همشهری آنلاین _ پریسا نوری: گاهی حرف‌هایشان را متوجه می‌شوم و گاهی معلم‌شان برایم ترجمه می‌کند. به مناسبت روز جهانی ناشنوایان به سراغ دختران کم شنوا و ناشنوایی که در همسایگی ما و مدرسه باغچه‌بان درس می‌خوانند، رفتیم. همان‌ها که معلولیت و محدودیت را به موفقیت گره زده‌اند و با پیروزی در رقابت‌های ورزشی، هنری و علمی برای خود و اطرافیانشان افتخار آفریده‌اند.
- هنر را در دانشگاه ادامه می‌دهم
۱۷ سال دارد و در رشته گرافیک مدرسه باغچه‌بان درس می‌خواند. سمانه به‌طور مادرزادی کم شنوای عمیق است، اما علاوه بر اینکه درسش خوب است دستی هم در هنر نقاشی و قلمزنی روی مس دارد؛ به‌طوری که سال گذشته تابلوی قلمزنی‌اش در مسابقات فرهنگی و هنری دانش‌آموزان با نیازهای ویژه در کشور رتبه اول را به دست آورد. می‌گوید: »دلم می‌خواهد در دانشگاه رشته هنر بخوانم و تحصیلاتم تا مقاطع بالا ادامه دهم.» مادر سمانه که او را همراهی می‌کند، در این‌باره می‌گوید: «سمانه هم مثل خیلی از بچه‌های ناشنوا و کم شنوا در انجام کارهای هنری و ظریف که دقت بالایی می‌خواهد استعداد دارد و زود مهارت پیدا می‌کند.»
- دوست دارم در رشته فنی و حرفه‌ای درس بخوانم
از دانش‌آموزان پایه نهم و کم شنوای عمیق است اما این محدودیت او را از شرکت در مسابقات بازنداشته و با تلاش رتبه اول مسابقات کشوری نهج‌البلاغه را به دست آورده است. از او می‌خواهم برایمان حرف بزند اما واکنشی نشان نمی‌دهد. مادرش می‌گوید با سمعک خیلی کم می‌شنود، اما الان چند روز است که سمعکش خراب شده و حرف‌ها را متوجه نمی‌شود. مادر با زبان اشاره با دخترش حرف می‌زند و حرف‌هایش را این‌طور ترجمه می‌کند: «ستاره به رشته‌های فنی و حرفه‌ای علاقه دارد اما در مدرسه‌شان فقط دو رشته طراحی جواهر و گرافیک آموزش می‌دهند. او امیدوار است که سال آینده که به کلاس دهم می‌رود بتواند در رشته فنی و حرفه‌ای درس بخواند.»
- برای بازگشایی مدرسه روزشماری می‌کنم
دختر هنرمند مدرسه است. نقاشی رنگ روغن کار می‌کند و چند تا از بهترین تابلوهایش در مدرسه نصب شده است. او چند ماه پیش با یکی از این تابلوها در رقابت‌های فرهنگی و هنری دانش‌آموزان با شرایط خاص شرکت کرد و رتبه اول کشوری را به دست آورد. یگانه امسال دیپلم گرافیک گرفته و با نمرات بالا قبول شده و خودش را آماده می‌کند که در دانشگاه رشته فتوگرافیک بخواند. یگانه با اشاره می‌گوید دلش برای روزهایی که با بچه‌ها در کلاس درس حاضر می‌شده تنگ شده و روزشماری می‌کند تا کرونا زودتر تمادم شود و وضعیت عادی شود.
- باشگاه که تعطیل شد سراغ هنر رفتم
هانیه نادری جزو دانش‌آموزان ورزشکار مدرسه باغچه‌بان است که هر سال در مسابقات کاراته کشوری برای مدرسه افتخار کسب کرده اما حالا دو سال است که به خاطر کرونا مسابقات برگزار نشده و از این موضوع دلخور است. هانیه می‌گوید: «باشگاه‌ها که تعطیل شد در خانه بیکار ننشستم و به سراغ یادگیری رشته‌های هنری رفتم و موفق شدم در رشته‌های تئاتر و نقاشی رتبه اول کشوری را به دست بیاورم.» او در حالی که ماسکش را پایین می‌دهد، با ایما و اشاره می‌گوید: «این ماسک‌ها کار ما را خیلی دشوار کرده‌اند، دلش می‌خواهد زودتر کرونا تمام شود تا بتواند مثل سابق از طریق لبخوانی با دیگران ارتباط بگیرد.»
