مریم قاسمی-خبرنگار: طرح ابتکاری «کلید به کلید» شهرداری منطقه ۱۸ برای اولین بار در کشور در کوی زینبیه شهرک ولی عصر(عج) اجرایی می شود و مالکان خانه های فرسوده صاحب آپارتمان های نوساز می شوند.
کوی زینبیه؛ کوچه ای آشنا در بلوار شهید برادران بهرامی شهرک ولی عصر(عج) است که بافت فرسوده گسترده ای دارد و گذرگاه باریک و کم عرض آن سال هاست که با احوال ساکنان محله همراه بوده است. اما انگار قرار است با اجرای طرحی نو در زمینه نوسازی بافت فرسوده احوال اهالی بهتر شود.
کوی زینبیه از جمله معابر شمالی – جنوبی محدوده منطقه ۱۸، دارای پیاده روهای باریک و کم عرضی است که حتی در بعضی جاها ۲ نفر در کنار هم نمی توانند از آن عبور کنند. این معبر طولانی از شمال به خیابان شهید برادران بهرامی و از جنوب به خیابان پژاوند اتصال پیدا می کند. سید «محمد فیاض» شهردار منطقه ۱۸ درباره اهمیت اجرای طرح «کلید به کلید» در کوی زینبیه شهرک ولی عصر(عج) می گوید: «فرسودگی یکی از مسائل مهم مربوط به ساماندهی و بهسازی فضاهای بی دفاع شهری است که علاوه بر نابسامانی، عدم تعادل محیطی، عدم تناسب و نا کار آمدی باعث افول حیات شهری، زدودن خاطرات جمعی و هویت محله ای می شود و کوی زینبیه نمونه ای از این محله هاست. بر همین اساس دفتر خدمات نوسازی ناحیه ۲ شهرداری منطقه ۱۸، طرح و بهسازی محیطی را از اهم وظایف خود قرار داده تا از یک سو تلاش های مدیران شهری برای ساکنان بافت فرسوده نمایان تر و از سوی دیگر مشارکت مردمی برای تسهیل در اجرای پروژه محقق شود. از این رو دفتر طرح ساماندهی و تعریض کوی زینبیه را در دستور کار خود قرار داده تا با اجرایی شدن این طرح در ارتقاء کیفیت زندگی ساکنان و نوسازی محله گام های بلندی برداشته شود. »
تعیین تکلیف خانه های چند خانواده ای
از رنگ و روی دیوارها و نمای ساختمان ها می توان حدس زد که املاک کوی زینبیه حدود ۵۰ تا ۶۰ سال قدمت دارند. اما نکته مهمتر اینکه در برخی از این خانه ها ۲ تا ۳ خانوار زندگی می کنند که اغلب با هم رابطه فامیلی و خویشاوندی دارند. در یکی از خانه ها باز می شود و مرد میانسالی بیرون می آید. از او درباره طرح «کلید به کلید» و تسهیلاتی که شهرداری منطقه ۱۸ برایشان در نظر گرفته می پرسیم و او می گوید: «از حرف تا عمل راه زیاد است. یعنی باور کنیم که در قبال خانه فرسوده مان، یک واحد آپارتمان نوساز تحویل می دهند! به نظر من بهتر است منتظر بمانیم چند خانواده آپارتمان ها را تحویل بگیرند آن وقت ما هم اقدام می کنیم. » یکی دیگر از ساکنان کوی زینبیه موضوع تازه ای را مطرح می کند که شاید بین چند خانواده مشترک باشد. این شهروند از خانواده های پر جمعیت و خانه های چند خانواده ای صحبت می کند که با تردید به این طرح نگاه می کنند. او برایمان توضیح می دهد که در تعدادی از خانه های فرسوده بیش از یک خانواده سکونت دارند و شهرداری تنها یک واحد آپارتمان تحویل می دهد در این صورت تکلیف خانواده های دیگر چه می شود؟ »
«امیر محمدی» شهردار ناحیه ۲ شهرداری منطقه ۱۸ در این زمینه تاکید می کند که نگرانی شهروندان بی دلیل است، چرا که کارشناسان با ارزیابی دقیق املاک فرسوده کوی زینبیه از جمله مساحت، زیربنا، سند مالکیت و... نسبت به تعیین تکلیف خانه های مد نظر و جایگزین کردن آپارتمان های نوساز اقدام می کنند. ضمن اینکه در شرایط خاص مانند سکونت چند خانواده در یک ملک مسکونی با توجه به مساحت خانه و دیگر شاخص ها می توان برای آنها تسهیلاتی در نظر گرفت تا دغدغه این خانواده ها بر طرف شود. شهروندان اطمینان داشته باشند که اجرای این طرح و واگذاری املاک فرسوده باقی مانده کوی زینبیه به شهرداری به نفع شهروندان است و مدیریت شهری تنها به منظور نشان دادن حسن نیت و خدمت رسانی شایسته به شهروندان این هزینه سنگین را متقبل شده است. »
