به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، استان همدان به دلیل قدمت چندین هزارساله خود توانست در سال ۱۳۸۵ عنوان پایتخت تاریخ و تمدن ایران را از آن خود کند و تاریخ و هویتش را که به بلندای الوند است به رخ بکشاند.
کارشناسان میراث فرهنگی، همدان را قلب تاریخ ایران می‌دانند چراکه وجود هزاران سند تاریخی و متن‌های تحقیقاتی بیانگر این است که شهر کهن همدان آلبوم زیبا و رنگارنگ و همچنین تجلیگاهی از هویت باستانی مردم ایران‌زمین از دوره‌های مختلف تاریخی است و دیرینگی این شهر و ابنیه‌های باشکوه و تاریخی آن همواره مورد تحسین باستان شناسان قرارگرفته است.
کتیبه‌های گنجنامه، سنگ‌نوشته‌هایی به یادگار مانده از دوران هخامنشی است که بر دل صخره‌های الوند حکاکی شده و با جلوه گری سحرانگیز خود، غنای تاریخی دیار هگمتانه را به اذهان بازدیدکنندگان یادآوری می‌کند.
این کتیبه یکی از معروف‌ترین و شناخته‌شده‌ترین آثار تاریخی دیار هگمتانه است، این ۲ کتیبه نوشتارهایی از دوران داریوش و خشایارشا هخامنشی است که بر دل صخره‌های الوند در فاصله پنج کیلومتری غرب همدان و در انتهای دره سبز و خرم و عباس‌آباد حکاکی شده است.
در این مکان سنگ‌نوشته داریوش کبیر در سمت چپ و کتیبه خشایارشا در سمت راست آن و کمی پایین‌تر از کتیبه نخست قرار دارد.
این کتیبه‌ها که در سال ۱۳۱۰ در فهرست آثار ملی ایران به ثبت رسید به سه زبان پارسی باستان، ایلامی و بابلی هرکدام در ۲۰ سطر و از چپ به راست و به خط میخی حکاکی شده‌اند.
تپه باستانی هگمتانه، برج قربان، گنبد علویان، تپه باستانی نوشیجان و شهر زیرزمینی سامن بخش کوچکی از جاذبه‌های تاریخی استان است که عظمت و تمدن همدان را نشان می‌دهد.
دامنه‌های زیبای الوند، دره‌های سرسبز و دلفریب عباس‌آباد، حیدره و دره مرادبیک، کوچه‌باغ‌های مصفا، آرامگاه‌های مشاهیر ادبی و تاریخی چون بوعلی سینا و باباطاهر، بقعه استرومردخای و بازار قدیمی نمونه‌هایی بارز از مجموعه جاذبه‌های گردشگری زاگرس نشینان است.
در این استان آثاری زیبا، دیدنی و جذاب از دوران مادها، هخامنشیان، ساسانیان، صفویه، سلجوقیان، اشکانیان و قاجاریه تلالویی از فرهنگ و تمدن ایرانیان در همدان به یادگار مانده است.
وجود کاخ باستانی هگمتانه دارای آثار خشتی دوران هخامنشیان، لوح زر آریا رامنه، جام زرین منسوب به داریوش (قرن پنجم قبل از میلاد) و جام زرین خشایارشاه (پسر داریوش) و نقش برجسته زرشیر بالدار در حال جهش، مربوط به دوران هخامنشی و آثار متعدد دیگر، همدان را در فهرست مکان‌های زیبای گردشگری جهان قرار داده است.
تپه نوشیجان یکی از بزرگترین آثار تاریخی ملایر است که در ۱۵ کیلومتری شمال غرب ملایر و روبروی روستا شوشاب قرار دارد.
ارگ نوشیجان مهم‌ترین نیایشگاه مادها بوده و عناصر این مجموعه به‌عنوان نخستین الگوهای معماری ایرانی در فلات قاره ایران از منحصربه‌فردترین و ارزشمندترین آثار تاریخی کشور محسوب می‌شود.
این بنای عظیم و تاریخی هفت هزار سال قدمت دارد و طبق اسناد موجود در میراث فرهنگی ملایر، روی تپه واقع‌شدن این بنا حاکی از آن است که در حدود چهار هزار سال پیش این منطقه زیر آب قرار داشته و تنها این قلعه از آب بیرون بوده است.
