همشهری آنلاین_ مریم قاسمی: این مرکز زیرنظر وزارت بهداشت و درمان آموزش پزشکی فعالیت می‌کند و هدف اصلی و رسالت آن تأمین پلاسمای موردنیاز برای تولید انواع مشتقات خون برای درمان بیماران خاص از جمله هموفیلی، سرطان، نوزادان نارس، سوختگی‌های شدید و... است. به همت کارکنان این مرکز، از آغاز فعالیت تاکنون اسامی ۳هزار نفر از شهروندان نیکوکار در فهرست اهداکنندگان پلاسمای خون و ایثارگران عرصه سلامت ثبت شده است. با اهدای مستمر خون توسط خیّران عرصه سلامت، تاکنون ۴۲هزار واحد پلاسمای اهدایی در بانک خون جمع‌آوری و برای تولید انواع مشتقات دارویی به پالایشگاه ارسال شده است. در ایام محرم و صفر که حال و هوای شهر تغییر پیدا می‌کند و کوچه و پسکوچه‌های شهر بوی ایثار و از خودگذشتگی می‌گیرد، مراجعه به مرکز اهدای پلاسما بیش از هر زمان دیگر است.
ورودی مرکز پلاسمای یافت‌آباد در خیابان طالقانی واقع شده و بیرق عزای حسینی برافراشته بر سر در آن با مضمون «ایثار و از خودگذشتگی با اهدای پلاسمای خون» نشان می‌دهد که نشانی را درست آمده‌ایم. همراه چند شهروند که ماسک به‌صورت زده‌اند، از محل نگهبانی عبور می‌کنیم و با گذر از ۲پله سنگی وارد سالن بزرگی می‌شویم که به ۵بخش جداگانه تقسیم شده است. با توجه به شرایط کرونایی، همه مراجعه‌کنندگان ملزم به رعایت نکات بهداشتی هستند و به محض ورود به بخش تست اولیه، از دالان ضدعفونی می‌گذرند و با فاصله ۲متری از همدیگر روی صندلی‌ها می‌نشینند. اینجا شهروندان به ۲گروه تقسیم می‌شوند؛ افرادی که در تست اولیه پذیرفته شده و مجاز به اهدای پلاسمای خون هستند و گروه دوم که جمعیت کمتری دارند، شهروندانی هستند که به دلایل متعدد مثل سن، وضعیت جسمی و علائم بالینی از اهدای پلاسمای خون منع شده‌اند و مجاز نیستند در این کار شرکت کنند.
کارشناسان مرکز با خونسردی به مراجعه‌کنندگان مشاوره می‌دهند و آنها را مجاب می‌کنند که برای اهدای پلاسما داشتن شرایط اولیه ضروری است و اگر مجاز به اهدای پلاسما نیستند ناراحت نباشند، چراکه همین قدمی که برای کمک به همنوعان خود برداشته‌اند، ارزش و ثواب معنوی دارد. «معصومه قربانی» یکی از بانوان ساکن منطقه۱۷ است که به این مرکز آمده تا با اهدای پلاسما به بیماران نیازمند کمک کند، اما کارشناسان مرکز با انجام تست و معاینات بالینی متوجه شده‌اند که او به دلیل کم خونی مجاز به اهدای پلاسما نیست و باید برای درمان به پزشک متخصص مراجعه کند. این شهروند از اینکه نمی‌تواند پلاسمای خونش را اهدا کند، خیلی ناراحت است و حتی اصرارش برای این کار نمی‌تواند نظر کارشناسان را تغییر دهد. چند صندلی آن طرف‌تر جوانی که به نظر می‌رسد ورزشکار است، با گرفتن جواب تست غرق شادی می‌شود و لبخندی بر چهره‌اش نقش می‌بندد. او خودش را «علیرضا یارقلی» معرفی می‌کند و می‌گوید: «نیت کرده‌ام که هرماه پلاسمای خونم را به بیماران نیازمند هدیه دهم. امیدوارم که خدا این نذری ناقابل را از من قبول کند.»