اینجا جای پارک خودرو نداریم
کمی در کوی زینبیه قدم می زنیم. به جایی می رسیم که تعدادی خودرو کنارهم پارک شده و فضایی اشغال شده است. آقای جوانی پشت یکی از خودروها نشسته و استارت می زند. با دیدن ما از خودرو خارج می شود و از کمبود جای پارک خودرو در محله گلایه می کند. او با بیان اینکه هیچ کدام از املاک کوی زینبیه پارکینگ اختصاصی ندارد می گوید: «برخی از خانواده های ساکن در این محله یک تا دو ماشین دارند که جلوی در خانه یا کنار جوی آب پارک می کنند. این مسئله باعث می شود که راه باریکتر شود و همسایه ها اعتراض کنند و از طرف دیگر سارقان فرصت پیدا می کنند تا لوازم داخلی خودرو ها را سرقت کنند. کاش در طرح جدید شهرداری برای تملک این خانه ها، پارکینگ خودروها تامین شود تا شهروندان ناچار نباشند وسیله نقلیه شان را در گوشه و کنار محله رها کنند. »
محمدی که از نزدیک با مشکلات ساکنان کوی زینبیه آشناست می گوید: «هرچند که مشکل کمبود پارکینگ خودرو در بسیاری از محله ها وجود دارد، اما در کوی زینبیه به دلیل مختصات جغرافیایی و نوع بافت مسکونی، پیدا کردن جای پارک خودرو به عنوان یکی از مسائل اساسی ساکنان مطرح بوده و در اصل یکی از اهداف اجرای این طرح در کوی زینبیه ایجاد معبری استاندارد و ایمن برای شهروندان و همچنین تامین جای پارک خودرو به قدر نیاز است. طبق طرح تفصیلی شهرداری منطقه ۱۸ با تملک و آزادسازی املاک معارض کوی زینبیه، عرض این معبر به ۱۶ متر می رسد که در آینده نزدیک باعث رضایت مندی و ارتقای سطح زندگی شهروندان خواهد شد. » وی در بخش دیگری از صحبت هایش به اقدامات انجام شده در زمینه تملک املاک معارض و همچنین دغدغه ساکنان برای تامین پارکینگ اشاره می کند و می گوید: «در سال های اخیر تعداد زیادی از املاک واقع در طرح تعریض این خیابان تملک و تخریب شده اند، اما هنوز حجم گسترده ای از خیابان تملک نشده که بتوان آن را گشود. به همین دلیل ناقص بودن تملک املاک معارض در کوی زینبیه باعث شده تا یکپارچگی بدنه به هم خورده و معبر در قسمت های مختلف با فرو رفتگی و ناهمگونی هایی همراه باشد. این مسئله در سیمای بصری محله و ایمنی ساکنان پیامدهای منفی بسیاری به بار آورده است. جالب اینکه در طرح «کلید به کلید» برای تامین پارکینگ خودرو مالکان تدابیری اندیشیده شده و جای نگرانی نیست. »
اعتماد کنیم یا نه؟
تجربه سازمان نوسازی شهر تهران نشان داده یکی از مهم ترین ابزارها در نوسازی بافت فرسوده، افزایش میزان جلب مشارکت ساکنان و اعتماد سازی است. در واقع اقدامات کالبدی موثر و هدفمند می تواند نقش قابل توجهی در جلب اعتماد شهروندان ساکن در بافت فرسوده باشد. در گفت و گو با اهالی کوی زینبیه متوجه می شویم که متاسفانه به دلیل اقدامات نامناسب شهرداری در ادوار گذشته، تعدادی از آنها اعتماد خود را برای واگذاری املاک معارض و بهسازی این معبر از دست داده اند. این درحالی است که کارشناسان دفتر خدمات نوسازی بافت فرسوده شهرک ولیعصر (عج) برای اعتماد سازی بین مردم و شهرداری تلاش بسیاری داشته اند و در بازدید از محله به صورت چهره به چهره، خانواده ها را از مزایا و تسهیلات ویژه اجرای این طرح با خبر کرده اند.
