همشهری آنلاین_راحله عبدالحسینی: همهمه صدای چرخ خیاطی، چند نفری که پارچه آورده بودند و دیگرانی که لباس پرو می‌کردند، شور و حال کارگاه خیاطی بود. حالا اما هرچند کارگاه به قوت خود باقی است اما بیشتر کارآموزان در منزل مشغول خیاطی هستند و کار را بعد از اتمام به کارگاه می‌آورند. بیات، کارآفرین محله گلابدره به قول معروف همه‌فن‌حریف است و از هر انگشتش ده‌ها هنر می‌بارد. از خیاطی و چرم‌دوزی تا سفره‌آرایی و آشپزی. تا قبل از اینکه کارگاهش را دایر و کارآفرینی کند، درسراهای محله کلاس آموزشی داشت. حالا در کارگاهش آموزش می‌دهد و این دغدغه را دارد که بانوان هم‌محله‌ای بتوانند درآمدی داشته باشند.
در روزهای تعطیلی کرونایی تهران با بیات همکلام شدیم. روزهایی که به علت شیوع بیماری کرونا، کارگاه خیاطی تعطیل بود. اما در خانه بیکار نبود. سفارشات خیاطی از یک سو، آموزش‌های آنلاین از سویی دیگر. بیات می‌گوید: «به آموزش خیلی علاقه‌مند هستم.
دوست دارم هر هنری را که در طول این سال‌ها یاد گرفته‌ام به دیگران هم یاد بدهم. اصلاً از آموزش آنلاین خبر نداشتم تا اینکه به علت کرونا، سال گذشته مجبور شدیم کارگاه را تعطیل کنیم. از این امکان استفاده کردم و برای هنرجویانم کلاس آنلاین برگزار می‌کنم. بعضی‌ها می‌گویند ما فقط از روی دست تو یاد می‌گیریم. من هم برایشان مراحل دوخت ودوز را فیلم می‌گیرم و توضیح می‌دهم. به هر حال شرایط الان طوری است که می‌توانیم از امکانات و تکنولوژی برای آموزش بهتر و بیشتر استفاده کنیم.»
- با بطالت بیگانه‌ام
زهرا بیات به دلیل علاقه به دوخت و پارچه، رشته طراحی دوخت را در دوران دبیرستان انتخاب کرد و سال ۱۳۸۱ برای نخستین بار کارگاه تولیدی لباس را راه‌اندازی کرد: «آن زمان در شهرستان بروجرد زندگی می‌کردم. بعد از اینکه دبیرستان را تمام کردم این توانایی را در خودم دیدم که کارگاه تولیدی لباس باز کنم. هم خودم از دانش و علاقه‌ام بهره‌مند شوم و هم چند نفری مشغول به کار باشند.
بعد از ازدواج که به تهران آمدم مدتی بیکار بودم.» وقتی شروع می‌کند هنرهای دستی را که فراگرفته و می‌تواند آموزش دهد بشمارد، تعجب می‌کنیم. انواع خیاطی از لباس نوزاد و سیسمونی تا پرده‌دوزی، قلاب‌بافی و بافتنی، عروسک سازی، قلمزنی، گل سازی، شمع سازی، ویترای، قالیبافی و گلیم‌بافی تا انواع آشپزی و سفره‌آرایی. وقتی می‌پرسیم چطور وقت کرده این همه هنر را یاد بگیرد می‌گوید: «هیچ وقت نگفتم این کار را برای چه یاد بگیرم یا به چه دردی می‌خورد. همیشه از یادگرفتن یک هنر جدید خوشحال بودم. همین علاقه باعث شد تا وقتی برای بیکاری نداشته باشم. یعنی همیشه خدا سرم به انجام دادن و تکمیل یک کار هنری گرم است. دانش‌آموز هم که بودم همیشه ۳ ماه تابستان در آموزشگاه فنی و حرفه‌ای ثبت‌نام می‌کردم. وقت‌گذرانی و بطالت یا خستگی و بی‌حوصلگی هیچ‌وقت برای من معنا ندارد.»
- فرصتی برای خوب زندگی کردن
همدم کارهای هنری بودن باعث شده تا همیشه انگیزه‌ای برای کارهای جدید داشته باشد. می‌گوید: «کارهای هنری بهترین بهانه را دست ما می‌دهد که خوب زندگی کنیم. دیگران را دوست داشته باشیم و برای همدیگر آرامش و خیرطلب کنیم. من سال‌هاست که با آموزش هنر عجین هستم. آموزش و مربیگری به من یاد داده که هر هنرجویی روحیه منحصربه‌فرد خود را دارد و اگر با روحیات او همسو شوم، بهتر یاد می‌گیرد و به اصطلاح از سختی آموزش و تمرین دلزده نمی‌شود. در برخورد با مشتری هم همین‌طور است. مشتری مداری و کنار آمدن با مشتری همیشه حرف اول را می‌زند.»
