جاذبه‌های بصری این مکان آنقدر متنوع و زیباست که هر بچه‌ای با ورود به آن دیگر تمایلی برای رفتن به خانه از خود نشان نمی‌دهد. در این مرکز نکات اخلاقی و تربیتی با موضوع کنترل هیجان و مهار خشم به‌صورت غیرمستقیم و در قالب نمایش و داستان به کودکان آموزش داده می‌شود. اتفاق بهتر این است که مربی هنگام بازی با بچه‌ها علاوه بر برانگیختن خلاقیت آنها، به زوایای روحی‌شان پی برده و اگر احساس کند کودک نیاز به حمایت عاطفی یا مشاوره دارد موضوع را با والدین او در میان می‌گذارد. «پرستو آقایی» و «زینب غیاثی» مسئول این مرکز هستند. با آنها درباره چگونگی برگزاری کارگاه‌های آموزشی گفت‌وگو کردیم.
مرکز فرآموز فردوس داخل بوستان شهید صافی قرار گرفته است. پنجره‌های صورتی رنگ و نقش و نگارهایی که بر دیوارها کشیده شده هر رهگذری را سر ذوق می‌آورد. بر خلاف دیگر مکان‌های آموزشی ویژه بچه‌ها که فقط صدای هیاهو از آن شنیده می‌شود، اینجا سکوت و نظم خاصی برقرار است. جلو در ورودی برگه‌ای نصب شده با این مضمون: «با کفش وارد نشوید». جاکفشی بزرگی هم کنار دیوار قرار داده شده که کفش‌ها داخل آن گذاشته شود. کف ساختمان و پله‌ها از طبقه اول تا سوم با کفپوش خوش رنگی پوشیده شده است. غیاثی می‌گوید: «۱۶ مرکز فرآموز در تهران وجود دارد که هرکدام یک موضوع اجتماعی را دنبال می‌کند. مرکز فردوس هم برای یادگیری مهارت‌های زندگی و کنترل خشم در نظر گرفته شده و پذیرای کودکان ۳ تا ۱۲ سال است.»
- قصه‌گویی با چاشنی خلاقیت
اتاق داستان‌گویی در طبقه اول قرار دارد و در کنارش امور اداری و کلاس‌های مشاوره هم دیده می‌شود. عده‌ای از دانش‌آموزان کلاس اولی در اتاق داستان قرار دارند و مربی برایشان داستانی درباره ترافیک و موجودات فضایی تعریف می‌کند. غیاثی می‌گوید: «در این کارگاه، مربی ابتدای داستانی را تعریف کرده و از بچه‌ها می‌خواهد خودشان باقی ماجرا را در ذهن بسازند و بازگو کنند. هرکسی با توجه به خلاقیتش داستانی را می‌گوید. از داستانی که بچه‌ها تعریف می‌کنند مربی متوجه می‌شود چه چیزی در فکر کودک می‌گذرد. آیا ذهنش درگیر موضوعی است یا خیر؟ همچنین داستان هر روز با روز دیگر متفاوت است. در واقع مربی تنوع و خلاقیت به خرج می‌دهد تا بتواند بچه‌ها را جذب کند.»
- تمرکز برای برنده شدن
اتاق‌های تمرکز، جورچین، کلاژ و احساسات در طبقه دوم واقع هستند. در اتاق‌ها به رنگ آبی و روی هر کدام‌شان تابلویی است که نشان می‌دهد مربوط به چه کارگاهی است. آقایی پیشنهاد می‌دهد ابتدا از اتاق تمرکز بازدید کنیم. میز بزرگی وسط اتاق قرار گرفته است و بچه‌ها دورتادور آن روی میز ایستاده‌اند. مسیر فلزی مارپیچی قرار گرفته که بچه‌ها باید میله‌ای را از میان آن عبور دهند بدون اینکه به سیم‌ها برخورد کند. یک بازی گروهی است. بچه‌ها همگروهی‌هایشان را تشویق می‌کنند. البته بعضی‌شان هم شکست می‌خورند. رقابت سالم است و به جای اینکه بچه‌ها همدیگر را توبیخ کنند همدیگر را یاری می‌کنند تا تیمشان برنده شود. الناز مشغول عبور میله از مسیر مارپیچ است. فاطمه، پریسا و نرگس او را تشویق می‌کنند و سرانجام او پیروز می‌شود. شور و هیاهویی برقرار است. همه‌شان سرخوش و شادند. آقایی می‌گوید: «در اتاق تمرکز بچه‌ها به‌صورت گروهی شرکت می‌کنند و به جای تلاش برای پیروزی انفرادی، به هم کمک می‌کنند تا تیمشان برنده شود. با این کار رقابت سالم ایجاد شده و کارگروهی تقویت می‌شود. سرعت برای ما مهم نیست. در این بازی اگر یکی از همگروهی‌ها شکست خورد باقی هیجان خود را کنترل کرده و سرزنشش نمی‌کنند.»
