به گزارش همشهری آنلاین به نقل از مهر، گیلان سرزمین سبزی است که شالیزارهای طلایی، بوته‌های سبزچای، باغ‌های کیوی و درختان زیتون و فندق آن به سفره تولید کننده و مصرف کننده رنگ بخشیده است. کشاورزی از ارکان اصلی اقتصاد گیلان است و ظرفیت‌های ارزشمند این خطه سبز در عرصه تولیدات کشاورزی و باغی بر کسی پوشیده نیست. آمارهای سازمان مدیریت و برنامه‌ریزی گیلان، حاکی از این است که ۱۹۸ هزار و ۷۸۷ نفر در بخش کشاورزی و باغداری گیلان، شاغل هستند.
بی‌شک ظرفیت گیلان برای افزایش تولید بیش از این است و رشد تولیدات کشاورزی نقشی عمده در رفع نیازهای داخلی کشور و کاهش واردات به دنبال دارد. اما دست یافتن به این مهم و تحقق شعار «جهش تولید» در سال ۹۹ نیازمند حمایت بیش از پیش از تولید کنندگان این عرصه است.
چالش‌های موجود
گلایه‌های کشاورزان و باغ داران گیلان نشان از چالش‌های این استان در عرصه کشاورزی و نادیده گرفتن ظرفیت‌های این استان دارد. سختی کار، دشواری دسترسی به تسهیلات بانکی، هزینه‌های بالای تولید و زندگی، دور شدن جوانان از کشاورزی، برخوردار نبودن از بازار فروش مناسب، عدم وجود صنایع تبدیلی و برند سازی مناسب از مشکلاتی هستند که در این بخش مطرح می‌شود. از این‌رو کشاورزان و باغداران استان چشم انتظار حمایت هستند.
یکی از چایکاران شهرستان رودسر اظهارکرد: در سال‌های اخیر نه تنها در حوزه کشت چای بلکه در تولید اکثر محصولات کشاورزی گیلان شاهد رونق نبوده‌ایم.
این چایکار که در روستای بازنشین مشغول به فعالیت است، افزود: امور به گونه‌ای پیش می‌رود که محصولات کشاورزی داخلی تا اندازه‌ای مورد اجحاف واقع شده اند، ضمن این که هزینه‌های اجرایی و تولید هم به مراتب بالا رفته و فضا برای کشاورز وجود ندارد تا در سطح کلان محصول برداشت کند و این برداشت در اقتصاد منطقه مؤثر باشد.
افزایش تولید؛ نیازمند حمایت
این چایکار درباره تمهیداتی که باید اندیشیده شود، گفت: اولین فاکتوری که باید بیشتر به آن بها داده شود این است که دولت نگاه حمایتی ویژه‌ای نسبت به صنعت چای داشته باشد تا کشاورزان را به باغ‌ها برگرداند. از سوی دیگر کاهش قیمت برگ سبز چای هم انگیزه لازم را از کشاورز می‌گیرد. سال گذشته بهای یک کیلو برگ چای خشک درجه یک در کارخانه‌ها ۵۰ هزار تومان بود، اما قیمت هر کیلو برگ سبز چای با توجه به اینکه هر ۴ کیلو برگ سبز تبدیل به یک کیلو چای خشک می‌شود، بین ۳ تا ۴ هزار تومان بوده است. بدین ترتیب بهترین راه ایجاد انگیزه در کشاورزان، اعطای وام‌های کم بهره است تا بتوانند برای آبادی باغ‌های خود هزینه و بعد از برداشت محصول، وام‌ها را باز پرداخت کنند.
افزایش عملکرد در واحد سطح
مشکلات موجود در عرصه کشاورزی گیلان بر کسی پوشیده نیست، اما نمی‌توان تلاش‌های فعالان این عرصه در سال گذشته که نام «رونق تولید» را بر خود داشت، نادیده گرفت.
یک مدرس دانشگاه در این باره اظهارکرد: اقتصاد گیلان بر پایه کشاورزی، دامداری، صید ماهی، پرورش زنبور عسل و کرم ابریشم استوار است. این استان طی دهه‌های اخیر با تلاش کشاورزان، همت مدیران سازمان جهاد کشاورزی و همکاری بخش تحقیقات کشاورزی، توانسته در تولید محصولاتی مانند چای، بادام زمینی، فندق، گل گاوزبان، پیله تر کرم ابریشم و کیوی در صدر کشور قرار گیرد و در راستای تحقق شعار رونق تولید و توسعه اقتصاد مقاومتی در سال ۹۸ شاهد افزایش عملکرد در واحد سطح بوده‌ایم.
«حامد کیومرثی» افزود: در این بین صنایع فرآوری محصولات کشاورزی نیز از اهمیت بالایی برخوردار است که می‌تواند ضمن کاهش ضایعات محصولات کشاورزی با ایجاد اشتغال باعث افزایش درآمد شده و به توسعه پایدار روستاها کمک کند.
