف «دزدی با چراغ» را به کار می‌برد اما نه به رقم تولید فیلمهای خود اشاره می‌کند و نه رقم خاصی را به عنوان زیان ناشی از سرقت ویدئویی فیلم‌هایش مطرح می‌کند.
پراناب کاپادیا،یکی از تهیه‌کنندگان شرکت فیلمسازی معتبر «اروس» که تابستان امسال فیلم «سرکار راج» را (با بازی آمیتاب با چان، آیشواریارای و آبیشک باچان) روانه اکران عمومی کرد، می‌گوید؛ وقتی فیلمی را به روی پرده سینماها می‌فرستد به شدت ناراحت و نگران است. علت این ناراحتی هم کاملا مشخص است؛ نسخه‌های فیلمهای او (مثل بقیه همکارانش) یکی دو روز پس از اکران عمومی، سر از بازار قاچاق ویدئویی درمی‌آورند. او برخلاف بقیه همکارانش، رقم مشخصی را هم برای ضررهای مالی شرکت فیلمسازی‌اش به زبان می‌آورد. او تخمین می‌زند که فعالیت‌های سارقین ویدئویی باعث یک ضرر 50 درصدی سالانه برای شرکت او می‌شود؛« ما کار می‌کنیم تا 50 درصد از سود خودمان را دو دستی تقدیم سارقین ویدئویی کنیم. در حقیقت، قبل از اینکه ما سود خودمان را دریافت کنیم، آنها سهم سود خودشان را گرفته‌اند! هجوم به سارقین ویدئویی مثل حمله به موج‌های خروشان آب است و تا به حال نتیجه مثبتی برای ما در برنداشته است. مبارزه با آنها ، مثل رها کردن یک قطره آب در اقیانوس است.»
یکی از مسئولین اداره پلیس بمبئی می‌گوید: «شما به راحتی می‌توانید وجود یک بازار قوی را حس کنید. شما نسخه‌های کپی فیلمهای روز و قدیمی را دست خیلی از مردم عادی می‌بینید اما نمی‌توانید به راحتی صحبت از مقابله و مبارزه با آن کنید.»
این افسر پلیس همکاری غیرمستقیم آدم‌های عادی – که خریدار اصلی این محصولات قاچاق هستند و با خریدن این فیلم‌ها، امکان ادامه فعالیت سارقین ویدئویی را فراهم می‌کنند- را عامل اصلی عدم موفقیت در مبارزه با سارقین ویدئویی می‌داند؛ «مردم عادی که خریدار عمده و اصلی بازار قاچاق دی‌وی‌دی هستند، مهمترین سد در راه ما هستند. آنها فکر نمی‌کنند کاری که دارند انجام می‌دهند غیرقانونی و غیراخلاقی است و فقط به این نکته توجه دارند که فیلم مورد نظرشان را با کیفیت خوب و به قیمت کمتری خریداری می‌کنند. آنها با پرداخت پول یک دی‌وی‌دی اوریژینال، 2 فیلم خریداری می‌کنند و چون این کار برای آنها از نظر اقتصادی مقرون به صرفه است، آن را ادامه می‌دهند. و نمی‌توان مردم عادی را که مصرف‌کننده هستند به جرم خرید یک دی‌وی‌دی غیر اوریژینال دستگیر کرد.»
صنعت سینمای بالیوود- که در شهر بمبئی مستقر است – هر سال حدود 100 فیلم با حضور بازیگران سرشناس خود تهیه و تولید می‌کند. در شرایط فعلی، حدود 40درصد از آنها در گیشه نمایش با موفقیت روبه‌رو می‌شوند و لقب یک کار پرفروش را می‌گیرند. این فیلم‌ها همراه با بقیه فیلم‌هایی که شکست تجاری می‌خورند، خیلی سریع، از بازار قاچاق ویدئو سر در می‌آورند.
سارقین ویدئویی که عکس‌ها، پوسترها و روی جلد این فیلم‌ها را قبلا آماده کردهاند، در اولین روزهای نمایش عمومی آنها، این فیلم‌ها را از روی پرده فیلمبرداری کرده و روانه بازار سیاه می‌کنند. کیفیت این فیلم‌ها با گذشت زمان بهتر و بهتر شده است. با وجود تلاش مشترک صنعت سینما و اداره پلیس، جای تعجب است که تازه‌ترین فیلم‌ها هر هفته سر از بازار غیرقانونی ویدئویی درمی‌آورد. تهیه‌کنندگان فیلم جدید شاهرخ‌خان هفته قبل در دومین شب نمایش عمومی این فیلم می‌خواستند جشن موفقیت مالی آن را بگیرند که خبر رسید نسخه‌های غیرقانونی این فیلم در پیاده‌روهای سراسر هند پخش شده است. این اتفاقی است که 3 ماه قبل برای «سینگ‌شاه است» آکشی کومار نیز رخ داد و این سناریو برای تمام فیلمهای جدید دیگر هندی هم اتفاق افتاده است.
ویپال شاه، تهیه‌کننده «سینگ شاه است» می‌گوید:« ما به یک نتیجه رسیدیم که می‌تواند کمک کند تا کار سرقت ویدئویی فیلم‌ها کاهش یابد. دوستداران فیلمهای سینمایی متوجه این نکته شده‌اند که دی‌وی‌دی‌های اوریژینال، اضافاتی دارد که در فیلم روی پرده وجود ندارد. نسخه‌های دی‌وی‌دی این فیلم‌ها معمولا 20دقیقه طولانی‌تر از نسخه‌هایی هستند که روی پرده رفته‌اند و پشت صحنه و گفت‌وگوهایی جذاب با عوامل اصلی فیلم هم در این‌دی‌وی‌دی‌ها خودنمایی می‌کند؛ با این حال، ما هنوز نمی‌توانیم این نسخه‌های دی‌وی‌دی را همزمان با اکران عمومی فیلم‌هایشان، روانه بازار کنیم. چنین کاری حکم خودکشی را دارد. در آن صورت هیچ تضمینی وجود ندارد که مردم برای دیدن فیلم، راهی سالن سینما شوند.»
آسوشیتدپرس
