همه انتظار دومین و سومین جمعه مهر ماه را در سر دارند و شور و شوق آن حوالی فین کاشان را به شبیه‌سازی و گرامیداشت حماسه‌ای قدیمی سوق می‌دهد.
این ویژگی تاریخی – مذهبی فرصتی مغتنم است هم برای کاشانی‌ها و هم برای ایرانی‌هایی که می‌توانند مسافرتی به کاشان در این ایام داشته باشند.
گردشگری مذهبی که به عقیده کارشناسان اینک می‌تواند محور توسعه گردشگری ایران باشدحوالی کاشان در نیمه نخست مهر ماه رنگ و بوی جدی‌تری به خود می‌گیرد. احیای مراسم سنتی و گرامیداشت حماسه مشهداردهال هم حامل پیام‌های تاریخی و هم حامل ارزش‌های مذهبی این ماه است و اگر به درستی به آن توجه شود و بسترهای برپایی آن بررسی شود می‌تواند به فرصتی برای گردشگری مذهبی هم مبدل شود.
بعد از ظهر پنجشنبه مشتاقان با پای پیاده از فین کاشان و اطراف به قصد مشهد اردهال (محل حادثه) جاده عشق را در حالی که چوب‌های بلندی در دست دارند، طی می‌کنند تا در صبح و ظهر جمعه، سلام و ندایی دیگر دهند و امام اردهال را در سمبلی نمادین، قالی پیچیده در بیرق سبز به نمایش گذارند.
در فاصله 45 کیلومتری کاشان، در پای کوهی بلند، گنبد و بارگاهی خوش منظر با کاشیکاری طلایی و گلدسته‌هایی آبی رنگی خودنمایی می‌کند که آن را بارگاه سلطان‌علی‌بن‌محمدباقر(ع) می‌گویند.
مراسم قالیشویان تشریفات خاص و نمادینی است و هر ساله در دومین جمعه مهر ماه با حضور هزاران نفر زائر که از شهرهای کاشان، اصفهان، تهران، قم، دلیجان و... و با شرکت صدها چوب به دست از اهالی فین کاشان انجام می‌شود.
این مراسم یادبودی است از شهادت مظلومانه آن حضرت و تشییع جنازه ایشان در این روز که به وسیله مردم فین کاشان و خاوه به طرز باشکوهی و با تحویل گرفتن یکی از قالی‌های حرم و شستن آن در چشمه شاهزاده حسین(ع) برگزار می‌شود.
اردهال را به سبب شهادت حضرت سلطانعلی فرزند امام محمدباقر(ع)، در آن خاک مشهد سلطانعلی یا مشهد اردهال و به سبب حرمت تخته‌ای قالی که پیکر امامزاده علی را ابتدا روی آن قرار دادند و بعد قالی را به جای پیکر او غسل دادند و شستند مشهد قالی می‌نامند.
هزار سال پس از واقعه کربلا مردم حاشیه کویر ایران نیز با بهره‌گیری از عناصر سازنده حماسه شهادت امام حسین در کربلا، روایتی حماسه‌گونه از هجرت و شهادت امامزاده سلطانعلی به اردهال پرداختند و آن را در مجموعه‌ای از رفتارهای سنتی – ایرانی در مراسم تشییع و خاکسپاری او در سالگرد شهادتش هر ساله بازگو می‌کنند.
گردآمدن مردم در «مشهد اردهال» و برپایی مناسک قالیشویان در آغاز هر پاییز نمونه‌ای از انگاره‌پردازی‌های ورای تاریخی مردم و گذر مردم از مرز زمان و مکان و پیوستن به گذشته‌های یادمانی آغازین فرهنگ ایرانی است.
«مشهد اردهال» یا «مشهد قالی» در فاصله 45 کیلومتری کاشان قرار دارد که وجود 2 امامزاده یکی سلطانعلیبن محمدباقر و دیگری شاهزاده حسین در کنار هم با فاصله 800 متری قرار گرفته است.
افزون بر یکهزار سال است که هر سال در دومین جمعه مهر ماه، هزاران تن از عاشقان حسینی و امامت علوی در مشهد اردهال جمع می‌آیند و یک قطعه قالی را به اعتبار و نیت همان قالی که پیکر مطهر حضرت علی‌بن محمدباقر(ع) را در آن پیچیده بودند می‌شویند و بدین وسیله از دل و خلوص، نیت خود را به اثبات می‌رسانند. در سال 115 هجری قمری، در اردهال، میان 2 کوه سنگ و به ظاهر ساکت و آرام، حماسه‌ای رخ داد که تا موعد عاشورا برپا بود.