وی گفت: اجرای سیاست‌های حمایتی از سرمایه‌گذارانی که علاقمند ورود به حوزه صنایع تبدیلی بخش کشاورزی بودند تأثیر مثبتی در این زمینه داشته است. باید توجه داشت که توسعه صحیح و اصولی در حوزه صنایع تبدیلی و تکمیلی در فراهم کردن امکان صادرات مطلوب محصولات کشاورزی مؤثر است. یکی از برنامه‌های در دستور کار وزارت جهاد کشاورزی ایجاد سیستم یکپارچه اطلاعات در بخش کشاورزی اعلام شده که بتوان بر اساس آن برنامه ریزی دقیق‌تری برای تولید و عرضه محصولات کشاورزی ارائه داد. این امر نقش مهمی در تقویت ارتباط بخش کشاورزی و صنعت ایفا خواهد کرد که در توسعه صنایع تبدیلی و تکمیلی حائز اهمیت است.
این پژوهشگر حوزه کشاورزی ادامه داد: البته لازم است به اهمیت اجرای سیاست‌های حمایتی ضمن کاشت، داشت، برداشت و به ویژه بخش صادرات محصول نیز توجه داشته باشیم. صادرات محصولات کشاورزی می‌تواند ارزآوری مناسبی همراه داشته باشد، در این میان استفاده از اراضی بلااستفاده در گیلان می‌تواند در افزایش سرانه تولید به منظور توسعه صادرات مؤثر باشد.
کیومرثی یادآور شد: اکنون ویروس کرونا می‌تواند یکی از چالش‌های موجود در چرخه تولید، مصرف و صادرات محصولات کشاورزی باشد که حتی در صورت کاهش آمار بیماری تأثیرات روانی ایجاد شده تا زمان کشف و تولید واکسن این بیماری باقی خواهد ماند. فائو یا سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد که در زمینه توسعه کشاورزی فعالیت دارد نیز از ابتدای شیوع کرونا نگرانی خود را از امکان مختل شدن زنجیره‌های تأمین مواد غذایی اعلام کرده است. شاید اکنون زمان آن فرا رسیده تا هرچه بیشتر از توانمندی‌های نهادهایی با نگرش متفاوت از جمله پارک‌های علم و فناوری بهره مند شویم و به یاد داشته باشیم که امروزه در بسیاری از کشورها فعالیت استارتاپ‌ها به عنوان فرصتی بی‌بدیل در حل مشکلات اقصادی مطرح است.
جایگاه گیلان در تولیدات کشاورزی
رئیس جهاد کشاورزی گیلان هم اظهار کرد: گیلان از استان‌های است که در بخش کشاورزی ظرفین بالایی دارد. کشاورزی در این استان هم ازنظر تنوع محصولات با بیش از ۷۰ نوع محصول در حال کشت و هم ازنضر تأثیر بر اقتصاد و اشتغال گیلان حائز اهمیت بسیار است.
«علی درجانی» گفت:بیش از ۴۰ درصد اقتصاد و ۲۸ درصد اشتغال مربوط به بخش کشاورزی آن است. این در حالی است که متوسط این عدد در کشور ۱۸ درصد است. وسعت گیلان کمتر از ۰/۹درصد وسعت کشور است، ولی ۳/۵ درصد از تولیدات بخش کشاورزی در این استان رخ می‌دهد و ۸ درصد بهره برداران بخش کشاورزی کشور در گیلان ساکن هستند؛ یعنی تراکم بهره‌برداران و مزیت نسبی تولید در استان بالاست.
وی تصریح کرد: به همت زنان و مردان پر تلاش تولید کننده در عرصه کشاورزی، گیلان در تولید ۲۰ نوع محصول کشاورزی کشور در جایگاه رتبه‌های اول تا پنجم کشور قرار دارد. این استان همچنین در تولید محصولاتی نظیر برنج، چای، پرورش کرم ابریشم، گل و گیاهان زینتی، بخشی از گیاهان دارویی، زیتون، مرکبات، کیوی و بسیاری از محصولات دیگر از استان‌های پیشرو است.
پرورش دام و طیور صنعتی اشتغال زا در گیلان
درجانی درباره ظرفیت‌های بالای گیلان در بخش دام و طیور اظهارکرد: ۲۵ درصد جوجه یک روزه کشور و نزدیک به ۱۰ درصد مرغ کشور در گیلان تولید می‌شود. اکنون نزدیک به هزار واحد مرغداری در استان مشغول به فعالیت هستند و در سال بیش از ۱۰۰ هزار تن مرغ مازاد تولیدی استان به تهران و سایر نقاط کشور ارسال می‌شود. در واقع بخش زیادی از اقتصاد و اشتغال استان در این صنعت است.
وی گفت:گیلان رتبه اول پرورش ماهیان گرم آبی و سرد آبی و همچنین صید و صیادی کشور را دارد. همچنین ما در پرورش ماهیان خاویاری نیزجزو استان‌های برتر هستیم و این بخش اشتغال زیادی را به خود اختصاص داده‌ایم.
