به گزارش همشهری آنلاین به نقل از ایرنا، مهارت نیاز هر انسان است و هیچ فردی نمی‌تواند منکر نیاز به آن باشد، افراد با کسب مهارت می‌توانند نیازهای خود را برطرف کرده، شغل پیدا کنند و درآمدزایی داشته باشند و علاوه بر آن کارآفرینی کنند و زندگی بهتری را برای خود و سایر افراد جامعه فراهم کنند.
مهارت‌آموزی در تربیت و پرورش و تامین نیروی کار ماهر و متخصص برای بخش‌های مختلف اقتصادی نقش کلیدی را بازی می‌کند که این نقش و رسالت مهم در کشور ما برعهده سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای گذاشته‌شده است.
تربیت نیروی کار ماهر و متخصص رسالتی است که این دستگاه آن را برعهده دارد که تحقق این مهم با توجه با تغییرات سریع در عرصه فناوری و ایجاد نیازها و مشاغل جدید در جامعه کار سختی است، بااین‌وجود با برنامه‌ریزی دولت اتفاقات خوبی در زمینه مهارت‌آموزی در کشور رخ‌داده که ازجمله آن‌ها می‌توان به ورود فنی و حرفه‌ای به آموزش مهارت‌های نرم اشاره کرد.
با توجه به شرایط امروز جامعه و تحولات و تغییراتی که با سرعت شاهد آن هستیم، رویکرد آموزش‌های مهارتی نیز تغییریافته و دیگر دوره‌های فنی و حرفه‌ای به چند رشته خاص و سخت خلاصه نمی‌شود و آموزش‌های نرم نیز به این حوزه ورود پیداکرده است.
در استان قزوین این تغییر رویکرد همراه با ارایه آموزش‌های نرم مهارتی از سال جاری کلید خورده است که مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای به تشریح آن‌ها پرداخته است.
گفت‌وگوی با محسن مددی مدیرکل آموزش فنی و حرفه‌ای استان قزوین را در زیر می‌خوانید.
در سال جاری چه میزان تعهد آموزش مهارتی در استان پیش‌بینی‌شده و سرانه استان قزوین از این حیث چه میزان است؟
در ابتدا باید اذعان کرد که ما متاسفانه از فقر مهارتی موجود در جامعه آسیب‌دیده‌ایم و باید با استفاده از همه ظرفیت‌ها و ایجاد عطش مهارتی بین جوانان این فقر را از بین ببریم و به گسترش آموزش‌های خود بپردازیم.
سرانه آموزش‌های مهارتی در استان قزوین در سال‌های قبل از میانگین کشور پایین‌تر بود به‌گونه‌ای که میانگین کشوری ۱۱.۶ ساعت و آمار استان قزوین در این خصوص ۱۰.۴ ساعت بود.
با توجه به این موضوع و باهدف تقویت جایگاه استان قزوین در این خصوص، سرانه آموزش‌های مهارتی استان قزوین را ۱۳ ساعت هدف گزاری کرده‌ایم که این مهم با استفاده از ظرفیت و مشارکت بخش خصوصی محقق خواهد شد.
در سال قبل تعهدات آموزش‌های مهارتی مراکز دولتی و بخش خصوصی استان قزوین درمجموع چهار میلیون و ۴۰۰ هزار نفر ساعت بود که این رقم برای سال جاری به پنج میلیون و ۳۰۰ هزار نفر ساعت افزایش‌یافته است.
از این میزان تعهد آموزشی ۴۰ درصد در مراکز آموزش دولتی که به نام آموزشگاه‌های ثابت فنی و حرفه‌ای معروف هستند محقق خواهد شد، ۴۰ درصد نیز در آموزشگاه‌های بخش خصوصی اجرا و همچنین ۲۰ درصد از این میزان نیز با مشارکت نهادهای عمومی و واحدهای تولیدی محقق می‌شود.
چند آموزشگاه فنی و حرفه‌ای در استان قزوین به متقاضیان خدمات آموزشی ارایه می‌دهند و درمجموع آموزش‌های مهارتی در مراکز دولتی در قالب چند حرفه و رشته ارایه می‌شود؟
در حال حاضر ۱۰ مرکز ثابت یا دولتی آموزش فنی و حرفه‌ای به همراه ۱۶۷ آموزشگاه خصوصی در استان قزوین آموزش‌های مهارتی ارایه می‌دهند.