- دردسرهای «شاد» برای ناشنوایان
«محبوبه اقبالی» از معلمان فعال مدرسه باغچه‌بان است. او هم مثل شاگردانش، روزگاری شاگرد همین مدرسه بوده و بعد از فارغ‌التحصیلی از دانشگاه تربیت معلم به استخدام آموزش و پرورش درآمده، معتقد است داشتن نقص عضو مانند ناشنوایی محدودیت چندانی برای دستیابی به موفقیت ایجاد نمی‌کند به‌ویژه اینکه ناشنوایان از توان و استعداد زیادی برخوردار هستند. اقبالی ارتباط دوستانه‌ای با بچه‌ها دارد و به خوبی شرایط و مشکلاتشان را درک می‌کند. او از مشکلات آموزش آنلاین که دو سال است جایش را به آموزش حضوری داده این‌طور می‌گوید: «برنامه شاد هیچ ویژگی خاصی برای بچه‌های استثنایی ندارد. بیشتر کلیپ‌های درسی که بارگذاری شده صوتی است و بچه‌های ناشنوا و کم شنوا به سختی با معلم ارتباط می‌گیرند.
اقبالی ادامه می‌دهد: «بچه‌های ناشنوا در ارتباط گرفتن خیلی ضعیفند، خجالتی هستند و کمتر سر کلاس سؤال می‌کنند، وقتی کلاس حضوری بود از چهره‌شان متوجه می‌شدم که درس را متوجه شده‌اند یا نه ولی در آموزش آنلاین معمولاً هیچ‌وقت سؤال نمی‌کنند.» خانم «حیدری» مادر ستاره که دخترش را در این گفت‌وگو همراهی می‌کند با تأیید حرف معلم می‌گوید: «در کلاس آنلاین من باید تمام وقت کنار دخترم می‌نشستم و گفته‌های معلم و کلیپ‌های آموزشی را برایش بازگو می‌کردم تا لبخوانی کند. اگر یک روزکاری برایم پیش می‌آمد و خانه نبودم، ستاره آن روز در کلاس شرکت نمی‌کرد.» این مادر ادامه می‌دهد: «امیدوارم مدارس زودتر حضوری شوند چون علاوه بر آموزش این بچه‌ها خیلی تنها هستند و با بچه‌های همسایه و فامیل نمی‌توانند ارتباط بگیرند اما در مدرسه چون زبان یکدیگر را متوجه می‌شوند، از تنهایی در می‌آیند.»
- درباره مدرسه باغچه‌بان ۲
مدرسه باغچه‌بان ۲ تنها مدرسه آموزشی دختران ناشنوای شرق تهران است که در سال ۱۳۴۷ در خیابان شهید کرد، تقاطع خیابان ولیزاده تأسیس شده است. این مدرسه مجهز به امکانات گفتار درمانی، شنوایی سنجی، مشاوره، کتابخانه، سالن ورزشی و سالن اجتماعات است. کادر آموزشی و اداری این مجموعه از افراد مجربی تشکیل شده که سال‌ها تجربه ارتباط با ناشنوایان را داشته و بعضا خودشان هم از فارغ‌التحصیلان مدارس ناشنوایان هستند. در حال حاضر ۷۰ دانش‌آموز دختر ناشنوا و کم‌شنوا در کلیه مقاطع تحصیلی شامل پیش‌دبستانی، ابتدایی، متوسطه اول و متوسطه دوم در این مدرسه تحصیل می‌کنند. دانش‌آموزان این مجتمع همه ناشنوا هستند اما در میان آنها افرادی هم با معلولیت‌های مختلف جسمی، حرکتی، ذهنی وجود دارد. شیوه آموزش در این مدارس چند سالی است از آموزش به زبان اشاره به شیوه لبخوانی تغییر کرده است تا بچه‌ها بتوانند در جامعه با عموم مردم ارتباط برقرار کنند. در این مدرسه دو کلاس ویژه بچه‌های اوتیسمی هم وجود دارد که سیستم آموزش این گروه با بقیه بچه‌ها متفاوت است.
- تلویزیون برای ناشنوایان برنامه ندارد
محبوبه جعفری مادر سمانه با اشاره به مشکلات ناشنوایان در جامعه می‌گوید: »اغلب بچه‌های کم شنوا تیزبین و مستعد هستند اما متأسفانه گاهی جامعه آنها را نمی‌بیند و صدایشان را نمی‌شنود.» او ادامه می‌دهد: «مثلاً صدا و سیما به‌عنوان بزرگ‌ترین رسانه فراگیر به مخاطبان ناشنوا توجه لازم را ندارد و سریال‌ها و فیلم‌های جذاب بدون زیرنویس و زبان اشاره است.» او می‌گوید: «شب‌ها که همه خانواده پای سریال‌های تلویزیون می‌نشینیم، سمانه بغض می‌کند و به اتاقش می‌رود چون نمی‌تواند داستان و موضوع سریال را متوجه شود.»
نظر شما