شب یلدا، #واکسن_بخرید ترند جهانی شد | طوفان توییتری ایرانی‌ها برای الزام دولت به خرید واکسن کرونا

با آن که مسئولان از تولید واکسن کرونای داخلی خبر داده‌اند و این که فاز تست انسانی آن همین ماه و همین هفته روی ۵۶ نفر اجرا می‌شود، بسیاری از شهروندان معترضند که وقتی هنوز معلوم نیست واکسن ملی چه وقت و چگونه تولید می‌شود و به سرانجام می‌رسد، چرا دولت برای خرید واکسن از کشورهای دیگر تلاش بیشتری نمی‌کند و به عقیده آنها، دست روی دست گذاشته است؟

همشهری آنلاین - پروانه بندپی: از روز گذشته طوفانی توییتری توسط کاربران توییتر با هشتگ "واکسن بخرید" راه افتاده است و کاربران در توییت‌های هماهنگ با یکدیگر، از مسئولان کشور خواسته‌اند که تحت هر شرایطی، واکسن کرونای کشورهای دیگر را که امتحان خود را پس داده و تاییدیه جهانی نیز گرفته است، خریداری کنند و به طور رایگان در اختیار مردم کشورمان قرار دهند.

طی یکی دو هفته اخیر مسئولان ستاد ملی کرونا، وزارت بهداشت و بانک مرکزی به طور مستقیم و غیرمستقیم بارها اعلام کرده‌اند که به خاطر تحریم‌ها و ممکن نبودن واریز پول واکسن، امکان خرید واکسن از کوواکس، (سازوکار جهانی برای دسترسی عادلانه کشورها به واکسن‌های کووید۱۹) و شرکت‌های خارجی وجود ندارد و مردم باید منتظر واکسن داخلی باشند. بهانه‌ای که خیلی زود نبود یخچال مناسب در کشور برای نگهداری از واکسن نیز به آن اضافه شد و واکنش انتقادآمیز مردم را برانگیخت.

بیشتر بخوانید؛

بسیاری از مردم که بخش زیادی از آنها روزنامه‌نگار و حتی پزشک هستند، زیر بار این حرف نرفته‌اند و می‌گویند این حق مسلم مردم ایران است که مانند مردم سایر کشورها از واکسن تاییدشده‌ی رایگان برخوردار شوند و نگرانی‌ها و دغدغه‌های آنها درباره بیماری کرونا کم شود. آنها می‌گویند در شرایطی که واکسن داخلی هنوز مورد تأیید قرار نگرفته و به‌دلیل تحریم‌ها و مشکلات تبادل ارز برای خرید و پیش‌خرید و ثبت سفارش واکسن و هزار و یک مشکل دیگر، امکان ورود آن به کشور وجود ندارد، مسئولان موظفند فکری کند تا مشکل حل شود.

حدود ۷۰ هزار توییت با هشتگ واکسن بخرید

در ۲۴ ساعت گذشته و به بهانه شب یلدا، #واکسن_بخرید ترند توییتر شد و نزدیک به ۷۰ هزار توییت در این باره توسط کاربران ایرانیِ به اشتراک گذاشته شده است. کاربران می‌گویند تامین واکسن رایگان برای مردم ایران یک مطالبه ملی و حق مسلم است و به هیچ عنوان از آن کوتاه نمی‌آیند و مسئولان وظیفه دارند که علاوه بر ادامه تحقیقات خود روی تولید واکسن داخلی، امکانات خرید واکسن خارجی را نیز فراهم کنند.

یکی از کاربران نوشته‌: «کی فکرشو می‌کرد که برای یک واکسن که تزریق رایگانش حق هر شهروندیه، روزی مجبور بشیم هشتگ بزنیم؟ کاربران با این هشتگ‌ها امید دارند که مسئولان صدای آنها را بشنوند و موانع موجود در مسیر خریداری واکسن را با تدبیر و درایت بردارند.»

یکی دیگر از کاربران نوشته: فقیرترین کشورهای جهان هم برای خرید واکسن کرونا اقدام کرده‌اند، اما ایران ... .

کاربر دیگری گفته: تا صدای بچه از توی کوچه میاد، بچه‌م میره سمت پنجره با ذوق میگه نی‌نی نی‌نی. با بچه‌های توی تلویزیون حرف میزنه. بیش از نصف عمرشو تو قرنطینه بوده. می‌فهمید؟ پس #واکسن_بخرید.