آزمونی بود برای نیکان و مدعیان نیکی. شهادتی بود از آل و تبار حسینی (ع)، نواده آن حضرت. حماسه آن روز اردهال، تکرار عاشورا بود که این بار در ایران و اهل حق به همان اعتبار مشهد اردهال، مقتل علی‌بن محمدباقر(ع) را با همان نیت و عشق حسین(ع) زیارت می‌کنند، عاشقان، از وی همت می‌طلبند.
از آن روی است که از دیروز تا امروز و تا همیشه، اردهال بوی کربلا می‌دهد و هر کس از اهل ایمان، از هر کجای این خاک و هر خاک دیگر که دل در عشق ولایت وامامت دارد وقتی از پیچ جاده می‌گذردو گلدسته‌ها و گنبدبارگاه حضرت علی‌بن محمدباقر(ع) را می‌بیند عاشقانه می‌گرید.
مشهداردهال از قدیمی‌ترین قصاب و آبادی‌های اطراف کاشان ، حوالی سه راه دلیجان، محلات و میمه و در دامنه‌های کوههای کرکس قرار دارد. در اوایل قرن دوم هجری مردم کاشان و فین با اعزام نمایندگانی به مدینه از حضرت امام محمدباقر(ع) دعوت کردند به این ناحیه عظیمت کنند.
حضرت فرزند برومندش حضرت امامزاده سلطانعلی را به کاشان اعزام کردند. آن حضرت در محل فعلی مسجد جامع کاشان مستقر و حوزه درس و ارشاد تشکیل دادند. حکام وقت که از طرف بنی‌امیه در منطقه حکومت داشتند به وحشت افتادند و در یک هجوم وحشیانه به آن حضرت و یارانش به جنگ پرداختند و آن حضرت را در سال 115 هجرت بر روی سجاده نماز شهید کردند.
و هر سال دومین جمعه مهر ماه بزرگان فین در حرم امامزاده، قالی متبرکه را از بزرگان روستای خاوه (یکی از روستاهای اطراف) تحویل می‌گیرند و قالی را با شور و حال وصف‌ناپذیری از صحن صفا به سوی نهر تاریخی شاهزاده حسین(ع) حرکت می‌دهند. در آن محل اهالی فین با چوب دست‌هایشان آب نهر را به قالی می‌پاشند پس از مسیر دیگری قالی را با شور و حال سابق به صحن فینی‌ها می‌آورند و آن را به بزرگان تحویل می‌دهند و آنان قالی را در محفظه‌ای تا سال بعد نگاه می‌دارند.
در صحن شاهزاده حسین تعدادی از چوبداران گرد می‌آیند و چوب‌هایشان را در هوا تکان می‌دهند و اشعار مذهبی می‌خوانند. به مرور اهالی فین با چوب‌هایشان برای شرکت در مراسم جمع می‌شوند و وارد صحن می‌شوند دو با سردادن ندای حسین حسین به خونخواهی امامزاده می‌پردازند.
وقتی میزان نفرات به حدنصاب رسید هیأت امنا گزارش‌هایی را در ارتباط با تعمیرات و سایر اقدامات عمرانی صورت گرفته به مردم ارائه می‌کنند و پس از قرائت گزارش‌ها، مرثیه‌خوانی انجام می‌شود و بعد از آن مراسم قالیشویان آغاز می‌شود.
بررسی‌های تاریخی نشان می‌دهد علت اینکه همه ساله دومین جمعه مهر ماه جلالی مراسم قالیشویان برگزار می‌شود ریشه در آئین‌های مهرپرستی ایرانیان باستان دارد. با ظهور دین اسلام برخی از آئین‌های نیک ایرانیان همچون جشن نوروز در میان مسلمانان نیز رواج پیدا کرد و برخی از آیین‌هادر قالب سنت‌های اسلامی ظهور کرد.
