مشاور امور رسانه‌ای او و رئیس حوزه هنری، روز گذشته در اظهار نظرهایی جداگانه، مشکلات فرهنگی موجود را حاصل عدم‌شناخت و فهم کاذب مدیران فرهنگی دانستند.
محمود احمدی نژاد که دیشب پس از بخش خبری ساعت 21 شبکه یک سیما در گفت‌وگوی زنده شرکت کرده بود، در کنار مسائل مهمتری مثل موضوع هسته‌ای، مذاکره‌ایران و آمریکا، آزمایش موشک شهاب 3، بررسی عملکرد رسانه‌ها و از همه مهمتر، طرح تحول اقتصادی دولت نهم، به طور کلی و گذرا به مسائل فرهنگی هم اشاره کرد و گفت: «فضای عمومی‌فرهنگی کشور خیلی خوب است و حجم تولیدات در حوزه‌های کتاب، فیلمسازی و هنرهای دیگر چند برابر شده است.»
جالب‌اینکه رئیس جمهور ورزش را یکی از بخش‌های فرهنگی اعلام کرد که در 2 سال و نیم گذشته شاهد پیشرفت‌های خوبی بوده است. اگرچه در ردیف‌های بودجه عمومی‌کشور، تربیت بدنی همواره در کنار نهادهای فرهنگی همچون وزارت ارشاد، صدا و سیما، سازمان تبلیغات و... قرار می‌گیرد اما جدای بحث بودجه، نمی‌توان جنس ورزش و فرهنگ را در یک کفه قرار داد. با‌این حال رئیس‌جمهور اظهار کرد که در مدت روی کار آمدن دولت نهم، ورزشکاران‌ایران به اندازه 10 سال گذشته، مدال رنگی کسب کردند و در‌این مدت بسیاری از اهداف برنامه 20 ساله در بخش ورزش محقق شده است.
احمدی نژاد همچنین به رشد تصاعدی تولید و تنوع کتاب در‌ایران اشاره کرد و بدون ذکر متوسط شمارگان کتاب در کشور یا موضوع مناقشه برانگیز سرانه مطالعه در‌ایران نسبت به سایر کشورها، گفت: در نمایشگاه کتاب باوجود افزایش قیمت کتاب‌ها تعداد بازدیدکنندگان و میزان خرید آنها افزایش یافت. همچنین به اعتقاد احمدی‌نژاد، در بخش فیلمسازی گرچه همواره شاهد مشکلاتی بوده‌ایم اما ریشه آن فرهنگی نیست؛ با‌این حال در مجموع تولید فیلم در‌این بخش نیز با افزایش همراه بوده است.
اگرچه بازهم رئیس جمهور به‌این موضوع اشاره نکرد که ولو در سینما افزایش تولید فیلم داشته‌ایم، آیا به همان میزان ساخت وساز برای احداث سالن‌هایی که بتوان در آن فیلم به نمایش گذاشت نیز صورت گرفته است؟رئیس جمهور همچنین گفت: «در بخش‌های دیگر هنری نیز کارهای خوبی انجام شده و شما دائم اخبار نمایشگاه‌ها و گالری‌های هنری را منتشر می‌کنید که حجم‌شان چند برابر شده است.» که البته بازهم رئیس جمهور از میزان‌این چند برابر شدن سخنی به میان نیاورد.
با‌این حال وی تصریح کرد: «هنوز ما در آن ریل درستی که باید بیفتیم نیفتاده‌ایم. اما همکاران من دارند تلاش می‌کنند.» رئیس‌جمهور همچنین اذعان کرد که دولت در برخی از فعالیت‌های فرهنگی - معنوی سرمایه‌گذاری خاصی نکرده است. با‌این حال وی گفت: در زمینه تمدن و فرهنگ طی سال‌های گذشته فعالیت‌های بی‌نظیری انجام شده و در‌این مدت برای اولین بار فرهنگ و تمدن‌ایرانی اسلامی‌به کتاب‌های درسی راه یافت.
احمدی‌نژاد همچنین بخش دیگری از مشخصه‌های فرهنگ را تبیین مراسم محرم، اعتکاف، عزاداری سیدالشهدا(ع) و عید نوروز عنوان کرد. به گفته وی، در 3 سال گذشته با اقدامات‌ایران در کشورهای مختلف، تعداد کشورهایی که عید نوروز را جشن گرفته‌اند 3 برابر شده است!
مدیران فرهنگی تئاتر را نمی‌شناسند
اما ساعتی پیش از آنکه احمدی نژاد در تلویزیون سخن بگوید، مهدی کلهر، مشاور امور رسانه‌ای ریاست جمهوری، در گفت‌وگو با فارس درست درباره موضوعی صحبت کرد که احمدی نژاد اصلا به آن اشاره نکرد؛ و آن هم تئاتر بود. کلهر که معتقد است بیشتر تئاترهای فعلی واریته هستند و تئاتر به معنای تماشای اندیشه درحال حاضر روی صحنه نمی‌رود، گفت: «پیشنهاد می‌دهم که دولت با حمایت خود، معادل بودجه ساخت یک فیلم سینمایی را در اختیار تولید یک تئاتر اندیشمند و به معنای واقعی اسلامی‌و فلسفی قرار دهد.» مشاور رسانه‌ای که به گفته خود به خاطر مشغله‌های کاری مدتهاست به تماشای تئاتر و دیدن فیلم نرفته، باوجود پیشنهاد بودجه یک فیلم برای یک تئاتر گفت: «در حال حاضر‌این موضوع مد شده که تا از فرهنگ صحبت می‌شود، مدیران و مسئولان می‌گویند، کمبود بودجه داریم و‌این یک پاسخ غیرفرهنگی به یک موضوع فرهنگی است.»
