همشهری آنلاین / بهاره خسروی :یکی از قدیمی ترین آیین های استقبال از نوروز در تهران قدیم، حرکت دسته «آتش افروزان» یا «حاجی فیروز»ها در محله ها برگرفته از نماد ها و روایت های افسانه ای ایران باستان بود. آتش افروزها یکی از قدیمی ترین گروه بازیگران دوره گردی بودند که از چهارشنبه آخرسال تا سیزدهم فروردین ماه دور شهر می چرخیدند و نوید آمدن بهار و سالی خوش را به مردم می دادند.
این گروه چند بازیگر و نوازنده داشت که هرکدام از این آتش افروزان با لباس ها و شکل و شمایلی متفاوت در میان مردم حاضر می شدند. یکی از بازیگران این نمایش، صورت و گردنش را سیاه و لباسی سرخ رنگ برتن می کرد. سایر اعضای این گروه نیز برای جلب توجه بیشتر و ایجاد حال و هوای شاد میان مردم، کلاهی بلند و نوک تیز معروف به کلاه «بوقی» یا کلاه «شیپوری»، با زنگ و منگوله بر سر می گذاشتند و یک مشعل روشن به همرا داشتند که دست به دست می چرخید و در صورتی خاموشی و کم سو شدن به وسیله نفتی که در دهان نگه می داشتند به شعله می دمیدند تا آتش مشعل جان بگیرد. همین موجب روشن ماندن شعله و تعجب مردم، به ویژه کودکان، می شد.
بازیگر اصلی گروه، صورت و گردنش را سیاه می کرد، گاهی هم با نقاب سیاه رنگ دست ساز، چهره اش را می پوشاند. این گروه با خواندن ترانه های شاد، شادمانی و پایکوبی و انجام کارهای جالب، خنده را به خانه های مردم می آوردند و دل مردم را شاد می کردند. کسبه و مردم هم به رسم عیدانه به آنها هدایایی مانند شیرینی، آجیل و سکه پیشکش می کردند.
راه اندازی دسته های «غول بیابانی» هم از دیگر جشنواره های طهران قدیم برای استقبال از نوروز بود. کار این دسته هم چیزی مشابه دسته آتش افروز ها و حاجی فیروزها بود. در این دسته، فردی که قد بلند تر و هیکل درشتی داشت، لباسی از پوست گوسفند بر تن می کرد و با پای برهنه پیشگام گروه، در اماکن شلوغی مانند قهوه خانه ها، بازار ها و... حرکت می کرد و با صدای بلند آواز سر می داد: «ما غول بیابانیم، سرگشته و حیرانیم، گاهی توی تهران، گاهی توی شمرانیم» و این موجب جلب توجه میان مردم می شد.» مردم هم با شنیدن این آواز و سر خوش از آمدن بهار، مبلغی پول یا سکه به عنوان عیدی و شادباش نوروزی به این غول بیابانی ها هدیه می دادند.
نظر شما