- جورچین ذهن خلاق
اتاق دیگر مربوط به جورچین است. کوهی از لگوهای رنگارنگ وسط اتاق ریخته شده و بچه‌ها مشغول ساختن خانه هستند. آقایی توضیح می‌دهد: «در این اتاق بچه‌هایی که رده سنی پایین‌تر دارند با لگو بازی می‌کنند. مربی از آنها می‌خواهد وسیله بسازند، به‌طور مثال خانه، آیا خانه در و پنجره دارد؟ از چه رنگی استفاده شده، همه وسایل خوب جانمایی شده و هرکدام از کارکردهای کودک معنای خاصی دارد و خبر از تنش یا آرامش ذهنی کودک می‌دهد. رده سنی بالاتر هم با حروف الفبا اسمی که مربی گفته را می‌سازند و درباره‌اش حرف می‌زنند.» آقایی به دنبال گروهی از بچه‌ها می‌رود، آنها را به صف کرده تا به‌ترتیب از پله‌ها پایین بروند. غیاثی ادامه کار را به دست می‌گیرد. او اتاق کلاژ را نشان می‌دهد. اتاقی نسبتاً بزرگ پر از وسایل دورریختنی که بچه‌ها با کمک مربی وسیله‌ای زیبا درست می‌کنند. بعد هم پیشنهاد می‌دهد به اتاق احساسات برویم. اتاقی که بچه‌ها با هیجانات ترس، غم، خشم و شادی آشنا می‌شوند. او ادامه می‌دهد: «چند نفری از بچه‌ها صورتک‌های خشم و خنده و غم را به‌صورت خود می‌زنند. باقی بچه‌ها انتخاب می‌کنند که در کدام گروه باشند. چرایی‌اش را به مربی می‌گویند و اینکه از چه چیزهایی خوشحال یا ناراحت می‌شوند.»
- اتاق جنگل
در طبقه سوم اتاق سفال، جنگل و نمایش قرار دارد که در واقع آخرین مرحله آموزش اینجا صورت می‌گیرد. غیاثی درباره اتاق سفال می‌گوید: «حرکات دست بچه‌ها برای ما مهم است و اینکه آنچه در فکر دارند را می‌سازند. در اینجا هر شکلی که دوست داشته باشند درست می‌کنند. اما چنانچه مربی متوجه اضطراب کودک شود از او می‌خواهد شی آزاردهنده را بسازد و بعد هم با هم خرابش می‌کنند و به جای آن وسیله دیگری می‌سازند که به کودک شادی القا کند. البته این روش درمانی در بخش کلینیک ما انجام می‌شود.» اتاق جنگل، فضایی متفاوت با دیگر اتاق‌ها دارد و آدمی را به یاد کارتون خانواده دکتر ارنست و خانه درختی‌شان می‌اندازد. مهسا مسیر چوبی را با کمک مربی طی می‌کند و از پلکان معلق خودش را بالا می‌کشد. همین‌طور که راه می‌رود به سؤالات مربی هم پاسخ می‌دهد. غیاثی می‌گوید: «این کار برای تقویت نیمکره‌های مغز است و اینکه تا چه اندازه با هم هماهنگ هستند. اگر در حین حرکت جواب ندهد این احتمال می‌رود که ۲ نیمکره فعالیت یکسانی نداشته باشند.»
- مرکز فردوس به عنوان یکی از مراکز فرآموز تهران برای یادگیری مهارت‌های زندگی و کنترل خشم در نظر گرفته شده و پذیرای کودکان ۳ تا ۱۲ سال است
- نمایش عروسکی با هنرنمایی جیگر
اتاق نمایش، آخرین گام آموزشی است که به گفته غیاثی، اتاق نتیجه‌گیری است. پشت ماکت چوبی عروسک خرس و الاغی در حال صحبت کردن با بچه‌ها هستند. جیگر، اسم الاغی عصبانی است که زود از کوره در می‌رود. خرس راه‌های کنترل خشم را به او یاد می‌دهد. بچه‌ها مرتب جیگر را صدا می‌کنند و او عصبانی می‌شود و برای اینکه خشم خود را فرو دهد نفس عمیق می‌کشد. غیاثی توضیح می‌دهد: «در اتاق نمایش بسته به سن بچه‌ها اگر کوچک باشند نمایش عروسکی اجرا می‌شود و اگر بزرگ‌تر باشند خودشان نمایش بازی می‌کنند. موضوعی به کودک داده می‌شود و بر اساس آن باید خودش نمایش بازی کند. برای اینکه اعتماد به نفس‌شان تقویت شود.»
- آموزش مهارت زندگی فقط با ۵۰۰۰ تومان
این مرکز صبح تا ساعت ۱۳ در اختیار مدارس است و بعد از آن کلاس‌های کلینیکال و تخصصی برگزار می‌شود. به گفته آقایی، بسته‌های آموزشی شامل اعتماد به نفس، عزت نفس و حافظه و یادگیری و مهارت زندگی هم برای دانش‌آموزان در نظر گرفته شده که قیمت آن از ۷۰ هزار تومان تا ۲۰۰ هزار تومان متغیر است. او می‌گوید: «بچه‌هایی که از طریق مدرسه می‌آیند هزینه ورودی‌شان ۵ هزار تومان است. و به ازای هر کودک یکی از والدین می‌تواند از خدمات کارگاه‌ها استفاده کند. اگر هم امکان حضورشان نباشد برای آنها مدرسی به مدرسه مورد نظر فرستاده می‌شود.»
نظر شما