- منطقه هجده‌ای‌ها رتبه‌دار اهدای پلاسما
جنب و جوش زیادی در سالن اهدای پلاسمای خون وجود دارد. بانویی با روپوش سفید وارد سالن انتظار می‌شود و با کارشناسان صحبت می‌کند. او دکتر «پریسا اقبال» مدیر مرکز پلاسما یافت‌آباد است که از صبح زود تا غروب آفتاب در این مجموعه حضور دارد. اقبال از اینکه شهروندان از خدمات این مرکز استقبال می‌کنند، ابراز رضایت می‌کند و می‌گوید: «زمانی که تصمیم گرفتیم ساختمانی برای راه‌اندازی مرکز اهدای پلاسما در نظر بگیریم، فکر نمی‌کردیم این محل در یکی از محله‌های جنوب شهر ساخته شود. در شهر تهران ۹مرکز و در جنوب شهر ۳مرکز اهدای پلاسما دایر شده که یکی از آنها این مرکز است و تا شعاع ۲۰۰کیلومتری به شهروندان خدمت‌رسانی می‌کند.»
مدیر مرکز اهدای پلاسمای منطقه۱۸ عنوان می‌کند که هرچند میزان مراجعه‌کننده‌ها بد نیست، اما نیازهای دارویی بیماران خاص بیش از این‌هاست و باید میزان پلاسمای اهدایی به اندازه‌ای باشد تا بتواند این کمبود را جبران کند. او عنوان می‌کند که این مرکز از همه مناطق تهران داوطلب اهدای پلاسما دارد، اما ساکنان جنوب تهران از جمله مناطق۱۶ تا ۲۰ بیشتر به اینجا می‌آیند و علت آن نزدیکی به محل زندگی، سهولت در رفت‌وآمد و... است. به گفته اقبالی، بین ۵ منطقه همجوار، منطقه۱۸ رتبه اول و مناطق۱۷، ۱۹ و ۲۰ به‌ترتیب جایگاه دوم تا چهارم و منطقه ۱۶ در رتبه پنجم اهدای پلاسمای خون است.
دکتر اقبال می‌گوید: «برای ارج نهادن به کار خیرخواهانه شهروندان، تسهیلات ویژه‌ای برای آنها در نظر گرفته شده است. به‌عنوان مثال همه آزمایش‌های تشخیصی و بالینی اهداکنندگان رایگان است، ضمن اینکه هزینه ایاب و ذهاب به آنها در حدود ۵۰هزار تومان پرداخت می‌شود.»
- دعوت از بهبودیافتگان کرونا
یکی از اقداماتی که در شرایط کنونی انجام می‌شود، تشویق بیماران بهبودیافته از ویروس کووید۱۹ برای اهدای پلاسمای خون خود است تا از این طریق به بهبود بیماران بستری در بیمارستان‌ها کمک کنند. اقبال عنوان می‌کند افرادی که لباس عافیت و سلامت به تن کرده‌اند و از چنگ کرونا نجات یافته‌اند، می‌توانند در این وضعیت بحرانی در بهبود همنوعان خود تأثیرگذار باشند. مدیر مرکز اهدای پلاسمای منطقه۱۸ می‌گوید: «در پلاسمای خون افراد بهبودیافته کووید۱۹، آنتی‌بادی مقابله با این ویروس وجود دارد که دراختیار پالایشگاه قرار می‌گیرد و کارشناسان می‌توانند از آن برای بهبود بیماران کرونایی که شرایط نامناسبی دارند استفاده کنند. بنابراین ضمن دعوت از بیماران بهبودیافته از کرونا برای اهدای پلاسمای خون، از سایر شهروندان نیز تقاضا داریم که اگر در نزدیکان و آشنایان خود کسی را با این ویژگی می‌شناسند، آنها را تشویق به اهدای پلاسمای خون کنند.»
اقبال تأکید می‌کند که امکانات و خدمات مرکز اهدای پلاسما منطبق با پروتکل‌های بهداشتی است و خطری از بابت انتقال ویروس کرونا برای مراجعه‌کنندگان وجود ندارد. این مرکز همه روزه و در چند نوبت با مواد ضدعفونی‌کننده استریل می‌شود و کادر درمانی و کارشناسان با ماسک و دستکش به شهروندان خدمت‌رسانی می‌کنند.