واقعه شهادت حضرت علی‌بن‌امام محمدباقر(ع) که در جمادی‌الثانی سال 106 قمری اتفاق افتاده همزمان با دومین هفته مهر ماه سال شمسی بوده که آئین جشن و پایکوبی مهرگان در ایران برپا می‌شده است و همچنین مردم فین آیین خاصی به نام جشن آبریزان برگزار می‌کردند و به نظر می‌رسد به هنگام شهادت حضرت، مردم سرگرم برگزاری جشن بودند ولی به محض شنیدن خبر شهادت سراسیمه خود را به مشهد اردهال می‌رسانند و از آن سال به بعد همه ساله در همان تاریخ (دومین جمعه مهر ماه) به احترام شهادت فرزند امام پنجم مراسم قالیشویان را که شباهتی با جشن آبریزان و آیین مهرگان دارد برگزار می‌کنند.
مشهد اردهال در دومین جمعه مهر ماه هر سال میزبان هزاران عاشق دلباخته به اهل بیت است و هزاران فینی، خاوه‌ای، نشلجی و... و میهمانانی که برای دیدن این مراسم از نقاط مختلف کشور و حتی گاهی توریست خارجی حضور پیدا می‌کنند. برما پوشیده نخواهد بود که حفظ و ارزش‌گذاری این آئین‌ها که در نماد تجلی می‌کند نقش اعظم میراث معنوی ماست، میراثی که ریشه در تاریخ کهن ما دارد.
و هر سال بعد از برپایی مراسم سنتی مذهبی قالیشویان در مشهد اردهال در دومین جمعه مهر ماه مراسم سنتی مذهبی نشلجی‌ها در سومین جمعه مهرماه برگزار می‌شود.
مراسم سنتی مذهبی نشلجی‌ها در سومین جمعه مهر ماه و در سالروز شهادت حضرت سلطانعلیبن امام محمدباقر فرزند بلافصل امام پنجم شیعیان و مراسم قالیشویان فین کاشان در مشهد اردهال برگزار می‌شود.
در این مراسم که از دیرباز از روستایی در 15 کیلومتری مشهد اردهال به نام روستای «نشلج» برگزار می‌شود، هر سال در سومین جمعه مهرماه تمام اهلی روستای نشلج در هفتمین روز درگذشت امامزاده سلطانعلیبن امام محمدباقر(ع) بعد از مراسمی که در مسجد جامع نشلج برپا می‌شود باپای پیاده راهی مشهد اردهال می‌شوند و به صورت هیأت سینه‌زنی و زنجیرزنی مراسم هفتمین روز شهادت حضرت و یاران باوفایش را با نام جمعه نشلجی‌ها از هزار سال و اندی پیش برپا می‌کنند و بعد از تجمع در زیارتگاه شاهزاده حسین واقع در مشهد اردهال با اجرای مراسم زنجیرزنی به بارگاه حضرت سلطانعلیبن امام محمدباقر(ع) حرکت می‌کنند.آری این مراسم را پیشینیان در آن خفقان حکومتی برپا کردند و برای ما به عنوان یک سند افتخار به یادگار گذاشتند.
شب جمعه قالیشویان اهالی روستای نشلج در مزار شهدای دره اوقان (تکیه امام حسین(ع)) یادواره شهادت حضرت سلطانعلی و3 تن از شهدای نشلجی پای رکاب حضرت و شهدای انقلاب را برگزار می‌کنند.
روستای نشلج دارای مراسم معنوی و عزاداری ویژه و سنتی است که در شهرستان کاشان زبانزد خاص و عام است که از چند صدسال پیش تاکنون برپاکنندگان مراسم شبیه‌خوانی در مراسم سوگواری ائمه هستند و در زمان شهادت حضرت چند تن از اهالی روستای نشلج در رکاب ایشان به شهادت رسیدند.
اهالی روستای نشلج سومین جمعه مهرماه که مصادف است با 19 ماه مبارک رمضان و روز قدر در مشهد اردهال به سوگ و عزای فرزند امام علی‌بن باقر(ع) می‌نشینند.
روستای نشلج در 42 کیلومتری جنوب غربی شهرستان کاشان و در 5 کیلومتری شهادتگاه حضرت سلطانعلیبن امام محمدباقر واقع شده است. این روستا با جمعیت بالغ بر3 هزار نفر پرجمعیت‌ترین روستای کاشان با جمعیت جوان است که در منطقه اردهال واقع شده و کوه اردهال را در درون خود جای داده است.