آموزشگاه‌های ثابت در حال حاضر آموزش‌های خود را در قالب ۳۰ رشته و ۲۰۰ حرفه به متقاضیان و جامعه هدف ارایه می‌دهند.
آموزش‌های مهارتی بخش دولتی کاملا رایگان بوده و به بخش‌های دوره‌های مراکز ثابت، جوار دانشگاهی، روستایی، سکونتگاه‌های غیررسمی، زندان‌ها و پادگان‌ها و صنعت تقسیم می‌شوند.
با توجه به نیاز جامعه روستایی به آموزش‌های مهارتی و در راستای توسعه عدالت آموزشی، چه برنامه‌ای برای تقویت آموزش‌های فنی در این مکان‌ها پیش‌بینی‌شده است؟
آموزش‌های مهارتی در روستاها بدون شک نیازمند توسعه و تقویت است چراکه درگذشته به دلیل کم‌توجهی به ظرفیت و نیازهای این مناطق، همه امکانات و کارگاه‌ها و آموزش‌های فنی و حرفه‌ای در شهرها متمرکزشده بود.
آموزش‌های مهارتی در روستاهای استان ۱۲ درصد کل این دسته از آموزش‌ها را شامل می‌شد اما باهدف توسعه عدالت آموزشی و با توجه به اینکه حدود ۳۰ درصد جمعیت استان قزوین در این مناطق زندگی می‌کنند، برنامه‌ریزی کرده‌ایم تا ۲۸ درصد آموزش‌های مهارتی در استان قزوین در این نقاط اجرا و برگزار شود.
بر همین اساس متناسب با امکانات خود و ظرفیت روستاها در این نقاط کارگاه‌های آموزش رشته‌های فنی و حرفه‌ای ایجاد خواهیم کرد.
نباید فراموش کرد که بسیاری از روستاییان با کشاورزی معیشت خود را تامین می‌کنند که یک کار فصلی است و درنهایت ۴ تا ۵ ماه در آن مشغول هستند و برنامه‌ریزی ماه برای آن۷-۸ ماهی است که روستاییان بیکار هستند.
با ارایه آموزش‌های مهارتی مناسب با محیط و ظرفیت‌های اقتصادی روستا تلاش داریم تا روستاییان با کسب مهارت لازم بتوانند درآمدزایی کنند که این مهم از مهاجرت آن‌ها به شهرها جلوگیری می‌کند و این اقشار را توانمندتر می‌کند.
نیازهای جامعه و بازار کار به‌سرعت تغییر پیدا می‌کنند و در کنار این موضوع باوجود ظرفیت بالای قزوین در حوزه‌های کشاورزی و گردشگری هیچ آموزش مهارتی پیش‌ازاین در این بخش‌ها تعریف و پیاده نشده است، آیا به این حوزه و ارایه آموزش‌های جدید با توجه به تقاضای جامعه و بازار ورود پیداکرده‌اید؟
بیشتر مردم فنی و حرفه‌ای را با رشته‌های خاص و سخت مانند جوشکاری و تراشکاری می‌شناسند درحالی‌که تنوع رشته‌های مهارتی بسیار بالاست و آموزش‌های نرم نیز در آن وجود دارد که کمتر موردتوجه قرارگرفته است.
آموزش‌هایی نظیر حسابداری، بازاریابی، آشنایی با بورس، هتل داری و ... از این دسته آموزش‌ها (نرم) هستند که جامعه و بازار کار به‌طورجدی به آن‌ها نیازمند است و اجرای آن‌ها را برنامه‌ریزی کرده‌ایم.
امسال برای نخستین بار ارایه آموزش‌های مهارتی نرم را در قزوین در دستور کار قرارگرفته است.
قزوین از ظرفیت بالایی در حوزه گردشگری و کشاورزی برخوردار است اما متاسفانه قبل از این تقریباً هیچ نوع آموزش مهارتی در این حوزه‌ها در آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای استان پیش‌بینی و برگزار نشده بود.
باهدف ارایه آموزش‌های مرتبط با حوزه کشاورزی امسال چندین کارگاه در این خصوص راه‌اندازی و تجهیز کرده‌ایم و برای نخستین بار آموزش کشت زعفران، آبیاری نوین، فرآوری میوه، پرورش قارچ و دامپرروی را در دست اجرا داریم و همچنین در زمینه آموزش‌های گردشگری ازجمله هتل داری ورود پیداکرده‌ایم و به‌زودی قرار است آموزشگاهی خاص و ویژه رشته‌های مرتبط با گردشگری را راه‌اندازی کنیم که مسبوق به سابقه نبوده است.
