زیرساخت‌های اجتماعی و بحران کرونا

همشهری آنلاین: ویروس کرونا منطق خود را دارد. از نقطه قوت آدم‌ها که ارتباطات و تعاملات اجتماعی است استفاده کرده و به سلامت آنها حمله کرده است.در نتیجه جوامع مجبور شده‌اند تا با سیاست‌هایی برای محدود کردن تعاملات و گردهمایی‌ها به مقابله با شیوع ویروس کرونا برخیزند. سیاست‌هایی که سرعت شیوع ویروس را کند می‌کند اما ممکن است جامعه را دچار بحران‌های جدی مانند تضعیف روابط و ازدیاد بیماری‌های روانی کند. اما در این شرایط چه کارهایی می‌توان انجام داد؟ اگرچه اکنون در وسط این بحران هستیم و به احتمال زیاد تمامی ابعاد و سطوح رویداد برای ما شناخته شده نیست اما می‌توان با بهره‌گیری از تجربه‌های داخلی و جهانی راهکارهایی را برای کاهش صدمات اجتماعی دنبال کرد. برای مثال باید راهبرد انسجام اجتماعی در کنار فاصله‌گیری اجتماعی همزمان اجرا شود. آنچه جان آدمیان را در برابر بلایا حفظ می‌کند پیوستگی اجتماعی آنهاست نه فاصله آنها از یکدیگر. از این رو، در عین توصیه به فاصله‌گیری باید با استفاده از زیرساخت و ابزارهای مدرن مانند شبکه‌های اجتماعی، اجازه قطع تعاملات اجتماعی را نداد و افراد جامعه را تشویق به مراقبت از یکدیگر کرد. از همین رو توسعه ظرفیت شبکه‌های اجتماعی مجازی برای جایگزینی شبکه‌های اجتماعی واقعی در هنگام بحران‌های بیولوژیکی یک مسئله ضروری است. باید به فکر حمایت از گروه‌های آسیب‌دیده در جریان بحران با ابتکاراتی مانند تشکیل صندوق حمایت از آسیب‌دیدگان و بانک مواد غذایی محلی بود که در این زمینه دولت، شهرداری‌ها و تشکل‌های غیردولتی می‌توانند نقش مهمی داشته باشند. همچنین تشکیل گروه‌های داوطلب محلی برای رسیدگی و مراقبت از افراد پیر، ناتوان، از کار افتاده و تنها، یک مسئله حیاتی است. باید ظرفیت‌های توسعه محلی تقویت شود و اجتماعات محلی به‌عنوان یک سطح مهم میانجی میان زندگی خصوصی و عمومی به رسمیت شناخته شوند. بخش مهمی از سیاست قرنطینه در مقابل بلایا و رسیدگی به وضعیت را تشکل‌های محله مبنا می‌توانند انجام دهند. جامعه سرشار از امکانات و دارایی است که می‌توان از آنها برای کمک و حمایت استفاده کرد. دانشگاه‌ها و مدارس بخشی از زیرساخت اجتماعی جامعه ما هستند که در این شرایط می‌توانند نقش مهمی برعهده گیرند. برای مثال می‌توان به شرکت‌های دانش‌بنیان مأموریت داد تا برای طراحی مدل‌های رفتاری ویژه شرایط بحران و یا ساخت ابزارهای و داروهای جدید تلاش کنند یا می‌توان با تشکیل گروه‌های دانش‌آموزی و دانشجویی برای آموزش مهارت‌های ارتباطی دیجیتال به سالمندان کوشید.