شهر زیرزمینی سامن، شهری دستکند در ۱۵ کیلومتری ملایر که سال ۸۴ از دل زمین سر برآورد و قدمت آن گویای عظمت و تاریخ کهن استان همدان است.
دستکند سامن که سال ۱۳۸۴ به‌طور اتفاقی در جریان حفاری‌های فیبر نوری شرکت مخابرات کشف شد، تاکنون ۶ فصل کاوش در این مجموعه انجام شده است این اثر پررمزوراز به‌اندازه‌ای از اهمیت بالایی برخوردار است که جزو طرح‌های اقتصاد مقاومتی شهرستان ملایر و در اولویت تکمیل قرارگرفته است.
مقبره استرومردخای، محل آرامگاه استر، ملکه شوش و بانوی پادشاه ایران، خشایارشاه و مردخای عموی ملکه را می‌توان دیگر بنای تاریخی شهر همدان دانست.
در سرداب بقعه دو قبر و بر بالای آن دو صندوق عتیقه نفیسی قرار دارد، همچنین در این مکان یک کتاب تورات به خط عبری وجود دارد که بر پوست آهو نوشته‌شده است.
این بنا نخستین بار ۱۱ قرن پیش به دست کلیمیان ساخته‌شده و بنای جدید قرن هفتم هجری با سنگ و آجر به سبک بناهای اسلامی در مرکز شهر همدان احداث شد.
آرامگاه باباطاهر نیز از عرفای بزرگ و مشهور دو بیتی سرای ایران که گذشت زمان در فراموشی دوبیتی‌های شورانگیز سروده شده وی با لهجه لری نیز ناتوان بوده دریکی از میدان‌های مصفا و زیبای همدان واقع است.
گنبد علویان، اثر دیگر خطه تاریخی همدان، محل آرامگاه دو نفر از اعضای خاندان علویان که زیر گنبد سردابی پوشیده شده با کاشی‌های خشت فیروزه‌ای‌رنگ قرارگرفته متعلق به دوره سلجوقیان بوده و از منظر بیرونی مشابه گنبد سرخ مراغه و از داخل نیز دارای گچبری های زیبا و فراوان است.
چهره بیرونی بنا دارای طاق‌نماهایی به اشکال منظم لوزی‌های بزرگ و کوچک با آجر برجسته‌کاری شده است و بقایای کتیبه آجری زیبا به خط کوفی مشتمل بر چند آیه اول سوره دهر در بالای دیوارهای خارجی و ستون‌های جانبی جلوخان نیز به چشم می‌خورد.
معبد لائودیسه در شهر نهاوند از دیگر بناهای به‌جامانده از تاریخ است که از آن به‌عنوان تنها معبد یونانیان در ایران مربوط به ۱۹۳ قبل از میلاد و منسوب به سلوکیان یاد می‌شود.
بقایای این معبد در محله‌ای به نام دوخواهران (شمال شرقی نهاوند) در زیر خروارها خاک مدفون است. این اثر تاریخی به دستور آنتیخوس سوم از جانشینان اسکندر برای همسر خود به نام ملکه لائودیسه (لائودیکه) احداث شده و یکی از مهم‌ترین آثاری که از این محوطه به دست آمده کتیبه‌ای است بر روی یک تخته سنگ مرمری که به خط یونانی نگاشته شده که در سال ۱۳۲۲ هـ. ش هنگام برداشت از خاک محله به دست آمده است.
این کتیبه حاوی عناوین و اختیاراتی است از آنتیخوس، سومین حکمران مقدونی، به ملکه و خواهرش لائودیسه، که به حاکم سلوکی تحت امرش مندموس در نهاوند ابلاغ شده و به فرمان مندموس مضمون نامه شاه بر روی سنگی به ابعاد ۴۵ ×۸۵ سانتی‌متر به خط یونانی قدیم و در ۳۲ سطر حک شده، تاریخ کتیبه سال ۱۱۹ از ماکاندیکوس است که با سال ۱۹۳ ق. م تطبیق می‌کند و هم اکنون به همراه چندین مجسمه کوچک مفرغی در موزه ملی ایران باستان نگهداری می‌شود.
نظر شما