او که پیشنهاد داد «جدال مدعی با سعدی» از گلستان به یک نمایشنامه زیبا و فاخر تبدیل و اجرا شود گفت: «متاسفانه مدیران فرهنگی ما شناختی از تئاتر و جایگاه آن ندارند و‌این عدم‌شناخت به تئاتر صدمه می‌زند. اگر تئاتر را بشناسیم، مسائل زیر بنایی اقتصاد، سیاست و... را می‌توانیم بشناسیم و حل کنیم!»
احساس کاذب مدیران نسبت به فهم فرهنگی
دیروز صبح اما، حسن بنیانیان رئیس حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی‌در نشست خبری همایش «توسعه و تحول در فرهنگ و هنر» گفت: اولین مانع که باعث کم‌توجهی به فرهنگ و هنر می‌شود، احساس کاذبی است که برخی از مدیران نسبت به فهم فرهنگ دارند.حوزه هنری از نهادهای فرهنگی وابسته به سازمان تبلیغات اسلامی‌و زیر نظر دفتر مقام معظم رهبری است که دولت صرفا بودجه آن را تامین می‌کند.
به همین دلیل است که بنیانیان با اشاره به فرموده‌های مقام معظم رهبری مبنی بر مظلومیت فرهنگ و رفع مظلومیت آن گفت: مقام معظم رهبری در سال‌های متمادی علاوه بر مظلومیت فرهنگ درخصوص مهندسی فرهنگ نیز بارها سخن گفتند و در سال 87 هم در جمع نخبگان فارس سخنرانی کردند و درباره نخبگان فرهنگی و انتظار از‌این قشر جامعه به‌ایراد سخن پرداختند. مقام معظم رهبری بارها فرمودهاند که هر طرح فرهنگی که در کشور باید اجرا شود نیازمند پیوستگی فرهنگی خواهد بود. بنیانیان در ادامه با بیان‌این مطلب که معضلات ساختاری زیادی در فرهنگ کشور وجود دارد گفت: رفع مظلومیت از فرهنگ و هنر نیازمند اقدامات جدی در میان مدیران در سطح کلان، میانی، نخبگان و برخی از اقشار فرهنگی جامعه است.
این مدیر به موانع موجود در راه رشد فرهنگ و هنر اشاره کرد و یادآور شد: اولین مانع که باعث کم‌توجهی به فرهنگ و هنر می‌شود احساس کاذبی است که برخی از مدیران نسبت به فهم فرهنگی دارند، بدین معنا که چون ما در یک فضای فرهنگی و مذهبی متولد می‌شویم و رشد می‌یابیم، به همین دلیل مدیران در جامعه احساس نیازی به فضای فرهنگی نمی‌بینند و‌این مشکلی است که با آن مواجهیم.
یکی از مشکلات بزرگ فرهنگی ما درآمدهای نفتی است. هنگامی‌که در یک بخش فرهنگی و یا سازمانی کالایی پذیرفته نمی‌شود همه مدیران از حمایت دولت و گرفتن یارانه بهره می‌برند و‌این حمایت دولت نیز از منابع نفتی نشأت می‌گیرد. وی نداشتن فهم کافی از فرهنگ،ایجاد مؤسسات کوچک فرهنگی و عدم‌انجام کارهای بزرگ فرهنگی و همچنین استفاده صرف از درآمدهای نفتی را سه عامل بزرگ به حاشیه کشیدن فرهنگ خواند و در ادامه گفت: ما متأسفانه برای مبارزه با معضل فرهنگی به ابزار غیرفرهنگی متوسل می‌شویم. مقام معظم رهبری بارها به‌صورت هشدارهای مکرر و قالب‌های مختلف نگرانی خود را از بی‌توجهی به فرهنگ فرمودهاند. جامعه دارای ابعاد مهم سیاسی، اقتصادی و فرهنگی است.
اما بی‌توجهی به یکی از ابعاد مهم یعنی فرهنگ باعث می‌شود که تنها مسائل سیاسی و اقتصادی در جامعه به کرات مطرح شود. بسیاری از سازمان‌ها و نهادها وجود دارند که می‌توانند کار فرهنگی کنند اما عدم‌شناخت آنها کار را خراب می‌کند. وی یکی از مشکلات فرهنگ را عدم‌توجه نخبگان و مدیران در سطح جامعه خواند و گفت: بعد از‌این مشکل است که ما می‌توانیم کمبود بودجه را یک مشکل دیگر بدانیم و هنگامی‌که می‌گویم مدیران جامعه منظورم مدیران سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و قضایی و غیره است.
وی در ادامه بار دیگر به تولید و عرضه کالاهای فرهنگی اشاره کرد و خاطرنشان ساخت: ما دارای تمدن بالای فرهنگ‌ایرانی و اسلامی‌هستیم و باید خودمان تولید فرهنگی داشته باشیم و‌این پدیده که به دنبال خرید سریال‌های کره‌ای باشیم بسیار تلخ است. ما هنوز بازار داخلی‌مان را برای عرضه تولیدات هنرمندان شکل نگرفته چه برسد به آنکه بازار بین‌المللی فرهنگ و هنر را رونق دهیم