- ترویج فرهنگ اهدای خون برای نجات بیماران
با کم شدن تعداد اهداکنندگان پلاسمای خون، قطعاً با کمبود داروهای مشتق از پلاسما برای نجات بیماران صعب‌العلاج مواجه خواهیم شد. «پریسا اقبال» مدیر مرکز پلاسمای یافت‌آباد عنوان می‌کند که هدف این مرکز ترویج فرهنگ اهدای پلاسما و تبدیل آن به یک الگو است. فرهنگسازی اهدای پلاسما منجر به خودکفایی در تأمین داروهای حیاتی برای بیماران خاص از جمله هموفیلی، سرطانی و... می‌شود. کارشناسان روابط‌عمومی این مرکز در طول سال برنامه‌های متنوعی برای آگاه‌سازی شهروندان در زمینه اهدای پلاسما و فواید آن اجرا می‌کنند. آنها برای فرهنگسازی اهدای پلاسما به‌عنوان یک عمل انسانی و معنوی برای رفع نیاز بیماران و برای تأمین داروهای کمیاب بااستقرار ایستگاه‌های اطلاع‌رسانی در مناطق همجوار از جمله مناطق۱۶، ۱۷، ۱۹ و ۲۰ و صحبت چهره به چهره با شهروندان و توزیع بسته‌های اطلاع‌رسانی، آگاهی‌های لازم را درباره این امر خداپسندانه به شهروندان می‌دهند.
- مراحل اهدای پلاسما برای نجات بیماران خاص
هر فرد بالغ حدود ۵ لیترخون دارد که بیش از نیمی از آن پلاسماست. دکتر «پریسا اقبال» مدیر مرکز پلاسمای یافت‌آباد، اهدای پلاسما را اقدامی انسان‌دوستانه برای تأمین داروهای بیماران سرطانی، هموفیلی، نوزادان نارس، سوختگی و... عنوان و تأکید می‌کند که ادامه حیات و زندگی بیماران خاص وابسته به دریافت روزانه یا هفتگی این داروهاست. وی در این زمینه اطلاعات مفیدی دراختیارمان می‌گذارد که در ادامه می‌خوانید.
مزایای اهدای پلاسما: انجام تست‌های پزشکی رایگان شامل ایدز، هپاتیت، سیفلیس، اندازه‌گیری پروتئین خون و سنجش آنزیم‌های کبد، کنترل سیستم ایمنی، تشخیص کم خونی، استفاده از پلاسمای ایرانی برای بیماران ایرانی و پرداخت هزینه ایاب و ذهاب به مراجعه‌کنندگان.
توصیه‌های مهم برای اهداکنندگان: قبل از مراجعه به مرکز و اهدای پلاسما، حداقل ۸لیوان آب بنوشید. چند ساعت قبل از اهدا غذای کم چرب میل کنید. احساس سلامتی کامل داشته و شب قبل از اهدا خواب و استراحت کافی داشته باشید. حداقل تا ۲ساعت قبل از اهدا از کشیدن سیگار و مواد دخانی خودداری کنید.
میزان اهدای پلاسما: هر فرد سالم می‌تواند در هفته یک‌بار، درماه ۴ و در سال ۳۶بار پلاسمای خونش را اهدا کند. پلاسمای اهدایی حداکثر ۲۴ تا ۷۲ساعت بعد جبران می‌شود.
ممنوعیت‌ها: داوطلبان پس از مشاوره و معاینه توسط پزشک و انجام آزمایشات ویرولوژی، بیوشیمی و شمارش سلول‌های خونی، برای اهدای پلاسما تأیید یا رد صلاحیت می‌شوند. سابقه بیماری قلبی، کلیوی، تنفسی و رفتارهای پرخطر از جمله عواملی است که براساس تشخیص پزشک مرکز، افراد را به‌طور موقت یا دائم از اهدای پلاسما و سایر فراورده‌های خونی منع می‌کند.
وضعیت ایمنی بدن بعد از اهدای پلاسما: در نخستین مراجعه و با هر ۴مرتبه اهدای پلاسما، میزان ایمونوگلوبین و پروتئین‌های پلاسما اندازه‌گیری و درصورت بروز هرگونه مشکلی، اهداکننده از این کار منع می‌شود. یکی از دلایل تأثیر اهدای پلاسما بر سلامت فرد آن است که پیش از هربار اهدای پلاسما، سلامتی او با سنجش فشارخون و درجه حرارت بدن، وضعیت ضربان قلب و شمارش سلول‌های خونی از جمله گلبول سفید، قرمز و پلاکت بررسی و سپس اجازه اهدا به او داده می‌شود. بدین‌ترتیب بسیاری از بیماری‌ها مانند فشارخون بالا، مشکلات خونی و... با همین آزمایش‌های به ظاهر ساده، اما مهم شناسایی می‌شود.