رئیس جهاد کشاورزی گیلان اظهار کرد: سال گذشته برای ارتقای تولیدات کشاورزی چند کار عمده به انجام رسید که نخست می‌توان از ارتقای دانش و توانمند سازی بهره برداران با استفاده از روش‌های ترویجی، بهره‌مند شدن از ظرفیت رسانه‌ها و همکاری با محققان و متخصصان برای ورود دانش به مزارع یاد کرد. اجرای پروژه‌های زیر بنایی در سال گذشته و استمرار این حرکت در امسال برای بهره وری از منابع اعم از بتنی کردن انهار، انتقال آب با لوله، اجرای پروژه‌های آبیاری تحت فشار و تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری از دیگر اقدامات جهاد کشاورزی است.
وی افزود: گیلان رتبه نخست در زمینه تجهیز و نوسازی اراضی شالیزاری در استان‌های شمالی را دارد. همچنین توسعه و ساماندهی آب‌بندان‌ها به عنوان یک سازه مطمئن تأمین آب به ویژه در مراحل تکمیلی نیاز آبی مزارع از برنامه‌ها و اولویت‌های جدی است و امسال ساماندهی ۱۲۰۰ هکتار از آب بندان ها را در دست اجرا داریم که می‌تواند در حجم آبگیری و ذخیره آب بسیار تأثیرگذار باشد.
درجانی یادآورشد: برای تولید برنج نیز تمهید مقدمات نهاده‌ها به موقع انجام گرفته و برای اولین بار امسال تولید بیش از ۱۷۰۰ تن بذر گواهی شده را داشتیم که به توسعه و افزایش تولید ازنظر کمی و کیفی بسیار کمک می‌کند و می‌توان از آن به عنوان یکی از اقدامات جهاد کشاورزی در سال جهش تولید نام برد. در سال‌های گذشته در گیلان ۶۰۰ تن بذر گواهی شده تولید می‌شد و اکنون این رقم به ۱۷۰۰ تن رسیده و تلاش می‌کنیم این عدد را تا دو سال آینده به ۳۰۰۰ تن برسانیم.
ارتقای مکانیزاسیون مزارع و توسعه سرمایه گذاری
درجانی ارتقای مکانیزاسیون در مزارع به ویژه در شالیزارها را یکی دیگر از اقدامات این سازمان عنوان کرد و ادامه داد: امسال فعالیت مکانیزاسیون در شالیزارهای گیلان را نزدیک به ۴ درصد افزایش دادیم و ۱۱۴ میلیارد تومان تسهیلات در بخش کشاورزی از محل خط ویژه مکانیزاسیون به استان جذب شد و در حوزه اعتبارات مکانیزاسیون از رتبه ۱۳ کشور به رتبه اول رسیدیم. باید توجه داشت که توسعه مکانیزاسیون در اراضی مختلف به ویژه شالیزارها، صرفه جویی در منابع، نیروی کار و کاهش هزینه تولید را در پی خواهد داشت که در دستیابی به جهش تولید تأثیرگذار است و امسال هم این سیاست را دنبال خواهیم کرد.
درجانی گفت: توسعه سرمایه گذاری در بخش کشاورزی می‌تواند برای رسیدن به جهش در تولید بسیار مؤثر باشد. در طول یک سال اخیر برای پروژه‌های مختلف در بخش کشاورزی توانستیم بیش از ۲۵۰ میلیارد تومان تسهیلات از محل منابع مختلف مثل خط ویژه مکانیزاسیون، اعتبارات اشتغال روستایی و تبصره ۱۸ جذب داشته باشیم. در واقع بیشترین جذب اعتبارات در استان با بیش از ۵۰ درصد منابع و تسهیلات جذب شده در بخش کشاورزی اتفاق افتاد که به توسعه زیر ساخت‌ها در این بخش، انجام اقدامات در راستای جهش تولید و مهم‌تر از همه پایداری در تولید کمک می‌کند.
وی تصریح کرد: در مبحث صنایع تبدیلی و برند سازی هم باید گفت در ساماندهی، توسعه و برنامه ریزی برای اصلاح ساختار شالیکوبی ها، توسعه سردخانه‌ها با نظام بهره برداری جدید و اصلاح ساختار در کارخانه‌های چای هم اتفاقات خوبی رخ داده است.
رئیس سازمان جهاد کشاورزی گیلان بیان کرد: صندوق حمایت از بخش کشاورزی استان که ساز و کاری بسیار خوب برای کمک به کشاورزان و بهره مند شدن آنها از تسهیلات کم بهره است، از ظرفیت‌های بسیار خوب است که در ۱۲ سال تأسیس حدود ۱۶ میلیارد تومان سرمایه داشته، اما این مبلغ در سال گذشته با کمک دولت و مشارکت بخش خصوصی به بیش از ۴۲ میلیارد تومان سرمایه رسید.
نظر شما