اسفند یک آدم فیلسوف است

اسفند یعنی نو شدن و...

اسفند، یعنی نو شدن. چرا این طوری نگاه می‌کنی؟ به ویترین مغازه‌ها و به قیمت‌ها که حالا با نزدیک‌شدن سال نو به طور وحشتناکی رشد کرد‌ه‌اند، نگاه نکن!
نو شدن درونی منظورم بود. نه نوشدن لباس و کفش و کلاه... نه، این چیزها منظورم نبود. یک‌کم به من نگاه کن! این قدر با تلفن همراهت مشغول نباش! این همه اس.ام.اس بازی یعنی چه؟ ببخشید، پیامک بازی! دارم با تو حرف می‌زنم، «اسفند» موضوع حرف‌های من است.

اسفند، یعنی شلوغی خیابان و این‌که ماشین سخت پیدا می‌شود و تاکسی‌ها فقط دنبال مسافرهای  دربستی می‌گردند.

اتوبوس‌ها هم که جای سوزن‌انداختن ندارند، حتی اتوبوس‌های ریالی... اسفند، یعنی خیلی سرم شلوغ است. به قول تو Busy هستم. اسفند یعنی که بدو یک سال جدید دارد می‌آید. و سال 86 خداحافظی می‌کند و تو مانده‌ای و سال جدید که نمی‌دانی کی می‌رسد و کی خواهد رفت و زمان چه‌قدر زود می‌گذرد. اسفند را نگه‌دار... کلی کارش داریم.

پرواز پرندگان

اگر به آسمان هم چشم بدوزی و به شلوغی خیابان و ترافیک و بانک‌ها کاری نداشته باشی، فقط به برج آبی بلند آسمان نگاه کنی، اسفند را پیدا می‌کنی.

دوباره چسبیدی به کیسه‌های خرید. شلوار جین و مانتو و روسری جدید. دوباره به ویترین مغازه‌ها خیره شدی. من می‌گویم: «به آسمان نگاه کن تا اسفند را کشف کنی.» چگونه؟
هر وقت در آسمان زمستان، یک دسته پرستو دیدی بدان که اسفند آمده است. اسفند با پرنده‌ها همراه است. بیا از پرستوها عکس بیندازیم.

- گنجشک‌ها و کبوترها چه می‌شوند؟ آنها مگر پرنده نیستند. بابا بی‌خیال، از پرنده‌ها عکس بینداز؛ با همان تلفن همراه ات!

اسفند و آفتاب

زمستان زورش به آفتاب نمی‌رسد. او آفتاب را می‌بلعد و اگر آفتاب گاهی از کله ابرها سرک بکشد؛ جانی ندارد تا کسی را گرم کند. در ماه اسفند، آفتاب جان می‌گیرد؛ رشد می‌کند، گرم می‌کند و انگار از دست زمستان فرار کرده است. غیر از آفتاب به علف‌های تازه سبز شده و به بیدارشدن درختان هم می‌توانی نگاه کنی.... بعد شکوفه‌ها از راه می‌رسند. زمستان واقعاً کنف می‌شود.

من چه بودم و چه خواهم شد

به نظر من اسفند، یک ماه فلسفی است؛ ماهی که آدم را به فکر فرو می‌برد. ماهی که دلشوره به‌جان آدم می‌اندازد. ماهی که مدام باید به چیزهای مختلف فکر کنی، به عمر طی شده، به این‌که چه هستم؟ چه کرده‌ام؟ و فردا چه می‌شود؟

اگر بخواهم به ماه‌های سال یک «شخصیت» بدهم، برای ماه اسفند یک فیلسوف را انتخاب می‌کنم با عینک پنسی گرد که روی یک عالمه کتاب نشسته‌ و هی با انگشت‌هایش به کله‌اش می‌زند و فکر می‌کند و فکر می‌کند. ماه اسفند گاهی آدم‌ را مجبور می‌کند بنویسد. مخصوصاً اگر از اول سال ننوشته باشی. می‌توان درباره اتفاق‌های کلی و مهم ‌سال گذشته چیزهای زیادی بنویسی. از خوب‌ها و بدها و بعد درباره خودت بیشتر فکر کنی و به خودت عدد مثبت یا منفی بدهی و این تمرین خودسازی است.
راستی به خودت نمره‌ای داده‌ای20؟ جل‌الخالق، به خودت 20داده‌ای؟! کمی بیشتر فکر کن!

اسفند ایرانیان

برای ایرانیان باستان، اسفند یعنی تمام‌شدن زمستان و آمدن بهار. روزهای مقدس ایرانیان باستان در اسفند آغاز می‌شد. آنها در این ماه خانه‌تکانی می‌کردند، چون معتقد بودند در روزهای مقدس که روزهای «بهیژک» نامیده می‌شد، ارواح مردگان یا ارواح مقدس، از آسمان‌ها پایین می‌آیند و  به خانه‌های آنها سرمی‌زنند؛ آنها هم به این دلیل خانه‌های خود را مرتب و تمیز می‌کردند تا ارواح، نزد اهورامزدا، گله و شکایت نکنند.

خانه‌تکانی، این سنت زیبا، تا امروز ادامه پیدا کرده و ایرانیان با آمدن اسفند و روزهای آخر زمستان برای استقبال از بهار نو و سال نو خانه‌های خود را تمیز می‌کنند؛ حتی شهرها هم در این روزها تمیز می‌شود.

الآن توی این ترافیک چند کارگر شهرداری را می‌بینم که دارند تلفن‌های عمومی را تمیز می‌کنند؛ جدول‌ها را می‌شورند و درخت‌های وسط بلوار را هرس می‌کنند.
راستی تو  چه کار کرده‌ای؟ اتاق و کشوها و کمدت را تمیز کرد‌ه‌ای؟ یک چیز دیگر: قصد نداری به بزرگ‌ترهایت کمک کنی؟

دیدار از مردگان

یک سنت زیبای دیگر هم در هفته آخر اسفند اتفاق می‌افتد. در شب آخرین جمعه سال، ایرانی‌ها به گورستان‌ها می‌روند و به رفتگان خود سر می‌زنند. آنها برای مردگان خود سبزه و سنبل و گل‌های خوشبو و رنگارنگ می‌برند و گاهی هفت‌سین می‌چینند، تا به این شکل یاد و خاطره رفتگان خود را زنده نگه‌دارند. گورستان‌های ایران در آخرین جمعه سال شکل و شمایل عجیبی می‌گیرد؛ شاد و پرگل و زیبا می‌شود.
روح همه رفتگان شاد...

پامچال‌ها

مگرمی‌شود از اسفند گفت و از کنار پامچال‌ها گذشت؟
پامچال گل اسفند است. غیر از پامچال‌ها، بنفشه‌ها هم هستند و صدالبته گل‌های نرگس شیرازی با آن رنگ زرد زیبایشان...
در اسفند، خرید گل‌ را فراموش نکنید. گل باشید! ولی عمرتان به اندازه گل نباشد.
راستی تو داری دوباره به چه فکر می‌کنی؟! داری فکر می‌کنی از حالا چه پیامک‌های سرکاری برای دوستانت بفرستی و پیشاپیش عید سعید نوروز را تبریک بگویی... اسفندماه، یعنی ردوبدل کردن پیامک‌های بامزه نوروزی... اسفندتان بهاری باد !