یکی از ساکنان بومی کوی زینبیه به دیوار سیمانی خانه اش تکیه داده که به او نزدیک می شویم. این شهروند سالمند درباره طرح واگذاری خانه های فرسوده و معارض به شهرداری و تحویل گرفتن آپارتمان های نوساز نگاه تردید آمیزی دارد. او درباره علت نگرانی اش می گوید: «تکلیف خانه های قولنامه ای و فاقد سند مالکیت چه می شود؟ در همسایگی ما چند خانه ورثه ای وجود دارد که آنها نیز نمی دانند چه کار کنند. آیا شهرداری به این مالکان هم واحد نوساز تحویل می دهد؟ آیا می توانیم به این صحبت ها اعتماد کنیم؟ خیلی از اهالی سرمایه دیگری جز همین خانه های فرسوده ندارند. مبادا سرپناهمان را از دست بدهیم و جایی برای زندگی نداشته باشیم. »
امیر محمدی، شهردار ناحیه ۲ شهرداری منطقه ۱۸ در این باره چند نکته مطرح می کند: «تمام مالکان ۳۱ ملک معارض کوی زینبیه صاحب آپارتمان های نوساز پروژه بهار می شوند. این آپارتمان ها توسط کارشناسان رسمی دادگستری بر اساس پایان کار، اسناد، مشاع، اوقاف، انحصار وراثت و بسته به شرایطی که هر ملک در کوی زنیبیه دارد قیمت گذاری می شود و بر همین اساس واحدهای ۶۰ تا ۱۱۰ متر مربعی به آنها واگذار می شود. جالب اینکه تعداد از خانواده ها اسناد این آپارتمان ها را تحویل گرفته اند، اما به دلیل عدم اتصال انشعاب برق، آب، تلفن و گاز هنوز در ساختمان های پروژه امید واقع در بلوار بهار ساکن نشده اند. »
البته ماجرا به همین ختم نمی شود چراکه به گفته محمدی تعدادی از املاک کوی زینبه نیز بین ۱۰ تا ۱۵ متر در طرح تعریض قرار گرفته است. یعنی اگر متراژ خانه شان ۱۰۰ متر مربع باشد، ۷۰ متر مربع برایشان باقی می ماند که شهرداری برای تخریب و نوسازی ملک تسهیلاتی به آنها می دهد و حتی می توانند با مشارکت همسایه های دیگر از تسهیلات تجمیع پلاک های فرسوده استفاده کنند.
نکته پایانی اینکه همه املاکی که در کوی زینبه قرار دارند به دلیل ریز دانگی و قطعه بندی کوچک، باریکی معبر و میزان فرسودگی جزو بافت فرسوده قرار گرفته اند، چرا که دارای ۳ شاخصه اصلی فرسودگی هستند. در این مدت با تلاش شهرداری تعداد بسیاری از املاک معارض کوی زینبیه تملک شده و آن بخش هایی که هنوز این اتفاق نیفتاده به این دلیل است که اغلب مالکان این خانه ها را اجاره داده اند تا از این طریق سود ببرند و هنوز با شهرداری به توافق نرسیده اند.
نظر شما