کاربر دیگری که روزنامه‌نگار است، نوشته: یک عضو اتاق بازرگانی ایران به ایلنا گفت: در حوزه دارو مشکل تحریم نداریم اما مشکل FATF داریم. چراکه مبدا و منشا پول باید مشخص و سند هم وجود داشته باشد تا بپذیرند که تراکنش سالم است. در غیر این صورت روال کاری سخت‌تر و بازه زمانی مورد نیاز طولانی‌تر می‌شود.

بیشتر بخوانید؛

کاربر دیگری این طور نوشته است: این آمارهای مرگ و میر روزانه فقط عدد نیستند. هر کدومشون یه آدم هستند، با خانواده هاشون، آرزوهاشون، خاطرات‌شون و غصه‌هاشون. دلخوش به کم شدن آمار نباشید. یک دونه هم زیاده. پس #واکسن_بخرید.

یکی دیگر از کاربران گفته است: گفتید فایزر نمیخواین چون یخچال و هواپیما ندارید؟ خب مدرنا اومد به بازار بخرید که اون جور هواپیما و یخچالی را که کشورهای دیگر دارند لازم نیست.

کاربر دیگری نوشته: اگر قرارداد با شرکت‌های مورد تایید بهداشت جهانی بسته‌اید بفرمایید تاریخ تحویل واکسن چه زمانیست؟! اگر نبسته‌اید بفرمایید چرا نبسته‌اید؟! برابر اینهمه قدرت توقع کمی مسئولیت زیاده نیست.

یکی دیگر از کاربرها هم با هشتگ واکسن بخرید نوشته است: مهمترین کاری که الان باید کرد، مطالبه‌ی همگانی و فشار برای خرید واکسن و افزایش بودجه‌ی بهداشتی و دسترسی همگانی به واکسن کروناست. مرگ‌ با مرگ تفاوتی ندارد.

کاربر دیگری این طور نوشته که: این التماس نیست. وظیفه‌ شماست که واکسن بخرید و گزارش عملکردتون رو عمومی اعلام کنید.

وعده‌ای که وعده ماند

چندی پیش معاون وزیر راه و شهرسازی از تلاش برای آماده‌سازی امکانات و تجهیزات به منظور رساندن واکسن کرونای خارجی به فرودگاه‌های کشور خبر داد، اما مدتی نگذشت که مسئولان ستاد ملی کرونا اعلام کردند امکانات لازم برای دریافت و نگهداری در دمای منفی ۷۰ درجه مورد نیاز واکسن آمریکایی فایزر در ایران اصلا وجود ندارد و آنها نمی‌توانند واکسن را وارد کشور کنند. یکی از این امکانات، یخچال‌هایی است که توان نگهداری واکسن را تا چند روز را داشته باشند. گفته شده واکسن کرونای شرکت فایزر فقط در دمای زیر ۷۰ درجه سالم می‌ماند و ایران چنین امکاناتی ندارد. با این حال رئیس سازمان هواپیمایی کشوری با اعلام آمادگی دو ایرلاین ایرانی برای واردات واکسن کووید-۱۹ گفته است: این دو ایرلاین هیچ مشکلی برای واردات انواع واکسن از جمله فایزر ندارند.

بیشتر بخوانید؛

تعدادی از کاربران دراین‌باره نوشتند: درحالی‌که اکثر کشورهای خاورمیانه واکسیناسیون علیه ویروس کرونا را شروع کرده‌اند، مسئولان ما مدام می‌گویند خبری از خرید این واکسن وجود ندارد. این در حالی است که ایران بیشترین تلفات ناشی از کرونا را در منطقه دارد.

در این میان دکتر مینو محرز، عضو کمیته علمی ستاد ملی مقابله با کرونا که محقق اصلی پروژه ساخت ساخت واکسن در ایران است، چند روز پیش عنوان کرد که «ایران قصد پیش‌خرید کردن واکسن کرونا از کشورهای دیگر را دارد، اما واکسن خارجی کرونا به این‌ زودی‌ها به ایران نمی‌رسد و چندین ماه زمان می‌برد.»