- آموزش در سرای محله
بیات از ۸ سال پیش در سرای محله گلابدره آموزش هنرهای دستی را آغاز کرد: «سراهای محله از ابتدای راه‌اندازی محل خوبی برای آموزش بوده و هست. من هم کارم را از سرای محله آغاز کردم. بعضی از دوره‌های آموزشی را در شهربانو هم برگزار کردم. همه نوع آموزشی داشتم. چرم‌دوزی، خیاطی، آموزش آشپزی و سفره‌آرایی. از ۴ سال پیش که کارگاه خیاطی راه‌اندازی کردم، تمرکز را روی خیاطی گذاشتم. اما باز هم اگر هنرجویی آموزش هنر دیگری را بخواهد، به او آموزش می‌دهم.» بیات کارگاه خیاطی‌اش را با یک چرخ راسته‌دوز و یک چرخ سردوز راه انداخت. حالا ۶ چرخ خیاطی دارد و ۵ نفر که عضو ثابت کارگاهش هستند.
۱۵ نفر هم از کارگاه سفارشات را تحویل می‌گیرند و در منزل انجام می‌دهند: «به هنرجویانم می‌گویم اول باید دنبال علاقه‌شان بروند. بعد در ادامه و یادگیری پیگیر باشند. پس از آموزش هم می‌توانند برای خودشان درآمدزایی کنند. تقریباً بعد از یک سال شناخته می‌شوند و کسب و کارشان رونق می‌گیرد. در این راه باید صبور بود. این را هم بگویم که خیاطی یعنی تمرین صبوری. این‌کاری است که با عجله و بی‌حوصلگی و سرهم‌بندی جور درنمی‌آید. به هنرجویانم می‌گویم این هنری است که هم دستاورد روحی دارد و شما را صبور می‌کند.
هم اگر بخواهید می‌توانید چرخ زندگی‌تان را با درآمد حاصل از خیاطی بچرخانید.» او برای افراد کم‌بضاعت کلاس‌های رایگان برگزار می‌کند: «بارها پیش آمده که همسایه‌ها و دوستانم را به آموزش یک هنر ترغیب کرده‌ام. دوست ندارم ببینم کسی بیکار نشسته و غصه می‌خورد. به آنها می‌گویم دنیای هنر بینهایت است.
اگر خیاطی را دوست نداری، مجسمه‌سازی را امتحان کن. بالاخره با یک هنر آشنا می‌شوی که دوستش‌داری و هنر اوقات و روزهایت را زیبا می‌کند و جایی برای غصه خوردن نمی‌گذارد. گاهی آموزش کاردستی از دورریختنی‌ها می‌دهم تا بدانند خلاقیت موضوع خاصی نیست. فقط کافی است دستمان را به زانو بگیریم وبلند شویم.»
- حمایت از کارآفرینان
بیات از حمایت نشدن کارآفرینان گلایه دارد و می‌گوید: «کارآفرین با کمترین حمایت هم می‌تواند روی پای خود بایستند. اما گاهی اوقات این کمترین را هم از سوی مسئولان نهادها نمی‌بینیم. من بارها وسایل لازم را در اختیار هنرجو قرار دادم تا دلگرم باشد و بتواند کارش را پیش ببرد. اما مگر من از چند هنرجو می‌توانم حمایت کنم.
کارگاه‌های کارآفرینی باید در محله‌ها بیشتر از این رشد کند و توسعه یابد. در همین محله گلابدره بانوان زیادی هستند که از عهده مخارج و هزینه‌های زندگی برنمی‌آیند. اما هزینه اولیه برای یادگیری یک هنر مثل قالیبافی یا خیاطی را هم ندارند. اگر کارآفرینان حمایت شوند حتماً می‌توانند در راه توانمندسازی بانوان هم‌محله‌ای گام بردارند. شاید در این عرصه بتوانیم روی کمک خیّران هم‌محله‌ای حساب کنیم تا پای کار بیایند. به هر حال کارآفرینان هم‌محله‌ای با همسایه‌ها آشنا هستند و می‌توانند در بازکردن گره مشکلات کمک کنند.»
نظر شما