رویکرد مراکز آموزش فنی و حرفه‌ای تغییر پیداکرده و این مکان‌های آموزشی براساس سیاست‌های تعریف‌شده در حال پوست‌اندازی هستند و به‌تدریج به مراکز آموزش‌های مهارتی و تربیت کارآفرینی تبدیل می‌شوند.
در همین راستا هر هنرجو پس از گذراندن دوره‌های آموزشی در مراکز، در صنف مربوطه ورود پیداکرده و یک دوره آشنایی با کسب‌وکار و کارآفرینی در محیط کار نیز فرا می‌بیند.
موضوع دیگری که امسال در اولویت خود قرار داده‌ایم توسعه آموزش‌های مهارتی در مکان‌های کارگاهی و تولیدی است و در همین راستا تلاش داریم تا با واحدهای تولیدی موردنظر تفاهم‌نامه امضا کنیم، به‌طور نمونه برای آموزش کاشی‌کاری با یکی از شرکت‌های مطرح کشور که در شهر صنعتی البرز فعالیت دارد تفاهم‌نامه منعقد کرده‌ایم و هدف گزاری کرده‌ایم تا از ظرفیت صنایع برای گسترش آموزش‌های مهارتی موردنیاز بازار کار به شکل بهتر و بیشتری استفاده کنیم.
برای آموزش‌های مهارتی در نقاط کم برخوردار و ویژه اقشار آسیب‌پذیر چه برنامه‌ای دارید؟
آموزش‌های فنی و حرفه‌ای نقش قابل‌توجهی در کاهش آسیب‌های اجتماعی به همراه دارند، بنابراین بخشی از ظرفیت‌های آموزشی در این حوزه برای ارایه در مناطق حاشیه‌ای و سکونتگاه‌های غیررسمی و اقشار آسیب‌پذیری همچون زندانیان، افراد دارای اعتیاد، کودکان کار و زنان سرپرست خانوار اختصاص‌یافته است.
امسال نیز بخش قابل‌توجهی از آموزش‌های خود را به این حوزه اختصاص داده‌ایم که جزییات آن در طول سال به اطلاع رسانه‌ها خواهد رسید.
البته بسیاری از افراد از برگزاری دوره‌های آموزشی ازجمله در روستاها و سکونتگاه‌های غیررسمی بی‌اطلاع هستند و برای رفع این مشکل تلاش داریم تا با استفاده از ظرفیت رسانه‌های استان اطلاع‌رسانی لازم به مردم انجام شود و شهروندان با عناوین دوره‌های آموزشی ما در سال آشنا شوند.
همچنین در این خصوص تلاش داریم تا از ظرفیت ائمه جمعه و جماعات و شبکه‌های اجتماعی نیز استفاده کنیم.
یکی از مشکلات فنی و حرفه‌ای از گذشته تاکنون ارایه دوره‌های فنی بدون توجه به استانداردهای تعیین‌شده و درواقع موازی کاری بود، برای حل این مشکل در استان قزوین اقدامی شده است؟
براساس قانون متولی ارایه و برگزاری آموزش‌های مهارتی سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای است، بااین‌وجود در سالیان قبل متاسفانه شاهد موازی کاری‌هایی در این خصوص بودیم و برخی از دوره‌های آموزشی بدون توجه به سیاست‌های این سازمان و بدون رعایت استانداردها و چارچوب‌های لازم از سوی افراد حقیقی و حقوقی برگزار می‌شد.
برای جلوگیری از تداوم این رویه هماهنگی‌هایی با پلیس فتا و پلیس اماکن به‌منظور شناسایی و برخورد با برگزارکنندگان این دوره‌ها به عمل‌آورده‌ایم و همچنین با مسئولان قضائی استان نیز برای برخورد قانونی با افراد متخلف در این زمینه هماهنگی‌های لازم انجام‌شده و شعبه‌ای ویژه برای رسیدگی به این موضوع شعبه ویژه دادیاری تعیین‌شده است.
برای جلوگیری از موازی کاری‌ها همچنین مکاتباتی با دیوان محاسبات استان داشته‌ایم تا براساس قانون مقررات مالی دولت که تکلیف دستگاه‌ها در خصوص برگزاری دوره‌های آموزشی را تعیین کرده است، برگزاری هرگونه دوره مهارتی و مرتبط با فنی و حرفه‌ای با هماهنگی دستگاه تخصصی این موضوع باشد.