محرز گفت: «ما اگر سه مرحله آزمایش انسانی واکسن کرونای ایرانی را اجرا کنیم و اگر موثر باشد، ساخت آن تا اردیبهشت یا خرداد زمان می‌برد. زمان رسیدن واکسن خارجی هم زودتر از تیرماه نخواهد بود. پس به نظر من با توجه به پولی که برای آن واکسن باید بدهند که تازه تیر به دست ما برسد، این کار خیلی به درد نمی‌خورد.»

اما دلایل مختلفی وجود دارد که باعث شده بسیاری از مردم به واکسن داخلی اعتماد نداشته باشند. یکی از این دلایل، شتاب مسئولان برای تولید آن تا بهار سال ۱۴۰۰ و توزیع آن بین مردم در تابستان همان سال است. موضوعی که واکنش بسیاری از فعالان حوزه بهداشت و درمان را برانگیخته است. آنها معتقدند تولید واکسن باید پروسه زمانی خاص خود را طی کند تا اثربخشی لازم را داشته باشد و شتاب در تولید آن ممکن است عوارض بدتری از کرونا بر جا بگذارد.

عده دیگری می‌گویند واکسن کرونا قرار است روی زندانیان تست شود و همین اعتماد مردم نسبت به مسئولان را از بین می‌برد. البته دکتر محرز در این رابطه پاسخی داده و گفته که «برخی شایعه‌سازی کرده‌اند که واکسن کرونای ایرانی روی زندانی‌ها یا افراد معمولی و سطح پایین جامعه آزمایش می‌شود، ولی اصلا اینگونه نیست و همه برای تولید این واکسن با ابراز امیدواری پیشقدم شده‌اند.»

محقق اصلی پروژه ساخت ساخت واکسن در ایران گفته که «وطلبان بسیار زیاد بودند و تقریبا از همه شهرستان‌ها داوطلب داشتیم. حتی هر روز چند نفر به مطب من مراجعه می‌کردند و می‌گفتند که می‌خواهیم داوطلب آزمایش واکسن کرونای ایرانی شویم، اما افراد را موسسه شفامدار انتخاب می‌کند و اولویتی برای هیچ فرد خاصی نیست و فقط باید آنها از ۱۸ تا ۵۰ سال باشند.».

دولت هرچه زودتر برای خرید واکسن فکری کند

اما واکنش‌ها به تعلل دولت برای خرید واکسن و پایان دادن به آمار مرگ‌ومیر در کشور فقط محدود به کاربران شبکه‌های اجتماعی نشده و تعدادی از فعالان حوزه بهداشت و درمان نیز از دولت خواسته‌اند که هرچه زودتر برای خرید واکسن فکری کند.

محمد وجگانی، رییس انجمن ایمونولوژی و آلرژی ایران امروز به ایرنا گفته که «تولید واکسن داخلی زمان‌بر خواهد بود و به همین دلیل تهیه واکسن از خارج کشور باید با جدیت تمام دنبال شود تا مردم در این زمینه نگرانی نداشته باشند. جوانان این مرز و بوم به دانش ساخت واکسن کرونا دست یافته‌اند و واکسن کرونا احتمالا تا ۶ ماه دیگر وارد بازار می‌شود، اما در این مدت برای رفع نیاز داخل باید نسبت به خرید واکسن از منابع مختلف جهان اقدام کنیم.»

وجگانی گفته: «توانمندی ایران در ساخت واکسن بسیار واقع‌بینانه است. به دور از هرگونه هیاهو و تبلیغات تاکید می کنم توان ساخت واکسن کرونا را داریم. روند ساخت این محصول فناورانه بدون هیچ گونه اغراق و مبالغه در حال انجام است. به این معنی که ساخت واکسن یک مبنای علمی دارد و محققان با بهره‌گیری از دانش و توان علمی خود در تلاش برای دستیابی به این واکسن هستند.»

او با اشاره به اینکه ایران در آستانه تولید واکسن کرونا است، گفت: «حداقل سه مرکز در آستانه شروع کارآزمایی بالینی انسانی هستند که یکی از آنها جلوتر است. آنها فاز حیوانی و مطالعات آزمایشگاهی را با موفقیت پشت سر گذاشته‌اند. با این حال در بیان واقعیات علمی مانند ساخت واکسن نباید افراط و تفریط کنیم. ما هرچند از نظر نرم‌افزاری و نیروی انسانی متخصص مشکلی نداریم و کار در حد آزمایشگاهی را می توانیم انجام دهیم، اما زیرساخت لازم برای تولید انبوه آن را نداریم.»

بیشتر بخوانید؛