نحوه رسیدن پلاسما به بیماران نیازمند: پلاسما پس از جمع‌آوری در دمای منفی۴۰ فریز می‌شود و در صورت منفی بودن تست‌های ویرولوژی (هپاتیتB و هپاتیتC، ایدز و سیفلیس) بسته‌بندی و به پالایشگاه ارسال می‌شود. پس از انجام پروسه‌های تولیددارو در پالایشگاه، داروهای مربوطه تحت نظر وزارت بهداشت برای استفاده بیماران نیازمندان توزیع می‌شود.
- مقام اول اهدای پلاسما/ شاید بیماری نجات یابد
«احمد عظیمی اصفهانی» یکی از شهروندانی است که بارها به مرکز پلاسما یافت‌آباد مراجعه و در این کار خیرخواهانه شرکت کرده است. او با ثبت رکورد ۲۸۳بار اهدای پلاسما توانسته مقام اول را در این مرکز به خود اختصاص دهد و همچنان مثل روز اول مشتاق به ادامه این کار است. اصفهانی درباره علت مشارکت در این کار خداپسندانه می‌گوید: «تا زمانی که سالم هستیم، باید قدر آن را بدانیم و شکرگزار پروردگار باشیم. یکی از راه‌ها برای شکرگزاری هم اهدای خون و فراورده‌های خونی است که به دیگران می‌بخشیم تا شاید اندکی از درد و رنج بیماری آنها بکاهیم.» رکورددار اهدای پلاسما در منطقه۱۸عقیده دارد که حادثه و بیماری ممکن است برای هرکسی پیش بیاید و دور از انتظار نیست. بنابراین تا زمانی که در صحت و سلامت هستیم، باید به فکر بیماران نیازمند باشیم تا اگر خدای ناکرده ما یا یکی از نزدیکانمان دچار بیماری شد، دیگران نیز به ما کمک کنند.»
- مقام دوم اهدای پلاسما/ نیت اصلی‌ام، کمک به همنوعان است
«نجف عزتی» شهروندی است که از سال‌ها قبل کارت اهدای خون و پلاسما دریافت کرده و اکنون با ۲۸۲بار اهدای پلاسما، مقام دوم مراجعان مرکز پلاسمای یافت‌آباد را از آن خودکرده و رکورددار باسابقه این مرکز است. او درباره علت حضور در چنین امور خیرخواهانه‌ای می‌گوید: «نیت اصلی‌ام کمک به همنوعانم است. هربار که برای اهدای پلاسما به اینجا مراجعه می‌کنم، احساس خوبی دارم. البته این مرکز خدمات رایگان هم به مراجعه‌کنندگان ارائه می‌کند که ارزش زیادی دارد. مثلاً آزمایش‌های رایگانی که برای تشخیص بیماری‌هایی مثل هپاتیت، کم خونی و... از افراد انجام می‌شود، در خارج از مرکز هزینه فراوانی دارد.» عزتی تاکنون تعدادی از دوستان و آشنایانش را به اهدای پلاسما تشویق کرده و در این کار موفق هم بوده است. دارنده مقام دوم اهدای پلاسما در منطقه۱۸ با یادآوری ایام سوگواری محرم و مناسبت‌های پیش رو در ماه صفر از جمله اربعین حسینی، از شهروندان تقاضا می‌کند که با اهدای خون و پلاسما، ثواب عزاداری‌هایشان را بیشتر کنند.»
- نشانی مراکز اهدای پلاسما در جنوب تهران
- مرکز شماره یک (یافت‌آباد):چهارراه یافت‌آباد، شهرک ولی‌عصر(عج)، خیابان طالقانی، ضلع جنوبی بیمارستان غیاثی. شماره تماس مشاوره و پاسخگویی: ۶۶۲۴۱۶۸۳ و ۶۶۲۱۷۵۳۰
- مرکزشماره۲:اسلامشهر، شهرک سعیدیه، بعد از بیمارستان امام رضا(ع)، بلوارخلیج‌فارس، جنب پارک شهدا. شماره تماس مشاوره و پاسخگویی: ۶۵ تا ۵۶۴۹۰۷۶۰
- مرکزشماره ۳:ابتدای جاده ملارد، نرسیده به پل سرحدآباد، روبه‌روی کمیته امداد امام خمینی(ره)، کوچه گلستان. شماره تماس مشاوره و پاسخگویی: ۰۲۶۳۲۸۰۶۱۰۷
- مراکز اهدای پلاسما همه روزه حتی در روزهای تعطیل از ساعت۸ تا ۱۹ آماده خدمت‌رسانی به شهروندان هستند.
نظر شما