در گام سوم نیز شورای مهارت استان قزوین تشکیل‌شده و به ساماندهی همه امورات مرتبط با آموزش‌های مهارتی و فنی و حرفه‌ای در استان و هم‌افزایی فعالیت‌ها در این خصوص خواهد پرداخت.
در خصوص سند توسعه مهارت قزوین و اهداف آن توضیح دهید.
یکی از مباحثی که به‌عنوان اولویت تعیین کرده و با جدیت انرا پیش می‌بریم تدوین سند توسعه مهارت استان قزوین است که البته تنها مربوط به اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای نبوده و یک کار فرادستگاهی و فرابخشی است که خروجی آن کیفی سازی آموزش‌های این بخش، پیشگیری از موازی کاری‌ها و متناسب‌سازی بیشتر دوره‌های فنی و حرفه‌ای با نیازهای استان خواهد بود.
چند درصد افرادی که به آموزشگاه‌های فنی ثابت مراجعه می‌کنند، پس از کسب مهارت صاحب شغل می‌شوند؟
بسیاری از هنرجویان فنی و حرفه‌ای درصدد ارتقای مهارت خود هستند و از مجموع افرادی که به‌عنوان متقاضی برای دریافت آموزش‌های مهارتی به ما مراجعه می‌کنند ۳۰ درصد بیکار و درصدد یافتن شغل هستند که ازاین‌بین ۶۰ تا ۷۰ درصد پس از کسب مهارت بدون مشکل چندانی وارد بازار کار می‌شوند.
آموزشگاه‌های آزاد بخش خصوصی نیز ظرفیت خوبی برای اشتغال‌زایی افراد در حوزه خدمات دارند چراکه با توجه به اینکه توان لازم را برای تهیه تجهیزات و دستگاه‌های سنگین ندارند بیشتر در قالب اجرای دوره‌های آموزشی در بخش خدمات ورود پیداکرده‌اند و بیشتر افرادی که در این مراکز مهارت می‌بینند نیز صاحب شغل می‌شوند.
براساس سیاست سازمان آموزش فنی و حرفه‌ای آموزش‌های مهارتی در هشت سطح تعریف و پیاده‌سازی شده که آموزشگاه‌های آزاد می‌توانند سه سطح مقدماتی را ارایه دهند.
درگذشته عنوان می‌شد که فنی و حرفه‌ای باید نیروی کار موردنیاز واحدهای تولیدی را پرورش دهد و نبود نیروی کار ماهر و متخصص یکی از گلایه فعالان بخش صنعت بود، در این خصوص توضیح دهید و اینکه آیا آمادگی برای این کار در این دستگاه وجود دارد؟
این تصور و برداشت اشتباه است که فنی و حرفه‌ای نیروی کار معرفی یا تامین می‌کند بلکه وظیفه این دستگاه تربیت نیروی کار ماهر و متخصص در رشته‌ها و حرفه‌های مختلف است.
بااین‌وجود به واحدهای تولیدی پیشنهاد و توصیه می‌کنیم که اگر خواهان نیروی کار ماهر هستند می‌توانند با عقد تفاهم‌نامه برای این کار از ظرفیت‌های اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای بهره‌مند شوند به این شکل افراد موردنیاز خود که به شکل مشروط استخدام کرده‌اند را به ما معرفی کرده و همکاران ما کار آموزش به آن‌ها را برعهده می‌گیرند و افراد به‌شرط موفقیت در این دوره‌ها به خدمت واحد تولیدی مربوطه درمی‌آیند.
امروز با آمادگی ایجادشده در این اداره کل و ظرفیت‌های ایجادشده در آموزشگاه‌های فنی و حرفه‌ای قزوین این برای ما قابل‌قبول نیست که یک واحد تولیدی بگوید به دنبال نیروی کار ماهر هستیم اما آنرا پیدا نمی‌کنیم البته یک ظرفیت قانونی مغفول واقع‌شده نیز وجود دارد که اگر واحدهای صنعتی برای ارایه آموزش‌های مهارتی هزینه کنند به‌شرط تایید اداره کل آموزش فنی و حرفه‌ای، هزینه‌های آن‌ها با تمهیدات پیش‌بینی‌شده در قانون تهاتر خواهد شد که ورود به این موضوع و استفاده از این ظرفیت را در دستور کار قرار داده‌ایم.
نظر شما